آشنایی با کاربرد گاز سنج

دستگاه گاز سنج  برای ارائه اخطار کافی در صورت حضور گازهای خطرناک مورد استفاده قرار می گیرند. دستگاه‌های تخصصی مورد استفاده برای تشخیص گاز می‌توانند در اشکال مختلف برای پاسخگویی به نیازهای منحصر به فرد برنامه‌های مختلف نظارت بر گاز ارائه شوند.

چند نوع گاز سنج وجود دارد؟

  با توجه به اینکه چند نوع گاز سنج وجود دارد. تقریباً هشت فناوری مختلف حسگر گاز برای شناسایی و نظارت بر سطوح گاز استفاده می شود. گاز سنج را می توان با توجه به مکانیسم عملکرد مشخص کرد، زیرا کاربردهای صنعتی مختلف به طور کلی سیستم های ایمنی تشخیص گاز منحصر به فرد را می طلبند. در این مقاله، چهار نوع اصلی گاز سنج را مورد بحث قرار خواهیم داد: گاز سنج با حسگرهای الکتروشیمیایی، گاز سنج با حسگرهای کاتالیزوری، گاز سنج با حسگرهای مادون قرمز و گاز سنج  با حسگرهای یونیزاسیون نوری.  

 اساساً این انواع مختلف گاز سنج به دو دسته قابل حمل و ثابت تقسیم می شوند.

گاز سنج قابل حمل معمولاً به صورت دستی یا روی تجهیزات ایمنی پوشیده می شوند و برای نظارت بر جو پرسنل استفاده می شوند. گاز سنج قابل حمل اغلب هنگام تشخیص سطوح خطرناک گازها هشدارهایی با سیگنال های صوتی و تصویری منتشر می کنند. 

گاز سنج ثابت سیستم‌های نظارتی هستند که معمولاً در نزدیکی منطقه فرآیند یک کارخانه یا اتاق کنترل یا در منطقه‌ای که نیاز به حفاظت دارد، مانند پارکینگ‌های زیرزمینی نصب می‌شوند. گاز سنج ثابت معمولاً هنگام شناسایی گازهای خطرناک هشدارهای دیداری و شنیداری ایجاد می کنند و سطوح بیش از یک گاز خاص را کنترل می کنند.   

آشنایی با انواع گازسنج

در اینجا خلاصه ای از چهار نوع اصلی فناوری گاز سنج که برای تشخیص گازهای مضر مورد استفاده قرار می گیرند، آورده شده است: هنگام انتخاب تشخیص گاز در آن نوع آشکارسازهای گاز، توجه به آشکارسازهای تک گاز و آشکارسازهای چند گازی نیز ضروری است.

1. گاز سنج  با سنسورهای الکتروشیمیایی

 گاز سنج الکتروشیمیایی غلظت یک گاز خاص را با اکسید کردن یا کاهش گاز به الکترود اندازه گیری می کنند و جریان مثبت یا منفی را ایجاد می کنند. سنسورهای گاز الکتروشیمیایی معمولاً برای اندازه گیری غلظت گاز هدف در یک مدار خارجی استفاده می شوند.

2. گاز سنج با سنسورهای مهره کاتالیزوری

 گاز سنج کاتالیزوری معمولاً برای اندازه‌گیری گازهای قابل احتراق استفاده می‌شوند که با خطر انفجار در زمانی که غلظت آن بین حد انفجار پایین (LEL) و حد انفجار بالا (UEL) باشد، استفاده می‌شود. گاز سنج کاتالیزوری بر این اصل استوارند که وقتی گاز اکسید می‌شود، گرما تولید می‌کند و سنسور تغییر دما را از طریق مداری از نوع پل وتستون تبدیل می‌کند.

  یکی از مهره های سنسور کاتالیزوری از یک کاتالیزور ویژه تشکیل شده است که باعث اکسیداسیون می شود و دیگری برای مهار اکسیداسیون درمان می شود. جریان از سیم پیچ ها عبور می کند تا به دمای اکسیداسیون (500 درجه سانتیگراد) برسد و مقاومت سیم پیچ پلاتین را افزایش داده و منجر به عدم تعادل پل می شود.

 3. گاز سنج با سنسورهای مادون قرمز

گاز سنج سنسور مادون قرمز جایگزینی برای اندازه گیری گازهای قابل احتراق، زمانی که اکسیژن وجود ندارد یا در موقعیت هایی که غلظت بالای دی اکسید کربن را اندازه گیری می کنید، استفاده می شود. با کار بر روی اصل جذب نور، تغییر در شدت نور جذب شده نسبت به شدت نور در طول موج مرجع اندازه گیری می شود. سنسور مادون قرمز تفاوت نور جذب شده را محاسبه می کند و غلظت گاز از جذب را گزارش می کند.

4. گاز سنج با حسگرهای فوتیونیزاسیون

 یک گاز سنج فوتیونیزاسیون از یک منبع نور ماوراء بنفش برای یونیزه کردن گازها به یون های مثبت و منفی استفاده می کند که به راحتی با یک آشکارساز قابل شناسایی هستند. یونیزاسیون زمانی اتفاق می افتد که یک مولکول انرژی نور یک گاز را جذب کند. فوتیونیزاسیون بار گازهای یونیزه شده را شناسایی یا اندازه گیری می کند، که بار تابعی از غلظت ترکیبات آلی فرار (VOCs) موجود در جو است.

 گاز سنج تک گاز و چند گاز

 هنگام تصمیم گیری در مورد نوع گاز سنج که نیاز دارید، مهم است که هم گاز سنج تک گاز و هم گاز سنج چند گاز را در نظر بگیرید . در حالی که بسیاری از فضاها نیاز به نظارت دقیق یک گاز هدف دارند، مناطق محدود و فضاهای محدود اغلب نیاز به نظارت بر غنی سازی یا کمبود اکسیژن، وجود یک یا دو گاز سمی و گازهای قابل احتراق دارند.

• یک گاز سنج چند گاز چه گازهایی را شناسایی می کند؟

گاز سنج چند گازی به طور کلی برای نظارت بر سطح O2 در حالی که وجود گازهای قابل احتراق و سمی در محیط را تشخیص می دهند مجهز هستند. طیف گسترده ای از گاز سنج چند گازی، بسته به مکان مورد نیاز و گازهای خاصی که باید نظارت شوند، چندین گاز مختلف را شناسایی می کنند. مواد رایج مورد نظارت شامل سولفید هیدروژن، مونوکسید کربن، اکسیژن و گازهای قابل احتراق (LEL) هستند. آشکارسازهای چند گازی بسته به پیکربندی حسگر ممکن است دی اکسید کربن، دی اکسید گوگرد، آمونیاک، کلر، VOCs و بسیاری از گازهای دیگر را شناسایی کنند.

تفاوت گاز سنج و مانیتورهای گاز

فضاهای تجاری می توانند تعدادی فضاهای محدود و همچنین اتمسفر سمی یا قابل احتراق داشته باشند که محیط را برای کارگران خطرناک می کند. جلوگیری از حوادث به ویژه در تولید به داشتن یک سیستم قابل اعتماد برای نظارت و تشخیص گازها منجر می شود. بیشتر گازها برای حواس انسان شفاف، بی بو و غیرقابل تشخیص هستند، بنابراین ابزارهای مناسبی برای شناسایی مشکلات قبل از خطرناک شدن لازم است.

• گاز سنج

یک گاز سنج در ساختمان هشدار می دهد که گاز وجود دارد. گاز سنج ها معمولاً بخشی از یک سیستم آلارم بزرگتر در یک ساختمان هستند که به همه افراد داخل آن امکان می دهد متوجه شوند که چه زمانی خطرناک است و آنها باید آنجا را ترک کنند. آنها می توانند در اندازه ها و انواع مختلفی باشند و می توانند برای تشخیص گازهای سمی، قابل اشتعال یا احتراق و همچنین کاهش اکسیژن مورد استفاده قرار گیرند.

• مانیتورهای گاز

برخلاف گاز سنج که به سیستم ساختمان متصل هستند، مانیتورهای گاز قابل حمل، بی‌سیم و هندزفری هستند. استفاده از آن‌ها معمولاً آسان و سبک هستند، که آنها را برای استفاده شخصی در مکان‌هایی که ممکن است دارای جیب‌های گاز باشند، ایده‌آل می‌کند. تفاوت‌ها در مانیتورهای گاز می‌تواند به نحوه نمونه‌برداری از هوا و کارهایی که باید انجام دهند مربوط می‌شود. مانیتورهای سبک انتشار دارای حسگرهایی هستند که برای تماس فیزیکی با گازهایی که طراحی شده‌اند و مانیتورهای پمپ برای بیرون کشیدن گازها از یک مکان راه دور برای آزمایش طراحی شده‌اند. در صورت عدم نیاز به سنجش از راه دور، برخی از مانیتورها می توانند از پمپ به دیفیوژن تبدیل شوند، که همچنین عمر باتری دستگاه را افزایش می دهد و نویز را کاهش می دهد.

گاز سنج را می‌توان در همه جنبه‌های زندگی، از کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی گرفته تا گاراژهای پارکینگ، از هواپیماها تا کازینوها، یافت. برخی از کاربردهای رایج در طول پروژه های میدانی عبارتند از: ورود به فضای محدود، حفاری چاه، غربالگری خاک، نظارت بر منطقه، ایمنی کارگران، کیفیت هوای داخل ساختمان، و تشخیص نشت. آشکارسازهای گاز دارای طرح های متنوعی هستند. واحدهای اندازه پیجر، واحدهای ثبت اطلاعات دستی، مانیتورهای منطقه مستقل، و سیستم‌های ثابت دیواری.