تاثیر توافق ایران با آمریکا موقتی است مگر اینکه افراد بزرگ در راس کار قرار بگیرند!

به گزارش رکنا، از آنجا که در روزهای اخیر و در پی خبر مذاکرات ایران و آمریکا ، بازار ارز و طلا با کاهش قیمت مواجه شد، برخی از کارشناسان معتقدند که این نوسانات، اثر روانی خبر مذاکرات است و حتی اگر نتیجه مثبت باشد، اثر واقعی و تغییرات اصلی در اقتصاد ایران، زمان بر خواهد بود.

دکتر بهمن آرمان، اقتصاددان معتقد است اتکای بیش از حد به دو کشور چین و روسیه، ضعف مدیریت و نبود تکنوکرات‌ های توانمند، مانع اجرای پروژه‌ های بزرگ و توسعه زیرساختی در ایران شده و در صورت توافق ایران با آمریکا، تأثیرات اقتصادی آن موقتی خواهد بود. او تأکید دارد که کشور نیازمند تغییر نگرش مدیریتی و استفاده از افراد متخصص برای پیشرفت واقعی است.

در این خصوص گفتگوی رکنا با دکتر بهمن آرمان، اقتصاددان را بخوانید:

اتکای بیش از حد بر دو کشور روسیه و چین، آسیب های فراوانی به ساختار اقتصادی کشور وارد کرده است

بهمن آرمان، اقتصاددان در ابتدا گفت: طبق آخرین خبرهای منتشر شده در رسانه های گروهی، هنوز شک و تردید زیادی وجود دارد مبنی براینکه آمریکا با مذاکرات غیر مستقیم موافق باشد و حتی پیش بینی می شد که سفر نماینده جدیدی که در مورد مسائل ایران از سوی دونالد ترامپ انتخاب شده، به عمان صورت نگیرد اما بر پایه آخرین اخبار رسیده مذاکرات ایران و آمریکا امروز به صورت مستقیم آغاز می شود.

وی افزود: در حال حاضر ساختار اقتصادی کشور بسیار ضعیف شده است و عامل آن، محدود کردن اقتصاد به کشورهای چین و روسیه است، زیرا هیچ کدام از این کشورها به ویژه روسیه، تولیدکننده تکنولوژی نیستند. هرچند بخشی از تولیدات برخی از شرکت های اروپایی، آمریکایی و ژاپنی به چین منتقل شده ولی هنوز تکنولوژی های حساس این کشورها در اختیار چین قرار نگرفته است. اگرچه چین تاحدودی توانسته بخشی از مشکلات کشور را حل کند اما تشدید تحریم ها، فشار زیادی را حتی بر داد و ستد چین با ایران وارد می کند.

وی ادامه داد: ضمن اینکه روسیه هم هیچ وقت نخواسته که در مرزهای جنوبی این کشور، کشوری پیشرفته و صنعتی وجود داشته باشد و از طریق هر ابزاری که در اختیار داشته به ایران آسیب رسانده و بین مردم هم از جایگاه تاریخی مناسبی برخوردار نیست. شاهد این مدعا اینکه عده ای از کارشناسان نفت چه در سطح بین المللی و چه در داخل کشور، پیش بینی می‌کنند که حوزه گازی چالوس که در دریای مازندران قرار دارد، با حوزه گازی پارس جنوبی قابل مقایسه است ولی به علت دست ‌اندازی ‌های روسیه، ایران اجازه برداشت از این مخزن بزرگ را ندارد. 

تاثیر توافق ایران با آمریکا موقتی است مگر اینکه افراد بزرگ در راس کار قرار بگیرند!

این اقتصاددان تاکید کرد: بنابراین اتکای بیش از حد بر دو کشور روسیه و چین و قطع ارتباط سازنده ما با کشورهای دارنده تکنولوژی، آسیب های فراوانی به ساختار اقتصادی کشور وارد کرده و هرگونه توافقی هم که صورت بگیرد، به صورت مقطعی ممکن است بازتاب هایی بر اقتصاد ایران داشته باشد ولی در نهایت این بازتاب ها بسیار موقتی خواهد بود و تاثیر چندانی نخواهد گذاشت، مگر اینکه افرادی در راس کار قرار بگیرند که توان کافی برای انجام کارهای بزرگ را داشته باشند.

وی افزود: اگر بخواهم شاهد یا مصداقی را بیان کنم، بعد از آقای اکبر هاشمی رفسنجانی که توان پذیرش ریسک های بالا را داشتند و کارهای بزرگی در دولت ایشان به دست افراد غیر سیاسی و صرفا تکنوکرات آغاز شد که بعضی از آنها هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده است ولی پس از ایشان حتی کلنگ یک پروژه بزرگ هم به زمین زده نشد. بنابراین بایستی منتظر ماند که آیا توافق های صورت گرفته با آمریکا، فضای لازم برای حضور بیشتر تکنوکرات ها در ساختار مدیریتی و تصمیم گیری کشور فراهم خواهد کرد یا نه؟

متاسفانه آدم های بزرگ که توان انجام کارهای بزرگ را دارند، در بدنه حاکمیت وجود ندارند

آرمان با بیان اینکه متاسفانه در حال حاضر آدم های بزرگ که توان انجام کارهای بزرگ را دارند در بدنه حاکمیت وجود ندارند، گفت: در دورانی سرمایه های انسانی کشور ما همچون دکتر بانکی، مهندس محلوجی، شادروان مهندس کراچیان و خیلی از افرادی که نمی توانم نام همه آنها را ذکر کنم، بودند که توانستند کارهای بزرگی را به سرانجام برسانند که کسی متصور نبود ایرانی ها بتوانند آن را انجام دهند. مانند ساخت فولاد مبارکه، سد کارون 3، سد کرخه و سد سیمره که با تکیه بر افراد متخصص انجام شد و اگر انجام نمی شد و افرادی مثل آقای نعمت زاده در راس کارهای حساس قرار نگرفته بودند، ما صنعتی به نام صنعت پتروشیمی نداشتیم که امروز برای ما بتواند 15 میلیارد دلار درآمد ناشی از صادرات داشته باشد یا بتواند هزاران واحد تولید در داخل کشور را تغذیه کند.

وی ادامه داد: بنابراین این افراد چندان در ساختار قدرت و در مراکز تصمیم گیری و اجرایی حضور ندارند و کشور تاوان سنگینی برای عدم به کارگیری افراد متخصص پرداخت می کند و متاسفانه افرادی برای آینده کشور تصمیم می ‌گیرند که با 15 هزار رای به مجلس راه پیدا کردند و برای 70 میلیون ایرانی در داخل و 10 میلیون ایرانی در خارج از کشور، تصمیم می گیرند.

امکان انجام کارهای بزرگ در کشور با وجود تحریم ها وجود ندارد

این اقتصاددان گفت: با وجود تحریم ها انجام کارهایی که وابستگی به تکنولوژی های پیشرفته دارند و در اختیار کشورهای تولیدکننده تکنولوژی مثل گروه هفت هستند، وجود ندارد. بنابراین کارهای بزرگ در شرایط فعلی با وجود تحریم ها نمی تواند انجام بگیرد ولی کارهای بزرگ دیگری هستند که می توانند انجام بگیرند. مانند سدهای برق آبی که پتانسیل تولید حداقل 12 هزار مگاوات برق بر روی بزرگترین رودخانه های کشور کارون، کرخه و دز را داریم. ما می توانیم طبق گزارش انجمن ساخت آزادراه های کشور، سالانه 500 کیلومتر آزادراه بسازیم. زیرا هم ماشین آلات و هم دانش فنی لازم در کشور وجود دارد. درحالی که این کارهای بزرگ انجام نمی شوند و سالانه حدود 20 هزار نفر در جاده های غیر استاندارد کشور کشته می شوند.

وی افزود: توسعه بدون ارتباطات راه آهنی و آزادراهی امکان پذیر نیست. به طور مثال هزینه حمل هر تن فولاد از فلات مرکزی ایران به خلیج فارس و بندرعباس، حدود 20 دلار است. با 20 دلار هزینه حمل که نمی توان رقابتی در صحنه بین المللی داشته باشیم. نیاز به راه آهن های تندرو، دو خطه و نیاز داریم که کریدورهای شمال جنوب و شرق به غرب کشور ساخته شوند ولی این کارها را نمی توانیم انجام دهیم. زیرا عزم جدی برای انجام کارهای بزرگ وجود ندارد. البته با آمدن آقای دکتر پزشکیان یک بارقه امیدی به وجود آمد که دولت با تغییر و تحولاتی مواجه شود و از افرادی بدون گرایش سیاسی، فن گرا و به عبارتی تکنوکرات مانند زمان آقای اکبر هاشمی رفسنجانی استفاده شود.

آرمان ادامه داد: آقای هاشمی رفسنجانی گفتنند که من خودم به اندازه کافی سیاسی هستم و از شما فقط سد، کارخانه، آزادراه و ... می خواهم. تقریبا تمام آزادراه‌ هایی که در ایران ساخته شدند مربوط به دوره سازندگی است، پس از آن خیلی کم در این زمینه سرمایه گذاری شده است که به دلیل کمبود منابع مالی هم نبوده است.

مسئولان کشور درکی از کارهای بزرگ ندارند

آرمان با بیان اینکه هم اکنون نیاز داریم که حداقل 9  میلیارد متر مکعب آب از خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی منتقل کنیم، گفت: زیرا معادن ما در مناطق خشک مانند کرمان، سیستان و بلوچستان، یزد و اصفهان قرار دارند و بهره برداری از این معادن به آب نیاز دارد. کشور عربستان سعودی که دارای رودخانه نیست ولی با شیرین کردن آب دریا، صحرای بی آب و علف را به جنگل تبدیل کرده است. آیا ما نمی توانیم این کار را در ایران انجام دهیم و دور کویر فرضاً یک دیوار سبزی ایجاد کنیم که مانع از پیشروی کویر شود؟ حداکثر سرمایه گذاری ارزی برای انجام این طرح، حداکثر 500 میلیون دلار است. زیرا برخی از قطعات را توانستیم طی این 46 سال داخلی سازی کنیم.

وی درخصوص مسئله ناترازی انرژی و مسئله کمبود برق در کشور گفت: اگر همین امروز با یک تصمیم ساده به شهرداری ها اعلام شود که مثل ترکیه، در همه خانه ها باید پنل خورشیدی نصب شود، چقدر در مصرف برق صرفه جویی می شود و می توان با تولید برق پاک توسط مردم، برق تولیدی کشور را به صنایع رساند و به تولید کشور کمک کرد و دیگر کارخانه ای تعطیل نمی شود ولی متاسفانه کسانی در مراکز اجرایی و تصمیم گیری قرار گرفتند که انجام کارهای بزرگ به عقل آنها نمی رسد و توان درک این گونه مسائل را ندارند. یک نمونه مجلس شورای اسلامی است که اصولاً توان آکادمیک کافی و تجربه لازم و دیدن دنیا را ندارند و قانع کردن آنها کار بسیار دشواری است، زیرا زبان آدم های تحصیل کرده را نمی دانند.