کشف سیدریت در مریخ چه اطلاعاتی درباره چرخه کربن به ما می‌دهد؟

به گزارش رکنا، یک کشف حیرت‌انگیز در دهانه برخوردی گیل، رازهای تازه‌ای را درباره تاریخ اقلیمی سیاره مریخ افشا کرد. در این کشف مهم، مریخ‌نورد کیوریاسیتی موفق به شناسایی کانی سیدریت در اعماق سنگ‌های بستر این دهانه شد. این کشف نشان می‌دهد که میلیاردها سال پیش، مریخ دارای چرخه فعال کربن بوده است؛ موضوعی که می‌تواند شواهدی برای قابلیت سکونت ‌پذیری سیاره سرخ ارائه دهد.

چرخه کربن در مریخ؛ مدرکی برای سکونت‌پذیری

این کشف ارزشمند نخستین مدرک محلی از وجود چرخه کربنی در مریخ است. بنجامین توتولو، زمین‌شیمی‌دان دانشگاه کلگری کانادا، درباره این موضوع گفت: «این شواهد نشان می‌دهند که زمانی مریخ سکونت‌پذیر بوده و مدل‌های مرتبط با سکونت‌پذیری این سیاره نیز صحیح هستند.»

یکی از سوالات بزرگ درباره مریخ باستانی، وضعیت آبی این سیاره است. شواهد موجود نشان می‌دهند که زمانی مریخ دارای دریاچه‌ها و اقیانوس‌هایی بوده که در سطح این سیاره جریان داشته‌اند. برای نگهداری این حجم آب، نیاز به جوی غنی از دی‌اکسید کربن وجود داشته است؛ عاملی که می‌توانست توسط فعالیت گسترده آتشفشان‌ها پشتیبانی شود.

کشف سیدریت؛ کلید حل معما

اکثر دی‌اکسید کربن موجود، به دلیل خصوصیات جوی مریخ، از جو به فضا نشت کرده است. اما مقدار باقی‌مانده نقش کلیدی در گرم نگه داشتن اقلیم مریخ و همچنین شکل‌گیری مواد معدنی ایفا کرده است. با وجود این، برخلاف پیش‌بینی‌های مدل‌ها، شواهد کمی از کانی‌های کربنات تاکنون یافت شده بود. به همین دلیل کشف سیدریت، معمایی بزرگ را حل می‌کند.

نتایج پژوهش جدید؛ چگونه شکل‌گیری سیدریت آشکار شد؟

کاوشگر کیوریاسیتی از ابزار پیشرفته‌ای به نام ابزار شیمی و کانی‌شناسی (CheMin) برای تحلیل مواد معدنی طی سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ استفاده کرد. طی تجزیه‌وتحلیل‌ها، سیدریت خالص در سه مورد از چهار حفاری انجام‌شده شناسایی شد. سیدریتی که عمدتاً از آهن و کربن تری‌اکسید تشکیل شده و شامل مقادیر اندکی منیزیم است، به عنوان مدرکی قطعی از وجود چرخه کربن در مریخ شناخته می‌شود.

به گفته توتولو، این کشف غافلگیرکننده بود؛ زیرا حتی بررسی‌های دقیق طیف‌سنجی مداری نیز نتوانسته بودند وجود این مواد را پیش‌بینی کنند. به نظر می‌رسد نمک‌های سولفات منیزیم که به‌شدت در آب حل می‌شوند، عامل مخفی نگه‌داشتن این کانی‌ها در داده‌های مداری بوده‌اند.

چشم‌انداز تازه برای جستجوی منابع کربنات

یافته‌های جدید این مزیت را نیز دارد که می‌تواند مسیر جستجوی منابع مشابه را در سراسر سیاره سرخ هدایت کند. علاوه بر این، نتیجه‌گیری‌ها نشان‌دهنده تأیید مدل‌های مرتبط با دوره گرم اولیه مریخ هستند که به بیش از ۳٫۵ میلیارد سال پیش بازمی‌گردند. این تأییدیه، نقش دی‌اکسید کربن در گرم نگه داشتن سیاره و حفظ منابع آب مایع را بیش از پیش مشخص می‌کند.

نتایج پژوهش؛ پایان یک عصر برای مریخ

گرچه این کشف نویدبخش است، به گفته توتولو نشان‌دهنده پایان یک دوره برای مریخ نیز محسوب می‌شود. فرآیندهای ژئوشیمیایی که دی‌اکسید کربن را از چرخه خارج کردند، ممکن است عامل کاهش توانایی این سیاره در حفظ شرایط سکونت‌پذیری باشند. این موضوع برای دانشمندانی که به دنبال درک توانایی‌های آب و هوایی مریخ هستند، چالشی محسوب می‌شود.

مسیری تازه برای کاوش در سیاره سرخ

حالا که مشخص شده سیدریت برای ابزارهای مداری تقریباً نامرئی است، دانشمندان می‌توانند دوباره به بررسی داده‌های قبلی بپردازند تا نشانه‌هایی از حضور آن بیابند. همچنین مدل‌سازی تاریخچه اقلیمی مریخ با در نظر گرفتن این کانی می‌تواند نقش آن در کاهش سکونت‌پذیری مریخ را روشن‌تر کند. این یافته‌ها، درک تازه‌ای از تاریخچه و ویژگی‌های سیاره سرخ به وجود آورده و آن را به نقطه‌ای تازه برای تحقیقات بیشتر تبدیل کرده‌اند.