علائم مسمومیت غذایی

به گزارش رکنا، بیماری ناشی از غذا که بیشتر به آن مسمومیت غذایی گفته می‌شود، نتیجه خوردن غذای آلوده، فاسد یا سمی است. شایع‌ترین علائم مسمومیت غذایی شامل حالت تهوع، استفراغ و اسهال است. در ادامه با ما همراه باشید.

مسمومیت غذایی چیست؟

مسمومیت با مواد غذایی در عین حال که آزاردهنده است ولی مشکل خطرناکی نیست. به گفته منابع قابل اعتماد مراکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC)، هر سال از هر 6 آمریکایی 1 نفر نوعی مسمومیت غذایی را تجربه می‌کنند.

مسمومیت غذایی شایع است اما خطرناک نیست.

علائم مسمومیت غذایی

اگر مسمومیت غذایی داشته باشید، در نهایت متوجه آن خواهید شد. علائم بسته به منبع عفونت می‌توانند متفاوت باشند. مدت زمان لازم برای ظهور علائم نیز به منبع عفونت بستگی دارد، اما می‌تواند از 1 ساعت تا 28 روز متغیر باشد. موارد معمول مسمومیت غذایی حداقل سه مورد از علائم زیر را شامل می‌شود:

۱. کرامپ شکم

۲. اسهال

۳. استفراغ

۴. از دست دادن اشتها

۵. تب خفیف

۶. ضعف

۷. حالت تهوع

۸. سردرد

۹. اسهال بیش از سه روز ادامه دارد

۱۰. تب بالاتر از 38 درجه

۱۱. مشکل در دید یا صحبت کردن

۱۲. علائم کم آبی شدید که ممکن است شامل خشکی دهان، دفع ناچیز یا قطعی ادرار باشد

۱۳. ادرار خونین

اگر هر یک از این علائم را داشتید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

چه عواملی باعث مسمومیت غذایی می‌شود؟

باکتری‌ها

باکتری ها شایع ترین علت مسمومیت غذایی هستند. وقتی به باکتری های خطرناک فکر می کنید، اسامی مانند ای کلای (E.coli)، لیستریا (Listeria) و سالمونلا (Salmonellacome)  را به خاطر داشته باشید. سالمونلا بزرگترین عامل موارد مسمومیت غذایی جدی در ایالات متحده است. با توجه به منبع CDC، تخمین زده می شود سالانه 1000،000 مورد مسمومیت غذایی، از جمله نزدیک به 20،000 بستری در بیمارستان، می تواند به علت عفونت سالمونلا باشد. کمپایلوباکتر (Campylobacter) و بوتولیسم (C. botulinum) دو باکتری کشنده کمتر شناخته شده هستند که می توانند در غذاهای ما کمین کنند.

انگل‌ها

مسمومیت غذایی ناشی از انگل‌ها به اندازه مسمومیت غذایی ناشی از باکتری ها معمول نیست، اما انگل های پخش شده از طریق غذا بسیار خطرناک هستند. توکسوپلاسموز انگلی است که در موارد مسمومیت غذایی بیشتر دیده می‌شود. معمولاً در جعبه بستر گربه یافت می‌شود. انگل‌ها می‌توانند سال‌ها در دستگاه گوارش پنهان شوند. با این حال، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و زنان باردار در صورت وجود انگل‌ها در روده هایشان، عوارض جدی خواهند داشت.

ویروس‌ها

مسمومیت غذایی می‌تواند در اثر ویروس نیز ایجاد شود. نورو ویروس که به عنوان ویروس Norwalk نیز شناخته می‌شود، سالانه بیش از 19 میلیون مورد از مسمومیت غذایی را ایجاد می‌کند. در موارد نادر، می تواند کشنده باشد. ساپوویروس، روتاویروس و آستروویروس علائم مشابهی را باعث می‌شوند، اما میزان آن ها کمتر است. ویروس هپاتیت A عامل یک بیماری جدی است که می‌تواند از طریق غذا منتقل شود.

چگونه مواد غذایی آلوده می‌شوند؟

پاتوژن‌ها را می‌توان تقریباً در تمام غذایی که انسان می‌خورد یافت. با این حال، گرمای پخت و پز معمولاً عوامل بیماری زای موجود در غذا را  قبل از مصرف از بین می‌برد. غذاهای خام منبع معمول مسمومیت غذایی هستند زیرا روند پخت و پز را طی نمی‌کنند.

گاهی اوقات، مواد غذایی از طریق مدفوع با ارگانیسم‌ها تماس پیدا می‌کند. این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که شخصی که مواد غذایی را آماده می‌کند، دست‌های خود را قبل از پختن نشوید.

گوشت، تخم مرغ و لبنیات غالباً آلوده هستند. همچنین ممکن است آب با ارگانیسم‌هایی که باعث بیماری می‌شوند آلوده شود.

چه کسی در معرض مسمومیت غذایی است؟

هرکس می‌تواند دچار مسمومیت غذایی شود. از نظر آماری تقریباً هر فرد حداقل یک بار در زندگی خود با مسمومیت غذایی روبرو خواهد شد.

برخی جمعیت‌ها بیشتر از سایرین در معرض خطر هستند. خطر عفونت و عوارض ناشی از مسمومیت غذایی در افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری خود ایمنی بیشتر است.

به گفته کلینیک مایو، زنان باردار جزو جمعیت پرخطر محسوب می‌شوند، زیرا بدن آن‌ها در دوران بارداری در حال سازگاری با تغییرات متابولیسمی و ​​سیستم گردش خون می‌باشند. همچنین افراد سالخورده با خطر بیشتری مواجه هستند، زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها ممکن است به سرعت به ارگانیسم‌های عفونی پاسخ ندهد.

کودکان نیز به عنوان جمعیت در معرض خطر در نظر گرفته می‌شوند، زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها به اندازه بزرگسالان تکامل نیافته است. کودکان خردسال براحتی تحت تاثیر کم آبی ناشی از استفراغ و اسهال قرار می‌گیرند.

مسمومیت غذایی چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک ممکن است براساس علائم بتواند نوع مسمومیت غذایی را تشخیص دهد. در موارد شدید، ممکن است آزمایش خون، آزمایش مدفوع و آزمایش روی غذاهایی که خورده اید انجام شود تا عامل مسمومیت غذایی مشخص شود. پزشک ممکن است از آزمایش ادرار نیز استفاده کند تا کم آبی بدن فرد بر اثر مسمومیت غذایی را ارزیابی کند.

مسمومیت غذایی چگونه درمان می شود؟

مسمومیت‌های غذایی معمولا در خانه قابل درمان هستند و بیشتر موارد طی سه تا پنج روز برطرف می‌شود.

اگر مسمومیت غذایی داشته باشید، حفظ آب بدن بسیار مهم است. نوشیدنی‌های ورزشی حاوی مقادیر بالای الکترولیت می‌تواند در این امر مفید باشد. آب میوه و آب نارگیل می‌توانند کربوهیدرات ها را بازیابی کرده و به رفع خستگی کمک کنند.

از کافئین که محرک دستگاه گوارش است، خودداری کنید. چای های بدون کافئین با گیاهان آرامش بخش مانند بابونه، نعناع و قاصدک ممکن است ناراحتی معده را آرام کند.

داروهای بدون نسخه مانند ایمودیوم (Imodium) و پپتو بیسمول (Pepto-Bismol) می‌توانند به کنترل اسهال و سرکوب حالت تهوع کمک کنند. با این وجود قبل از استفاده از این داروها باید با پزشک خود مشورت کنید، زیرا بدن برای خلاص شدن از سم از استفراغ و اسهال استفاده می‌کند. همچنین، استفاده از این داروها می‌تواند شدت بیماری را کاسته و زمان مراجعه شما به فرد متخصص را به تاخیر بیندارد.  

همچنین استراحت کافی برای افراد دارای مسمومیت غذایی بسیار مهم است.

در موارد شدید مسمومیت غذایی، ممکن است افراد در بیمارستان نیاز به هیدراتاسیون با مایعات داخل وریدی (IV) داشته باشند. در بدترین موارد امکان دارد بستری به مدت طولانی‌تر تا بهبودی شخص لازم باشد.

هنگام مسمومیت غذایی بهتر است چه چیزی بخوریم؟

رژیم غذایی برای جلوگیری از مسومیت به غذا مهم است.

بهتر است به تدریج از خوردن غذاهای جامد خودداری کنید تا زمانی که استفراغ و اسهال تمام نشده باشد و در عوض با خوردن غذاهایی با هضم ساده و کم چرب، مجدداً به رژیم غذایی عادی خود بازگردید.

• کراکر نمکی

• ژلاتین

• موز

• برنج

• جو دوسر

• سوپ مرغ

• سیب زمینی شیرین

• سبزیجات آب پز

• نان تست

• سودا بدون کافئین (لیموناد زنجبیلی ، آبجو ریشه)

• آب میوه های رقیق شده

• نوشیدنی های ورزشی

خوردن چه چیزهایی هنگام مسمومیت غذایی مضر است؟

برای جلوگیری از ناراحتی معده، سعی کنید از غذاهای کم هضم زیر استفاده نکنید، حتی اگر فکر می‌کنید احساس بهتری خواهید داشت:

• محصولات لبنی، به ویژه شیر و پنیر

• غذاهای چرب

• غذاهای پرادویه

• مواد غذایی با قند زیاد

• غذاهای تند

• غذاهای سرخ شده

همچنین باید از مصرف این چیزها نیز بپرهیزید:

• کافئین (سودا، نوشیدنی های انرژی زا ، قهوه)

• الکل

• نیکوتین

اگرچه مسمومیت غذایی بسیار آزاردهنده است، خبر خوب این است که اکثر افراد طی 48 ساعت کاملاً بهبود می یابند.

مسمومیت غذایی در مواردی می تواند تهدید کننده زندگی باشد، با این حال CDC می گوید این اتفاق بسیار نادر است.

چگونه می توان از مسمومیت غذایی پیشگیری کرد؟

بهترین راه برای پیشگیری از مسمومیت غذایی، مصرف مواد غذایی ایمن است. به دلیل طریقه تولید و تهیه، به احتمال زیاد برخی از غذاها  باعث مسمومیت غذایی می شوند. گوشت، مرغ، تخم مرغ و صدف ممکن است دارای عوامل عفونی باشند که هنگام پخت و پز کشته می‌شوند. اگر این مواد غذایی به شکل خام خورده شوند، به درستی پخته نشوند یا اگر دست‌ها و سطوح تمیز نباشد، امکان ایجاد مسمومیت غذایی وجود دارد.

سایر غذاهایی که احتمالاً باعث مسمومیت غذایی می‌شوند عبارتند از:

• سوشی و سایر محصولات ماهی که به صورت خام یا پخته نشده سرو می‌شوند

• گوشت‌های دلی و هات داگ‌هایی که حرارت نمی‌بینند و یا پخته نمی‌شوند

• گوشت چرخ کرده که ممکن است حاوی گوشت حیوانات متعددی باشد

• شیر غیرپاستوریزه، پنیر و آبمیوه

• میوه و سبزیجات خام و شسته نشده

مواد غذایی خام و شسته نشده عامل مسمومیت هستند.

همیشه دست‌های خود را قبل از پختن یا خوردن غذا بشویید. اطمینان حاصل کنید که غذای شما به درستی بسته‌بندی و نگه‌داری می‌شوند. گوشت و تخم مرغ را کاملا بپزید. هر چیزی که با مواد خام در تماس باشد، باید قبل از استفاده از آن برای تهیه غذاهای دیگر ضد عفونی شود. حتما قبل از غذا همیشه میوه و سبزیجات را بشویید.