گفت و گو با اوغور شاهین کاشف واکسن کرونا / رازهای واکسن کرونا

به گزارش رکنا به نقل از دیلی میل، همزمان با اوج گرفتن همه‌گیری کووید-۱۹، شرکت "فایزر"(Pfizer) و شرکت آلمانی "بایو ان تک" خبرهای خوبی را اعلام کردند. نتایج ابتدایی بررسی واکسن این شرکت‌ها، از تاثیر بیش از ۹۰ درصد حکایت داشت.

اوغور شاهین، استاد سرطان‌شناسی دانشگاه "ماینتس" و مدیر عامل شرکت آلمانی بایو ان تک، گفت: اگر سوال این است که آیا می‌توانیم با این واکسن جلوی این همه گیری/پاندمی را بگیریم، پاسخ من بله است.

اما دانشمندان در سطح جهان و "بوریس جانسون" نخست وزیر انگلیس هشدار داده‌اند که این واکسن یک "گلوله نقره‌ای"(اصطلاحی که به معنی یک راه ساده و به ظاهر جادویی برای یک مشکل دشوار است) نخواهد بود، زیرا هنوز هیچ تضمینی برای عملکرد آن وجود ندارد، حتی اگر اخبار اولیه از آزمایشات از عملکرد موفقیت آمیز آن حکایت داشته باشد.

هنوز تعدادی از سوالات در ذهن جهانیان در رابطه با این واکسن وجود دارد که می‌توان به سوال‌هایی از جمله اینکه آیا این واکسن بر روی افراد مسن نیز موثر است یا خیر اشاره کرد چرا که بیشتر داوطلبان دریافت کننده واکسن افراد جوان و سالم بوده‌اند.

داده‌های کامل درباره واکسن در سه هفته آینده منتشر می‌شود

شاهین گفت پیش‌بینی می‌شود داده‌های کامل درباره واکسن مذکور طی سه هفته آینده منتشر شود. وی در این باره گفت: انتظار می‌رود این واکسن بتواند از بیماری جلوگیری کند اما اینکه آیا این واکسن می‌تواند مانع از این موضوع شود که دیگر افراد نتوانند این ویروس را حمل کنند یا به نوعی نتوانند آن را به افراد دیگر منتقل کنند تا یک سال مشخص نیست.

دو شرکت نامی فایزر و بایو ان تک روز دوشنبه اعلام کردند که واکسن آنها در مرحله سوم آزمایشات بهتر از حد انتظار عمل کرده و ثابت کرده که ۹۰ درصد در جلوگیری از بیمار شدن افراد موثر است.

موفقیت بزرگ به این معنی است که اگر دانشمندان و سازمان بهداشت از ایمنی این واکسن راضی باشند، افراد می‌توانند قبل از پایان سال جاری واکسینه شوند.

شاهین اخیرا در مصاحبه‌ای با گاردین اظهار امیدواری کرد و گفت که این واکسن حداقل یک سال از افراد محافظت خواهد کرد و برای افزایش این عملکرد وی پیشنهاد کرد تزریق واکسن تقویت کننده سالانه نیز ممکن است لازم باشد.

دولت انگلیس ۴۰ میلیون دوز از واکسن مذکور را سفارش داده است تا از ۲۰ میلیون نفر( با هزینه تخمینی ۶۰۰ میلیون پوند) محافظت کند.

شاهین ۵۵ ساله و همسرش "اوزلم تورچی" ۵۳ ساله به عنوان یک"تیم رویایی" که در توسعه واکسن کووید-۱۹ نقش به سزایی داشته‌اند، شناخته شده‌اند. اوزلم تورچی پزشک، ایمونولوژیست و بازرگان ترک-آلمانی است. وی بنیانگذار و مدیر ارشد پزشکی شرکت بایو ان تک، رئیس انجمن ایمنی درمانی سرطان(CIMT)و مدرس دانشگاه یوهانس گوتنبرگ است. تورچی یکی از افراد نامی پیشگام در ایمونوتراپی سرطان محسوب می‌شود.

این زوج با هدف پیگیری طیف وسیعی از ابزارهای ایمنی درمانی سرطان در سال ۲۰۰۸ شرکت بایو ان تک را در آلمان تاسیس کردند.

این شرکت در  ماه مارس با شرکت فایزر همکاری کرد تا به سرعت واکسن کووید-۱۹ را تولید کند. آنها یک آزمایش بالینی بزرگ در ماه ژوئیه انجام دادند که در آن بیش از ۴۰ هزار داوطلب شرکت کرده بودند و قرار بود دو دوز از واکسن مذکور طی بازه زمانی سه هفته‌ای به آنها تزریق شود.

روز دوشنبه هنگامی که دو شرکت فایزر و بایو ان تک بیانیه ای منتشر و ادعا کردند که آزمایش‌ها نشان داده که واکسن آنها ۹۰ درصد موثر است آنها در این مسابقه سریع جهانی برای یافتن واکسن کووید-۱۹یک گام به جلو پیش رفتند.

واکسن‌ها می‌توانند این ویروس را از بین ببرند

اوغور شاهین گفت: ما اکنون می‌دانیم که واکسن‌ها می‌توانند این ویروس را از بین ببرند. قبل از آمدن نتایج ، من مطمئن نبودم که آیا این واکسن به اندازه کافی قوی است و می‌تواند سبب ایجاد واکنشی در سیستم ایمنی بدن انسان شود یا خیر.

با این حال، اکنون او می‌گوید واکسن این شرکت ویروس کرونا را از چند طریق مختلف مورد حمله قرار داده است.

شاهین با اشاره به نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن گفت: این واکسن مانع دسترسی کووید-۱۹ به سلول‌های ما می‌شود.

وی افزود: حتی اگر ویروس موفق به یافتن راهی برای ورود به سول شود، سلول های تی با آن مبارزه کرده و آن را از بین می‌برند. ما سیستم ایمنی بدن را به خوبی آموزش داده‌ایم تا این دو حرکت دفاعی را به بهترین نحو ممکن انجام دهد. اکنون می‌دانیم که ویروس نمی‌تواند در برابر این مکانیسم‌ها از خود دفاع کند.

سلول‌های تی نوعی گلبول سفید تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن هستند که ارگانیسم‌های مهاجم مانند ویروس‌ها را از بین می‌برند.

دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند ثابت کنند که این واکسن می‌تواند از انتقال ویروس کرونا جلوگیری کند یا خیر زیرا آزمایش برای این کار طراحی نشده است. فقط تاکنون نشان داده شده است که واکسن یاد شده از مریض شدن افراد جلوگیری می کند.

در مرحله نهایی آزمایشات، درمورد افراد مستعد مانند بزرگسالان مبتلا به نقص ایمنی یا افراد مسن، اطلاعاتی ارائه نشده است.

اما آزمایش‌های مرحله یک و دو نشان داد که القای آنتی بادی‌های خنثی کننده ویروس در بزرگسالان مسن کمتر از نیمی از بزرگسالان جوان است و بنابراین ممکن است نتواند از این دسته از افراد به خوبی محافظت کند.

وی در ادامه گفت: مطالعات بر روی بیماران مبتلا به کووید-۱۹ نشان داده افرادی که دارای پاسخ ایمنی قوی هستند، پس از شش ماه باز هم این پاسخ را در بدن خود دارند و به این دلیل میتوانم تصور کنم که با کمک این واکسن حداقل برای یک سال میتوانیم در امان باشیم.

اوغور شاهین در ترکیه متولد شد و در آلمان بزرگ شد. در آنجا پدر و مادرش در کارخانه فورد کار می کردند. وی که در آن زمان پزشک آموزش دیده بود با ادامه دادن تحصیل خود استاد شد و سپس به یک محقق نامی در زمینه ایمنی درمانی تبدیل شد.خانم تورچی نیز دختر یک پزشک ترکیه ای بود که پدرش برای کار به آلمان مهاجرت کرده بود.

در ژانویه شرکت بایو ان تک پس از خواندن مقاله علمی در مورد ویروس کرونا در ووهان چین، ۵۰۰ نفر از کارمندان خود را به کار درباره توسعه واکسن مورد نظر اختصاص داد.

این واکسن که به عنوان یک واکسن آران‌ای پیام‌رسان شناخته می شود تاکنون برای هیچ ویروس دیگری در طول تاریخ استفاده نشده است. بنابراین اگر آن را رواج دهیم، اولین ضربان آران‌ای پیام‌رسان خواهد بود که در بدن انسان استفاده شده است.

روش آران‌ای پیام‌رسان از کد ژنتیکی ویروس برای تحریک سیستم ایمنی بدن در ایجاد آنتی بادی - پروتئین هایی که به حمله به ویروس کمک می‌کنند- استفاده می‌کند.

واکسن‌های معمولی اطلاعات ژنتیکی را از ویروس می‌گیرند و در سلول‌های انسانی پرورش می‌دهند، این روند ممکن است چندین ماه بیشتر طول بکشد.

سوالاتی درباره واکسن کووید-۱۹ این شرکت

توسعه واکسن تا چه حد برای دانشمندان مهم است؟

عموم مردم طی هفته‌ها یا ماه‌های آینده حتی در صورت تایید نیز نخواهند توانست از واکسن استفاده کنند اما نتایج اخیر نشان می‌دهد که امید به پایان همه گیری وجود دارد. ویروس کرونا بدون واکسن متوقف نمی‌شود و واکسنی که از عفونت جلوگیری می کند یا حداقل خطر مرگ را کاهش می‌دهد می‌تواند حداقل نقطه پایانی برای موضوع فاصله اجتماعی شود. در انگلیس، مقامات ۴۰ میلیون دوز از این واکسن  را خریداری کرده‌اند و اگر مطالعه به خوبی خاتمه یابد، این واکسن‌ها می‌توانند طی ماه‌های آینده در دسترس آسیب پذیرترین افراد قرار بگیرند.

این واکسن چه زمانی برای عرضه به عموم مردم آماده خواهد شد؟

دو شرکت فایزر و بایو ان تک گفته‌اند به شرط آنکه نتایج نهایی آزمایشات نیز به همان اندازه نتایج هفته گذشته مثبت باشد ظرف یک ماه آینده برای تأیید به سازمان غذا و دارو در آمریکا مراجعه خواهند کرد. دلیل این امر این است که فایزر یک شرکت آمریکایی است که در نیویورک مستقر است. بایو ان تک یک شرکت آلمانی است بنابراین احتمالاً همان رویه در اتحادیه اروپا نیز دنبال خواهد شد. سپس این سوال مطرح خواهد شد که چه مدت طول خواهد کشید که آنها واکسن را تایید کنند و در صورت تایید، تحویل و ارسال واکسن چه مدت طول خواهد کشید که باید گفت ممکن است تا ماه دسامبر طول بکشد. قبل از اینکه این واکسن به میلیون‌ها بریتانیایی داده شود، ابتدا باید توسط نهاد نظارتی "MHRA "تأیید شود. اکنون انگلیس قدرت تأیید واکسن خود را بدون انتظار برای دریافت مجوز از اروپا دارد، زیرا قوانین جدیدی که طی همه گیر شدن به تصویب رسیده است به انگلیس اجازه می دهد تا از واکسن استفاده کند. "کیت بینگهام" ، رئیس کارگروه واکسن های انگلیس، هفته گذشته گفت که ممکن است قبل از کریسمس این واکسن در انگلیس آماده استفاده باشد. احتمال آماده شدن واکسن قبل از پایان سال وجود دارد.

آیا این واکسن ایمن است؟

این دو شرکت گفته‌اند که آنها تاکنون در طول آزمایشات خود که به مدت شش ماه ادامه داشته است، با مشکل ایمنی روبرو نشده اند. این با اطمینان کافی نشان می‌دهد که واکسن حداقل در کوتاه مدت برای انسان بی خطر است.

ایمنی طولانی مدت فقط زمانی قابل اثبات است که تعداد زیادی از افراد واکسن زده و سال‌ها یا حتی دهه‌ها پس از آن سلامت خود را پیگیری کنند، بنابراین دانشمندان هنوز نمی‌توانند ۱۰۰ درصد مطمئن باشند که در صورت تزریق این واکسن هیچ عارضه جانبی ظاهر نمی شود. با این حال، آزمایش مرحله سه حاضر شامل بیش از ۴۳ هزار نفر از افراد در سراسر جهان است که همه آنها پس از انجام واکسن تحت نظارت دقیق قرار می گیرند. اگر افرادی از عوارض جانبی واکسن رنج ببرند این موضوع به طور دقیق توسط محققان بررسی خواهد شد.

دانشمندان اکنون در حال آزمایش چه چیزی هستند؟

این آزمایش هنوز ادامه دارد و احتمالاً طی سال‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت زیرا دانشمندان هرچه اطلاعات بیشتری داشته باشند، می‌توانند نسبت به نتایج خود اطمینان بیشتری داشته باشند. در کوتاه مدت، محققان باید به جمع آوری داده‌های ایمنی و اثبات واکسن ادامه دهند. اطلاعات ایمنی نیز همچنان جمع آوری می شود. این داده‌ها باید نشان دهد که واکسن را می‌توان با خیال راحت به تعداد زیادی از افراد و بدون عوارض جانبی جدی تزریق کرد.

چه کسانی اولین واکسن را در انگلستان دریافت خواهند کرد؟

طبق توصیه دولت انگلیس که در اواخر سپتامبر منتشر شد، افراد خانه سالمندان و مراقبان آنها اولین کسانی هستند که واکسن کووید-۱۹ را دریافت خواهند کرد. افراد بالای ۸۰ سال و کارمندان موسسه بهداشت ملی انگلیس در گروه دوم قرار می گیرند. افراد بالای ۷۵ سال نیز در صف بعدی خواهند بود و پس از آنها افراد بالا ۷۰ سال، بالای ۶۵ سال و بزرگسالان در معرض خطر زیر ۶۵ سال با بیماری هایی مانند سرطان هستند. بزرگسالان با خطر متوسط زیر ۶۵ سال از جمله بیماران دیابتی و مبتلایان به آسم گروه بعدی هستند. افراد بالای ۶۰ سال، بالای ۵۵ سال و بالای ۵۰ سال نیز در گروه بعدی هستند. عموم مردم نیز بر حسب سن یا بیماری زمینه‌ای که دارند خواهند توانست واکسن را دریافت کنند.

آیا مشکلاتی در رابطه با خرید گسترده واکسن وجود دارد؟

کارشناسان این نگرانی را مطرح کرده‌اند که ذخیره سازی واکسن در انگلیس ممکن است دشوار باشد. واکسن مذکور ممکن است لازم باشد در دمای منفی ۷۰ درجه سانتیگراد(منفی۹۰ درجه فارنهایت) ذخیره شود تا اطمینان حاصل شود که پایدار است و در صورت تزریق می تواند کار کند. اگر واکسن در هر مکانی باشد که دمای آن طبق دمای گفته شده نباشد، ممکن است از نظر شیمیایی ناپایدار شده و به درستی کار نکند.

تفاوت این واکسن با واکسن دانشگاه آکسفورد چیست؟

واکسن آکسفورد یک واکسن ناقل آدنوویروس است که حاوی یک نسخه ضعیف شده از ویروس سرماخوردگی شامپانزه است که برای ایجاد سلول‌های ایمنی - آنتی بادی ها و سلول های تی تغییر ژنتیکی یافته است.

آیا این به معنای پایان کروناویروس است؟

خیر. مردم و دولت همچنان باید به قوانین مانند زدن ماسک و رعایت فاصله اجتماعی پایبند باشند. اما اگر واکسن به همان اندازه که نتایج نشان می‌دهد موثر باشد ، ممکن است به معنی پایان دادن به این مرحله از بیماری همه گیر باشد.

هزینه واکسن چقدر است؟

واکسن توسط موسسه بهداشت ملی انگلیس به صورت رایگان ارائه خواهد شد. مشخص نیست که معامله دولت با فایزر چقدر ارزش دارد، اما گزارش شده است که این شرکت با قیمت یک دوز در حدود ۱۵ پوند با سایر کشورها معامله کرده است.