مشکلات خانواده های امروزی / راهکارهای زندگی خانوادگی شاد را بیاموزید

اکرم رمضان زاده مشاور خانواده درباره مشکلات خانواده های امروزی گفت: معمولاً افراد یک جامعه سنتی برای یک نیاز طبیعی ازدواج می کنند، خانواده شکل می‌گیرد و به مرور فرزندان به خانواده اضافه می‌شوند، اما در این پروسه ساختار های قومی و فامیلی ،اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به شدت بر این نهاد اثر گذار می شود.

این مشاور خانواده در ادامه به خبرنگار رکنا، گفت: اما خانواده مدرن قطعاً چیزی بیشتر  از مجموعه افرادی با فضای اشتراکی فیزیکی می باشد و سیستم خانواده به مرور با رشد تکنولوژی به سرعت در حالت تغییر به سمت ساختار های جدیدی می باشد و متناسب با تغییرات باید قواعد تحول یافتن و شکل های متنوع ارتباطات آشکار و نهان، نوع مدیریت حل مسائل و رابطه به سمت الگو های قابل تطابق با موقعیت‌های جدید پیش برود.هرچه در چنین نظام اجتماعی کوچک و با دوامی‌‌ بتوانیم الگوهایی با اشتراکات بیشتر بر اساس تجارب چند نسلی و تعاملات بین فرهنگی و ارزش های میان بافتی و فردی داشته باشیم و آنها را درک و پیاده سازی به شیوه‌ای بالغانه منطبق با نیازهای به روز کرده باشیم، خانواده به سمت تداوم و کارکرد مناسب تر خود پیش خواهد رفت.

اکرم رمضان زاده مشاور خانواده در ادامه تصریح کرد: این نیاز متناسب با کارکرد خاص خانواده که خلق اعضای جدید ، بحث تعلیم و تربیت ، رضایت و کارآمدی با ثبات، ارکان مهم آن محسوب می شود، باید مورد لحاظ قرار گیرد.

رمضان زاده خاطر نشان کرد: خانواده و اعضای آن به طور همزمان رشد و تغییر می کنند و هر گونه اقدام پیشگیرانه یا ترمیمی در گروی فهم تعاملات آنهاست .حال با این نگرش باید نگاه مجددی به ارزیابی کارکرد خانواده در قرن بیستم به بعد داشت و از محدوده ی انتظارات سنتی فراتر رفت تا این تعامل جدید، کارکرد جدیدی برای خانواده ها ارائه دهد.به طور کلی اعضای هر خانواده و در مجموع سیستم خانواده به احساس ارزشمندی شان و هدف نیاز دارند و کارآمدی و انعطاف پذیری یک نظام خانوادگی زمانی تامین می شود که به جای ناکارآمد بودن و حس درماندگی حس کارآمدی و کنترل مناسب روی زندگی خود داشته باشند و معمولاً بر اساس آگاهی و به روز رسانی نیازهای سیستم، تغییر میان نسلی را متعادل و پیوند گذشته حال و آینده را بدون از هم فروپاشی حفظ کنند.

به گزارش رکنا ،  با توجه به مقدمه ذکر شده به طور اختصار به فاکتورهای مورد نیاز  برای مدیریت خانواده کارآمد در ذیل خواهیم پرداخت:

" ۱- به روز رسانی اطلاعات و بازخوانی مجدد''

خانواده برای حفظ بقای خود مانند هر سیستم دیگری نیاز به تعادل و بازبینی مجدد دارد.

به خصوص زندگی در یک جامعه مدرن  نیاز به قطب نمای جدیدی از واقعیت سنجی و خرد ورزی دارد و نه قطب نمای صرفاً عاطفی و هیجانی.

 برای داشتن این قطب نمای جدید آموزش، مطالعه، یادگیری و مشاوره تخصصی از ارکان مهم پویایی و سلامت خانواده محسوب شده و غفلت از این موارد نه تنها کارکرد خانواده را مختل می سازد بلکه در صورت ثبات و ادامه فعالیت خانواده، رضایت و شادکامی مورد نظر در خانواده بسیار افت میکند که این مقوله در ابعاد بالاتر حضور فرزندان در اجتماع، شغل و در نهایت در آیتم های خرد جمعی اجتماعی، خلل ایجاد کرده و با جامعه ای مغموم ،ناراضی و تکانشی مواجه خواهیم بود

" ۲- مدیریت اقتصادی خانواده"

 خانواده امروزی احتمالاً شامل دو بزرگسال شاغل می شود و بقای اقتصادی آن مربوط به درآمد هر دوی آنان است و برقراری تعادل بین تکالیف شغلی و خانوادگی یکی از مهمترین چالش های خانوادگی امروزی است مبحث هزینه ها ،درآمد ها و توازن بین این مقوله ها و کارآمدی اقتصادی قطعاً نیاز به مدیریت مناسب داشته و همچنین بازبینی تکالیف مجدد و همکاری اعضای خانواده برای امورات تدبیر منزل، نقش بسیار پر رنگی در رضایت خانوادگی دارد.

 "۳- مدیریت بحران"

 هر مجموعه و هر فردی به تناسب در معرض بحران ها و شرایط اضطراری قرار میگیرد .خانواده هایی که قادرند پس از بحران ها خود را سازماندهی مجدد کند و بحران ها را به عنوان چالش هایی برای رشد و انسجام مجدد تلقی کنند، معمولاً از پس بحران ها، مناسب تر و کارآمد تر عبور می کنند. از چنین ویژگی هایی که باعث فرآیندهای کلیدی در انعطاف خانواده میشود می توان به چند نمونه اشاره کرد.

 الف- یادگیری و آموزش مواجهه با استرسورها در چیدمان سیستم خانواده که نقش

(( هضم کننده شوک ))را به موقع ایفا کنند.

ب-فرایندهای حل مسئله محور در مدیریت بحران ها و پاسخ های انطباقی با تغییرات استرس زا.

ج- ایجاد و برآورد ارزش های مشترک و معنا هایی که در زمان های بحران نقش مداخله گر را ایفا نموده و خانواده دوباره ساز و کار خود را ادامه دهد.

د- ایجاد یک حس اعتماد متقابل و اظهار نظر آزادانه در یک محیط مشترک با ایجاد حس مالکیت جمعی افراد و حس تعلق خاطر فردی اعضاء .

 "۴-ایجاد مرزهای سالم بین اعضای خانواده"

 برقراری مرزهای مناسب و صمیمانه در میان اعضای خانواده یکی از ضروریات کارکرد خانواده می باشد.

انواع مرزها در رابطه خانوادگی .

الف- مرز سخت و غیرقابل انعطاف بین اعضا که منجر به ارتباطات ضعیف و خشک و بدون حیطه عاطفی و  صمیمیت لازم است .

ب- مرزهای ضعیف و درهم تنیده که اعضا حریم خصوصی در فردیت خویش تجربه نمی کنند و معمولاً باعث ایجاد طرحواره های خود انضباطی ناکافی، خویشتن تحول نیافته  و وابستگی می شود و اعضا در مدیریت فردی خود در تشکیل خانواده هسته ای و زندگی مستقل از خانواده اولیه دچار ناتوانی و مشکل خواهند شد و معمولاً در این خانواده ها شاهد ایجاد مثلث های ارتباطی ناکارآمد هستیم .

ج -یک مرز طیفی مناسب و حریم دار و قابل انعطاف و درعین حرمت بین اعضاء وجود دارد که هم فضای صمیمیت و عاطفی وجود دارد و هم فردیت و استقلال اعضا حفظ شده و این خانواده اعضای تمایز یافته و متناسب با سن تقویمی و سن عقلی همراه با برآورد نیاز تحولی دوره رشدی اعضا را ایجاد خواهد کرد.

" ۵-فقدان معنویت و ایجاد معنا در زندگی "

برای پی بردن به معضلات خانواده های کنونی چگونگی ادراک جهان‌بینی و فهم آنها از نحوه تعاملات و تجربیات دنیای اطراف بسیار مهم است.

 روح فرهنگی بعضی خانواده ها به طور کلی دنیا را قابل اعتماد ،امن، قابل پیش بینی، منظم و قابل کنترل می‌دانند.

 اعضا بیشتر تکیه خود را بر مسئله محوری ، هیجان محوری و حضور یک نیروی برتر و رشد فردی قرار می دهند.

 روح  فرهنگی حاکم بر بعضی دیگر از خانواده ها محیط را عمدتاً تهدید آمیز، بی ثبات، غیرقابل پیش بینی و بالقوه خطرناک می بینند. از نظر این دسته خانواده ها دنیای بیرون اضطراب زا و پر آشوب است، به همین دلیل با هم متحد شده و روی این توافق گروهی و اشتراکات و مناسک اصرار ورزیده  تا خود و خانواده را از تهدیدهای احتمالی بیرون از خانواده حفظ کنند ‌ایجاد معناهای غنی تر در جهت کارکرد سالم تر و و روان تر از ضروریات خانواده کارآمد می باشد.

" ۶- تاب آوری و سازگاری"  آنچه باعث حفظ نظام‌های خانواده‌ها می‌شود، توانایی در برقراری تعادل سیستم های کارکردی در خانواده است .شرایط بحرانی مثل بیکاری ،بیماری، سوگ ها، طلاق، ازدواج ،بازنشستگی،... اتفاقات غیرقابل پیش بینی مانند سیل زلزله و ضررهای مالی و... ‌ گاه غیرقابل اجتناب می باشد.

 تاب آوری ،انعطاف پذیری و سازگاری فاکتورهای مهمی در بقای خانواده می باشند برخی به حال خود کم کم باز می گردد، برخی مخل شده و دچار فروپاشی می شوند .

تمامی موارد ذکر شده در بالا با ساز و کارهای یادگیری آموزش و مشاوره های تخصصی در بالا بردن این سطوح کارکردی چه در سطح زندگی و چه در سطح روان بسیار کمک کننده و موثر می باشد.