فشار اقتصادی و سبک زندگی ناسالم به خواب مردم ایران لطمه وارد کرده است / تفاوت‌های عجیب و غریب در خواب مردان و زنان

به گزارش خبرنگار رکنا، خواب یکی از نیازهای اساسی بدن برای ترمیم و بازسازی خود است. اختلال در خواب می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی افراد تأثیر منفی بگذارد. جنسیت، به عنوان یکی از عوامل مهم بیولوژیکی، می‌تواند بر الگوهای خواب و نوع اختلالات خواب تأثیرگذار باشد. در این گزارش، به بررسی تأثیر جنسیت بر اختلالات خواب، انواع اختلالات خواب در هر جنس، تأثیرات منفی اختلالات خواب بر سلامت و زندگی انسان، راه‌های پیشگیری از اختلالات خواب و آمار ابتلا به این اختلالات در ایران خواهیم پرداخت.

مطالعات نشان می‌دهند که زنان و مردان الگوهای خواب متفاوتی دارند و به اختلالات خواب مختلفی مستعد تر هستند. برخی از تفاوت‌های جنسیتی در اختلالات خواب تاثیرگذار هستند.  به عنوان مثال نوسانات هورمونی در زنان، به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری، شیردهی و یائسگی، می‌تواند باعث اختلالات خواب شود. در بانوان تغییرات فیزیکی و هورمونی  دوران بارداری هم می‌تواند منجر به اختلالات خواب مانند بی‌خوابی و آپنه خواب شود. مردان بیشتر از زنان به آپنه خواب مبتلا می‌شوند. آپنه خواب یک اختلال خواب جدی است که در آن تنفس فرد به طور مکرر در طول خواب قطع و وصل می‌شود. این وقفه‌های تنفسی می‌توانند از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشند و باعث کاهش سطح اکسیژن خون شوند. از سوی دیگر،  زنان بیشتر از مردان به سندرم پای بی‌قرار مبتلا هستند. این سندروم یک اختلال عصبی است که باعث احساس ناخوشایند و اجباری برای حرکت دادن پاها می‌شود. این احساس معمولاً در هنگام استراحت، مانند نشستن یا دراز کشیدن، تشدید می‌شود و به دلایل مختلف همچون فقر آهن، بارداری، اختلالات عصبی، ژنتیک و... ایجاد می شود. همچنین بر اساس تحقیقات، زنان بیشتر از مردان به اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی مبتلا می‌شوند که خود می‌توانند باعث اختلالات خواب شوند.

اختلالات خواب در هر جنسیت می تواند به اشکال و در انواع مختلفی بروز پیدا کند. زنان بیشتر به اختلالاتی همچون  بی‌خوابی، آپنه خواب، سندرم پای بی‌قرار، اختلالات خواب مرتبط با تغییرات هورمونی، اختلالات خواب مرتبط با اضطراب و افسردگی مبتلا می شوند. در مقابل مردان بیشتر به  آپنه خواب، بی‌خوابی، اختلالات خواب مرتبط با شیفت کاری، اختلالات خواب مرتبط با مصرف مواد مخدر و الکل مبتلا می شوند.

اختلالات خواب می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی افراد تأثیر منفی بگذارد. احساس خستگی و کوفتگی مفرط در طول روز یکی از تاثیرات این اختلالات است. یکی دیگر از آنها مشکل در تمرکز و انجام وظایف روزانه و در نتیجه کاهش بهره وری انسان است. این اختلالات همچنین می توانند منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن شوند و احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف را افزایش دهند. در نتیجه ی اختلالات خواب، اختلالات خلقی هم ایجاد می شود احتمال ابتلا به افسردگی و استرس و تحریک پذیری نیز بالا می رود. اختلالات خواب با مشکلات قلبی نیز پیوندی ناگسستنی دارند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می دهند. در این بین خطر تصادفات رانندگی به دلیل خواب‌آلودگی هم افزایش می یابد که خود عامل مهمی در مرگ و میر افراد محسوب می شود. اختلال در روابط با دیگران به دلیل تحریک‌پذیری و کاهش انرژی هم از جمله نتایج دیگر اختلالات خواب است.

خوشبختانه پیشگیری از اختلالات خواب به روش های مختلف امکان پذیر است. داشتن یک برنامه خواب منظم، ایجاد محیط خواب آرام، پرهیز از مصرف کافئین و نیکوتین قبل از خواب، و محدود کردن استفاده از وسایل الکترونیکی قبل از خواب عامل بسیار تاثیر گذاری در امر پیشگیری است. انجام فعالیت بدنی منظم در طول روز به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند. پرهیز از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب قبل از خواب و مصرف غذاهای سبک و مغذی می تواند کیفیت خواب را بهبود ببخشد. همچنین استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق برای کاهش استرس برای پیشگیری موثر واقع می شود. درمان بیماری‌هایی مانند آسم، آلرژی، درد مزمن و مشکلات گوارشی که می‌توانند باعث اختلال خواب شوند، برای داشتن خواب بهتر ضروری است.

اختلالات خواب یک مشکل جدی است که می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد. جنسیت، به عنوان یکی از عوامل مهم، می‌تواند بر نوع و شدت اختلالات خواب تأثیرگذار باشد. برای پیشگیری و درمان اختلالات خواب، مراجعه به پزشک متخصص خواب ضروری است. با رعایت بهداشت خواب، داشتن سبک زندگی سالم و درمان بیماری‌های زمینه‌ای، می‌توان به بهبود کیفیت خواب و افزایش سلامت جسمی و روانی کمک کرد.