عملکرد غیرشفاف ستاد کرونا در اجرای طرح قرنطینه هوشمند / بهتر است برای دُز سوم، از واکسن های MRNA استفاده کنیم

تزریق عمومی واکسن کرونا مهمترین راهکار برای مقابله با همه گیری این ویروس است. تا کنون حدود 90 درصد ایرانیان بالای 12 سال دُز اول واکسن کرونا را دریافت کرده اند و دُز دوم واکسن کرونا نیز به بیش از سه چهارم جمعیت هدف واکسیناسیون یعنی افراد بالای 12 سال تزریق شده است. البته با توجه به شیوع سویه های جدید کرونا در جهان بخصوص سویه امیکرون، متخصصان بهداشتی تاکید دارند که برای افزایش مصونیت افراد در برابر سویه های جدید، بهتر است همه افراد دُز سوم واکسن کرونا را نیز تزریق کنند. این در حالی است که متاسفانه روند تزریق دُز سوم واکسن کرونا در کشورمان همچنان به کندی پیش می رود و تا کنون تنها کمی بیش از 10 درصد ایرانیان بالای 12 سال، دُز سوم خود را نیز دریافت کرده اند.

کشف فلورونا؛ ترکیب کرونا و آنفولانزا

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، روز گذشته خبری مبنی بر شناسایی ویروس جدیدی به نام «فلورونا» در سرزمین های اشغالی رژیم صهیونیستی در رسانه ها منتشر شد. براساس این خبر، ظاهرا ویروس جدیدی در اسرائیل کشف شده است که ترکیبی از دو ویروس کرونا و آنفولانزا است و البته هنوز مشخص نیست که آیا این ویروس بیماری جدی تری را نسبت به کرونا یا آنفولانزا در مبتلایان ایجاد می کند یا خیر.

اما صرف نظر از ماهیت و شدت بیماری زایی فلورونا، آنچه واضح به نظر می رسد این است که با وجود گذشت بیش از دو سال از پیدایش ویروس کرونا در جهان، هنوز چرخه انتقال این ویروس در سراسر دنیا قطع نشده است و کووید19 هر از گاهی خود را با چهره هایی جدید و بعضا خطرناک به مردم جهان معرفی می کند.

آخرین نمونه شایع شده از کرونا نیز سویه امیکرون است که قدرت انتقال آن بسیار بیشتر از سویه های قبلی این ویروس است و هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان جولان می دهد و بیم آن می رود که به‌زودی این سویه به شدت سرایت پذیر، نقشه کرونا در ایران را نیز مجددا به رنگ قرمز درآورد.

در چنین شرایطی سوال مهم این است که با توجه به گسترش واکسیناسیون عمومی و کاهش محسوس آمار مبتلایان و مرگ و میر ناشی از کرونا در کشورمان در هفته های اخیر، آیا باید روند بازگشایی ها مانند شرایط امروز به وضعیت نسبتا عادی بازگردد یا با توجه به شیوع سویه امیکرون در کشور که مقاومت بالایی در برابر واکسن های موجود دارد، بهتر است شاهد لغو برخی بازگشایی ها و اعمال دستورالعمل‌های سختگیرانه بهداشتی در سطح کشور باشیم؟

ستاد ملی کرونا هر دو هفته یک بار در بازگشایی ها تجدید نظر کند

این سوال را از دکتر مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست و عضو کمیته علمی کشوری کرونا پرسیدیم و او نیز در پاسخ به خبرنگار رکنا گفت: متاسفانه هنوز در هیچ کجای دنیا مشخص نیست که در نهایت ویروس کرونا به کدام سمت پیش خواهد رفت و ما نمی دانیم آیا همان طور که برخی متخصصان بهداشتی امیدوارند، کاهش شدت بیماری زایی سویه امیکرون نسبت به سویه های قبلی، به معنای خفیف تر شدن وضعیت بیماری کرونا در جهان است یا خیر. اما احتیاط کردن شرط عقل است و بسیاری از کشورها به این نتیجه رسیده اند که فعلا نباید در بازگشایی مراکز تجمعی تعجیل کرد.

وی افزود: با توجه به نامشخص بودن آینده ویروس کرونا در جهان، ما فعلا نمی توانیم برای بلندمدت تصمیمی اتخاذ کنیم، اما بهتر است تا اطلاع ثانوی، به تشدید نظارت های سختگیرانه بر نحوه اجرای پروتکل های بهداشتی در سطح کشور بپردازیم. همچنین ستاد ملی مبارزه با کرونا باید هر دو هفته یک بار جلسه ای ویژه را برای بررسی آثار روند بازگشایی ها در نحوه شیوع کرونا در کشور برگزار کند و در صورت لزوم، در بازگشایی های مختلف تجدید نظر کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: در شرایط کنونی ستاد ملی مبارزه با کرونا سختگیری خاصی را در اعمال مقررات سختگیرانه کرونایی انجام نمی دهد و با وجود گذشت نزدیک دو هفته از تایید ورود سویه امیکرون به کشورمان، هنوز شاهد تصمیم گیری برای لغو بازگشایی مراکز تجمعی مختلف نیستیم.

به هیچ وجه نمی توان آینده کرونا را پیش بینی کرد

یونسیان با تاکید بر این که به هیچ وجه نمی توان شرایط آینده کرونا در کشورمان را پیش بینی کرد، اظهار داشت: ممکن است ما در آینده هیچ تغییری در بازگشایی ها ایجاد نکنیم و مانند امروز شرایط را در وضعیت نسبتا عادی نگه داریم و بازهم شاهد وقوع اتفاق خطرناکی از نظر شیوع کرونا در کشورمان نباشیم، اما این احتمال هم دور از ذهن نیست که اگر رعایت پروتکل های بهداشتی در کشورمان را تشدید نکنیم، احتمالا با موج جدیدی از شیوع کرونا مواجه خواهیم شد.

عضو کمیته علمی کشوری کرونا ادامه داد: بیشتر متخصصان بهداشتی در شرایط موجود تاکید دارند که بهتر است نظارت های بهداشتی بر رعایت پروتکل ها در کشورمان سختگیرانه تر شود و حتی روند برخی بازگشایی ها در ایران متوقف شود. اما بازهم نمی توان با قاطعیت گفت که اگر ما جلوی بازگشایی ها را نگیریم، الزاما شرایط کرونا در کشورمان مجددا وخیم خواهد شد، چون ما به هیچ وجه نمی توانیم آینده روند شیوع کرونا در کشور را حتی در کوتاه مدت به صورت دقیق پیش بینی کنیم.

اجرای ضعیف طرح قرنطینه هوشمند کرونا در ایران

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که با وجود این که حدود سه هفته از آغاز اجرای طرح محدودیت هوشمند کرونا در کشورمان می گذرد، اما هنوز هم شاهد اجرای بسیار ضعیف این طرح در سطح کشور هستیم، زیرا با وجود این که قرار بود حضور در بسیاری از مراکز تجمعی و استفاده از بیشتر خدمات عمومی مطابق این طرح منوط به ارائه کارت واکسن کرونا شود، اما هنوز هم شاهد آن هستیم که در حمل و نقل عمومی برون شهری و درون شهری یا در فروشگاه های زنجیره ای، سینماها، سالن های همایش، رستوران ها و ... هیچ کس از شهروندان نمی خواهد که الزاما با ارائه کارت واکسن یا کارت ملی (مرتبط با اطلاعات واکسیناسیون و نتیجه تست PCR)  از این خدمات استفاده کنند.

البته هفته گذشته محسن فرهادی، معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در گفت و گو با رکنا تاکید کرد که نمی توان با زدن یک کلید روشن، طرح محدودیت هوشمند کرونا را در کشور اجرایی کرد و اجرای این طرح به تنهایی کار وزارت بهداشت نیست و همه دستگاه های دولتی و عمومی موظفند که وزارت بهداشت را برای اجرای قرنطینه هوشمند یاری کنند.

اما یونسیان معتقد است که مسئولان دست‌اندرکار مدیریت کرونا در کشور، هیچ گاه به صورت شفاف، نتیجه اجرای آزمایشی طرح محدودیت هوشمند کرونا را به کمیته علمی کشوری کووید19 ارائه نکردند و در حالی که اعضای این کمیته از مسئولان مربوطه می خواستند که نقاط ضعف و قوت طرح محدودیت هوشمند کرونا و نیز وضعیت زیرساخت های لازم برای اجرای آن را برای آنها تشریح کنند، ولی هیچ گاه جزئیات نحوه اجرای قرنطینه هوشمند برای اعضای کمیته علمی روشن نشد.

تا کنون اطلاعات شفافی درباره قرنطینه هوشمند به کمیته علمی کرونا ارائه نشده است

عضو کمیته علمی کشوری کرونا با بیان این که اعضای این کمیته هیچ گاه متوجه نحوه اجرای دقیق طرح قرنطینه هوشمند نشدند، گفت: تا زمانی که مسئولان مربوطه درباره نحوه اجرای طرح محدودیت هوشمند کرونا با مردم و کارشناسان شفاف نباشند، نمی توان چندان به اجرای این طرح خوشبین بود. این در حالی است که ما بارها از مسئولان درخواست کرده ایم که اگر مطالعه دقیقی را درباره نحوه اجرای طرح محدودیت هوشمند کرونا در کشور انجام داده اند، حتما نتایج آن را به کمیته علمی کشوری کرونا تحویل دهند، اما متاسفانه تا کنون هیچ اطلاعات شفافی در این زمینه به دست اعضای کمیته علمی کشوری کرونا نرسیده است.

وی در ادامه تاکید کرد: شکی وجود ندارد که برخی پتانسیل ها برای اجرای طرح محدودیت هوشمند کرونا در کشورمان وجود دارد و می توان بلیت فروشی قطار، هواپیما، اتوبوس بین شهری، سینما، ادارت دولتی و ... را به کد ملی افراد و در نتیجه کارت واکسن آنها متصل کرد و حتی از آزمایشگاه ها نیز خواست که کد ملی افرادی را که تست کرونای آنها مثبت می شود، در سامانه ای مخصوص ثبت کنند. در واقع، ما پتانسیل اجرای برخی ضوابط وعده‌داده‌شده در طرح محدودیت هوشمند کرونا را در کشور داریم، اما متاسفانه گزارشی درباره این که در عمل قابلیت اجرای کدام بخش های این طرح در کشورمان وجود دارد، از سوی مسئولان اجرایی کشور ارائه نشده است.

آیا برای دُز سوم هم واکسن سینوفارم بزنیم؟

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که در هفته های اخیر گزارش هایی در رسانه ها و نشریات علمی منتشر شده است مبنی بر این که با وجود کاهش کارآیی تمام واکسن های موجود در برابر سویه امیکرون، ایمنی بخشی برخی واکسن ها از جمله سینوفارم در برابر این سویه نسبت به واکسن هایی نظیر فایزر، مدرنا و آسترازنکا به شکل محسوسی کمتر است.

در چنین شرایطی با وجود توصیه مسئولان وزارت بهداشت نسبت به لزوم تزریق دُز سوم واکسن کرونا در کشورمان، با توجه به این که بسیاری از مراکز واکسیناسیون کشور برای نوبت سوم واکسیناسیون نیز مانند دو نوبت قبلی به تزریق واکسن سینوفارم می پردازند، برخی مردم اعتماد چندانی به تزریق واکسن سینوفارم به عنوان دُز سوم واکسن ندارند؛ زیرا از همان ابتدا هم کارآیی واکسن سینوفارم در برابر سویه اولیه واکسن ها نسبت به بسیاری از واکسن ها کمتر بود.

در این میان براساس اظهارات دکتر محسن زهرایی، رئیس اداره بیماری های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در گفت و گو با رکنا، کشور با کمبود واکسن آسترازنکا مواجه شده است و تا حدود 10 روز دیگر، قرار نیست محموله جدید این واکسن وارد کشورمان شود.

در این شرایط سوال مهم افکار عمومی این است که آیا برای دُز سوم هم مثل دو دُز قبلی، واکسن سینوفارم را تزریق کنند یا فعلا برای نوبت سوم واکسیناسیون دست نگه دارند؟ آن هم در شرایطی که پلتفورم واکسن آسترازنکا از نوع وکتور ویروس و پلتفورم واکسن های فایزر و مدرنا از نوع MRNA است و عمدتا واکسن های تولیدشده با استفاده از این پلتفورم ها، کارآیی بالاتری را در برابر سویه های جدید کرونا داشته اند.

بهتر است پلتفورم نوبت سوم واکسن با دُزهای اول و دوم متفاوت باشد

یونسیان در پاسخ به این سوال توضیح داد: بسیاری از ویروس شناسان معتقدند که بهتر است افرادی که برای دو دُز اول از واکسن سینوفارم استفاده کرده اند، برای دُز سوم، واکسنی را تزریق کنند که از یک پلتفورم متفاوت ساخته شده است. البته برخی ویروس شناسان هم تاکید کرده اند افرادی که دو دُز واکسن سینوفارم تزریق کرده اند، می توانند برای دُز سوم نیز از همین واکسن استفاده کنند و با این کار آنها تا حد زیادی در برابر ابتلا به انواع شدید بیماری کرونا مقاوم خواهند شد.

عضو کمیته علمی کشوری کرونا ادامه داد: اگر ما در کشورمان به واکسن های تولیدشده با پلتفورم وکتور ویروس یا MRNA به تعداد کافی دسترسی داشتیم، حتما بهتر بود که برای دُز سوم افرادی که در دُزهای اول و دوم، واکسن سینوفارم را تزریق کرده اند، از این واکسن ها استفاده می کردیم. اما در شرایطی که دسترسی ما به این واکسن ها به شدت محدود است، به نظر می رسد استفاده از واکسن سینوفارم به عنوان دُز سوم، از تعلل و انتظار برای دسترسی به واکسن های دیگر بهتر باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: در شرایط حاضر که متخصصان بهداشتی جهان به این نتیجه رسیده اند که تزریق دُز سوم واکسن کرونا می تواند مقاومت بالایی را در برابر سویه های جدید کرونا ایجاد کند، بهتر است وزارت بهداشت به تهیه و تامین واکسن هایی با پلتفورم های متفاوت با سینوفارم یعنی پلتفورم های وکتور ویروس یا MRNA بپردازد.

وی در پایان تصریح کرد: اساسا توصیه بسیاری از متخصصان بهداشتی این است که وقتی ما برای دو دُز اول از واکسن سینوفارم با پلتفورم ویروس غیرفعال استفاده کرده ایم، بهتر است برای دُز سوم واکسن از پلتفورم های متفاوت استفاده کنیم، چون توصیه جهانی این است که وقتی افراد برای دو دُز از یک پلتفورم خاص واکسن کرونا استفاده کرده اند، برای دُز سوم از پلتفورم متفاوت استفاده کنند.