مجید یحیی‌ نژاد، نوازنده عود: عود برای من روایتگر تاریخ است

به گزارش رکنا، سازهای ایرانی برای خودشان دنیایی دارند و هریک صدای زیبا و خاصی را به گوش شنونده می رساند که خالی از لطف نیست بین اینهمه موسیقی به موسیقی اصیل ایرانی و سازهای کشورمان هم گوش دهیم و با تاریخچه آنها آشنا شویم. یکی از این سازهای خوش صدا و خاص در کشورمان عود نام دارد که مجید یحیی نژاد از نوازندگان عود است. مصاحبه ای را با این هنرمند کشورمان انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.

لطفا خودتان را معرفی کنید.

مجید یحیی‌ نژاد هستم، متولد سال 1364 و از سال 1379 فراگیری ساز عود را نزد استاد محمد فیروزی آغاز کردم و در ادامه از کلاس های اساتید دیگر هم بهره گرفتم.

چه شد که ساز عود را انتخاب کردید؟

من از نوجوانی به موسیقی ایرانی علاقه‌ مند شدم و بعد به مرور به سازهای تنبور، دف، سه‌ تار و عود علاقه پیدا کردم و از بین آنها نهایتا عود را انتخاب کردم.

حس‌ تان را نسبت به ساز عود بگویید.

برای من ساز عود یکی از سازهایی‌ است که به نوعی روایتگر تاریخ است و وجه هنری مشترک کشورهای زیادی‌ است و به نوعی می‌تواند پلی باشد برای دوستی و نزدیکی موزیسین‌ها و مردمان کشورها.

آیا در فکر اجرای کنسرت هستید؟

طی 4 ، 3 سال اخیر با هیچ گروهی همکاری نداشته‌ام و البته کلا هم که تعداد اجراهای موسیقی در ایران به دلایل مختلف خیلی کاهش داشته است. به شخصه بیشتر ترجیح می‌دهم در زمینه‌های دیگر موسیقی فعالیت داشته باشم.

قبلا با چه گروه‌ هایی همکاری داشته‌اید؟

گروه‌ های مختلفی بوده ازجمله خورشید، پرنیا، نفیر، نستار، مهر، ناد، ارکستر مجلسی کامه‌راتا، ارکستر سازهای مضرابی ایران و ...

از فعالیت‌ هایتان در فضای مجازی با محوریت عود صحبت کنید.

من از سال 1382 با هدف ساختن سایتی مرجع برای ساز عود در ایران فعالیت خودم را آغاز کردم و طی این سال ها با بسیاری از عودنوازان و عودسازان شهرهای مختلف ایران به صورت حضوری دیدار کردم یا از طریق تماس تلفنی و یا راه‌های ارتباطی دیگر با آنها ارتباط گرفتم و بخش بزرگی از تاریخچه‌ ساز عود را در ایران طی یکصد سال اخیر جمع‌ آوری کردم و از سال 1384 در قالب سایتی به نام عود ایرانی ارائه کردم که هر چند سال یکبار با تغییرات زیاد بروزرسانی‌ اش می‌کنم، در حال حاضر هم به دلیل ایجاد تغییرات، سایت در دسترس نیست. اخیرا هم در همین راستا سفری به جنوب ایران داشتم و با عودنوازان و عودسازان ساکن بندرعباس و قشم دیدار کردم. طی سال هایی هم که در این زمینه فعالیت داشته‌ ام تقریبا تمام کتاب‌ ها و آلبوم‌ هایی را که طی 50،60 سال گذشته با محوریت عود در ایران منتشر شده‌اند هم در سایت لیست کرده‌ ام و با جزئیات و مشخصات آنها را معرفی کرده‌ام.

کمی از ساختار فیزیکی ساز عود برایمان توضیح دهید.

ساز عود از سازهای زهی‌ِ زخمه‌ای‌ است که کاسه‌ای بزرگ و دسته‌ای کوتاه دارد و معمولا دارای 11 سیم است؛ شامل 5 جفت و یک سیمِ تک که جفت‌ها همصدا و هم‌فرکانس کوک می‌شوند. عود را اغلب با مضراب‌های پلاستیکی می‌نوازند که معمولا حدود 10 تا 13 سانتی‌متر طول دارند.

استقبال از این ساز در ایران و کشورهای دیگر دنیا چگونه است؟

خب در بعضی کشورها که از گذشته‌های دور، عود جزو سازهای اصلی‌ شان محسوب می‌شود، کشورهایی همچون عراق، سوریه، فلسطین، یمن، ترکیه، ارمنستان، مصر، کویت و ...

در خیلی از کشورهای دیگر هم به واسطه‌ ظهور سایت‌ هایی چون یوتیوب و همین طور شبکه‌های اجتماعی و در کنار آن مهاجرت گسترده‌ سوری‌ ها و عراقی‌ ها در 20 سال گذشته عود محبوب‌تر شده است. در ایران اما جز در شهرهای جنوبی همچون هرمزگان، عود کمتر شناخته شده است ولی در ایران هم طی 20 سال گذشته به دلایل مختلف معروفیت و محبوبیت عود مدام بیشتر شده و تعداد افرادی که به سمت این ساز گرایش پیدا کرده‌اند نیز چندین برابر شده است.

در کنسرت‌ها کمتر یا اصلا این ساز حضور ندارد و دیده نمی‌شود؛ به نظر شما علت آن چیست؟

البته این موضوع در بین کشورهایی که عود جزو سازهای اصلی آنها محسوب می‌شود بیشتر در مورد ایران صدق می‌کند وگرنه در خیلی از کشورهای همسایه عود حضور پررنگی در کنسرت‌های موسیقی دارد. کمرنگ‌ تر بودنش در ایران هم دلایل مختلفی دارد؛ ازجمله پررنگ‌تر بودن و سلطه‌ سازهایی مثل سنتور و تار طی صد سال گذشته در ایران و همین طور محبوب بودن سازهایی مثل پیانو و گیتار در بین مردم که مدام در کلیپ‌های موسیقی دیده می‌شوند.

تفاوت سطح عودنوازی ایران و کشورهای دیگر را چگونه می‌بینید؟

خب بعضی کشورها ازجمله ترکیه و عراق در سطح بسیار بالایی قرار دارند و شاید ما فاصله‌ زیادی با آنها داشته باشیم ولی طی سال های اخیر رشد کمی و کیفی عود در ایران خیلی سرعت گرفته است؛ چه در حیطه‌ نوازندگی و چه در حیطه‌ ساخت عود و این امید وجود دارد که فاصله‌ ما با این کشورها کمتر و کمتر شود.

به عنوان حرف پایانی چه می گویید؟

امیدوارم در سال های پیش رو همین روندی که ساز عود طی سال های اخیر در ایران طی کرده، ادامه پیدا کند و در نقاط مختلف ایران عود علاقه‌ مندان بیشتری را بخود جذب کند و روز به روز بر تعداد نوازندگان و سازندگان این ساز افزوده شود و شاهد رشد کمی و کیفی ساز عود در ایران باشیم.

ممنون از وقتی که در اختیار پایگاه خبری رکنا گذاشتید. موفق باشید.