خشونت دهگانه علیه زنان/مردان برای اثبات اقتدار، زور می گویند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، خشونت علیه زنان تنها مختص ایران یا خاورمیانه نیست ، در اخبار همه کشورهای جهان ،خبرهایی از انواع خشونت نسبت به زنان دیده می شود  که از مرزهای طبقه اجتماعی، اقتصادی، تحصیلات، قومیت و سن فراتر رفته است. با وجود جنبش هایی که زنان در 100 سال اخیر به راه انداخته اند و حتی در بسیاری از کشورهای جهان خشونت علیه زنان منع شده است اما حقیقت این است که خشونت علیه زنان در پس، آداب فرهنگی، هنجارهای اجتماعی و اعتقادات پناه گرفته و پنهان می‌شود.

می‌توان گفت خشونت علیه زنان، محصول ارزش های پدرسالاری و توزیع نابرابرانه جنسیتی قدرت در خانواده است که قرن ها قدمت دارد و معمولا در زمان های خود را نشان می‌دهد که مردان تهدیدی علیه اقتدار مردانه خود و ارزش های پدرسالاری احساس کنند.

بر اساس دیدگاه تیویلیون و همکاران، خشونت فیزیکی شامل رفتارهایی است که هدف آنها وارد آوردن آسیب فیزیکی از سوی شوهر مانند ضربه زدن، کشیدن مو، زدن با یک اسلحه گرم، ریختن آب جوش، انداختن جای سیگار روی بدن، کشیدن روی زمین، اجبار به زندگی در شرایط نامعلوم یا کشتن و غیره است. بنابراین خشونت فیزیکی را می‌توان آشکارترین نوع خشونت دانست که مطابق آمار سازمان بهداشت جهانی در سراسر جهان از هر سه زن یک نفر از سوی شریک خود یا دیگران مورد خشونت فیزیکی و جنسی قرار می‌گیرد. مردان برای اثبات اقتدار خود به زنان زور می گویند.

همچنین بسیاری از کارشناسان مشکلات اقتصادی، فرسایش اعتماد شوهر به زن، داشتن نگاه مردسالارانه، دخالت اطرافیان، مقاومت زن در برابر خواسته‌های مرد، جابجایی توازن قدرت و عدم پذیرش تغییرات در جامعه از علل و عوامل خشونت مردان علیه زنان است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت یکی از الگو های رفتاری خشونت علیه زنان الگوهای رفتاری مثل «پدر سالاری» است.

امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی رکنا، درباره این موضوع که آیا خشونت علیه زنان ریشه در پدر سالاری دارد، گفت: خشونت علیه زنان ریشه در مردسالاری و مذهب دارد و از آنجایی که در مرام عرب فرهنگ چند زنی وجود داشته و در فرهنگ ما نیز وارد شده است که به عناوین مختلف از نظر روحی، روانی، اقتصادی، جنسی، جسمی و دهها مورد دیگر زن را در جامعه مورد خشونت قرار می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: ابتدای بشریت ما شاهد مادر سالاری بودیم و حتی در جوامع عرب، زنان چند شوهر داشتند و بچه هایشان شبیه هر مردی که بود بچه او می‌دانستند به همین دلیل در فرهنگ عرب می‌گویند «ولد امی» یعنی مادرت سرپرست توست. اما دوره مادرسالاری به دلایل علمی تمام شده و در دوران پدرسالاری به سر می‌بریم.

قرائی مقدم  ادامه داد: در زمان ساسانیان زنان به درجات عالی می‌رسیدند، برای مثال آرتمیس به عنوان فرمانده نیروی دریایی یک زن بود. حتی در دوران هخامنشی زنان دو برابر مردان مزد می‌گرفتند. همچنین زمانی که زنان وضع حمل می‌کردند به حضور شاه می‌رسیدند. اما بعد از یک زمانی بر اثر القا فرهنگ دینی به تدریج حرمت و مقام زن شکسته شد.

خشونت علیه زنان از جسمی تا مازوخیسم

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه امروز به طور کلی 4 نوع خشونت علیه زنان مطرح است. تصریح کرد: از نظر من بیش از دهها مورد خشونت علیه زنان وجود دارد. از خشونت جسمی، جنسی گرفته تا سادیسم و مازوخیسم، خشونت روحی و روانی، کوچک کردن و خشونت اقتصادی که جزو مصادیق خشونت هستند چرا که در جامعه ما برخی مردان هنوز می‌گویند، زن باید درآمد خود را به مرد بدهد.

در کتب درسی مردان برتر از زنان هستند

او ادامه داد: در لرستان زنان باید ارث و میراثی که به آنها می‌رسد را به برادر خود بدهند. البته خشونت های دیگری از نظر آموزشی، شغلی نیز وجود دارد. برای مثال در کتاب های درسی همیشه زن در حالت پایین تر از مردان قرار دارد، یعنی نوشته اند: زینب خانم، زن خانه داری است، سارا در سبد انار دارد و بابا نان داد. این مسائل جزو خشونت هایی است که القا می‌کند، زن پایین تر از مرد است. همچنین حقوق زنان نسبت به مردان کم تر است و در پست هایی مثل وزارت، نمایندگی مجلسی کم تر حضور دارند.

قرایی مقدم با بیان اینکه زن هنوز بدون اجازه همسرش نمی‌تواند مسافرت برود. اذعان کرد: البته ما نسبت به جهان در وضعیت بدی نیستیم. تا قبل از دهه 50 میلادی زنان در آمریکا حق رای نداشتند. گرچه در جامعه ما زن حق طلاق دارد اما تا همسرش به او اجازه ندهد، نمی‌تواند از وی جدا شود. همچنین زنان از حق حضانت فرزندانش نیز محروم هستند. همه این موارد را می‌توان جزو خشونت علیه زنان دانست.

او در پایان گفت: جنبش های چند سال اخیر که زنان به عنوان رهبر در آن حضور دارند، برای بدست آوردن حقوقشان است که البته در جامعه نیز تاثیر می‌گذارد. این جنبش طبقه متوسط  می‌تواند جنبشی در عدالت خواهی زنان روستایی و طبقات پایین نیز به وجود بیاورد که این کارها به وسیله آموزش و پرورش و آگاهی صورت می‌گیرد.بنابراین اولین گام مهم برای اصلاح این معضل اجتماعی باید به سمت پررنگ کردن ارزش‌های انسانی مثل گذشت و فداکاری، شفافیت در بیان خواسته‌ها، توجه به تفاوت‌های جنسیتی و ذاتی و مدیریت تعارض‌ها گام برداریم و آموزش مهارت های زندگی را به کودکان خود از دوران کودکی آغاز کنیم که این کار را باید سیستم آموزش و پرورش و آموزش عالی برعهده بگیرد. همچنین از ابزار هایی مثل تکنولوژی‌های آموزشی، برگزاری جلسات روانشناختی برای زوجین و برگزاری برنامه‌های متعدد با استفاده از رسانه‌های جمعی و فضای مجازی استفاده کرد تا مانع بروز خشونت در خانواده‌ها شد.

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

خبرنگار: علی چاهه