بخش فراگیر، نقطه عطف جشنواره تئاتر فجر 42 / فخری: بخش فراگیر نگاهی نو از توانیابی است

به گزارش رکنا به نقل از روابط عمومی معاونت هنری، در چهل و دومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ، یکی از بخش‌های مورد توجه که باید آن را نقطه عطف جشنواره دانست، بخش فراگیر آن بود که مختص هنرمندان توان‌یاب است.

هنرمندانی که عموما در جشنواره‌های دیگر تئاتر حضور دارند اما امسال برای اولین‌بار به صورت جداگانه و اختصاصی برای آنها فراهم شد. ارزش و شأنیت این رویداد در مراسم اختتامیه جشنواره خود را نشان داد. زمانی که هنرمندان توان‌یاب با شادی و نشاط وصف‌ناشدنی در سالن اختتامیه حاضر شدند و سالن تئاتر شهر را غرق در امید و روشنایی کردند.

این اقدام انسانی و خداپسندانه بدون شک جز با جدیت و اهتمام مسئولین و به طور خاص دبیر جشنواره ممکن نبود. محمود سالاری معاون هنری وزیر در این باره بیان کرد: معتقدم اگر جشنواره ما برکتی داشته باشد به برکت حضور شما بزرگواران بوده است. ما هر کاری بکنیم در نهادهای دولتی خدمت است، بسیار به شما بدهکار و مدیون هستیم و امیدواریم در سال‌های آتی بتوانیم جبران کنیم.

 اما باید گفت که در پیشانی این اقدام خاطره‌انگیز و حرفه‌ای فاطمه فخری دبیر بخش فراگیر جشنواره قرار داشت که  در مراسم اختتامیه مورد تقدیر و تشکر همه هنرمندان توان‌یاب بود.

فخری درباره بخش تحت مدیریتش در جشنواره درباره اهداف و برنامه‌های بخش فراگیر جشنواره در مصاحبه با ستاد خبری جشنواره تئاتر فجر گفت: «در فراگیر سازی تئاتر، ما در پی آن هستیم که فرصت‌های برابر را برای افراد دارای معلولیت در جامعه هنری ایجاد کنیم. این کار از راه ایجاد تسهیلات لازم، ابزار، منابع و هر آنچه به فرد معلول کمک می‌کند تا توانمندی‌هایش را به نمایش بگذارد و به خلق اثر هنری برسد، انجام می‌شود. درنتیجه این تعامل، فرد معلول با برخورداری از این کمک‌ها به تولید اثر نمایشی می‌رسد و می‌تواند با مخاطب خود به تعاملی رودررو برسد. در این راه، حتی افراد بدون معلولیت نیز در کنار افراد دارای معلولیت، برای رسیدن به نتیجه، همگام می‌شوند و در نهایت، باعث می‌شوند تا مخاطب، همزمان با هنرمند به یک جهان‌بینی مشترک برسد و در این جهان‌بینی، دیگر ناتوانی دیده نمی‌شود، بلکه توانمندی فرد معلول را می‌بیند.»

فخری افزود: «ما هرگز نمی‌گوییم که فرد معلول ناتوان است، بلکه دارای محدودیت‌هایی است که با دریافت کمک و تسهیلات، این محدودیت‌ها می‌توانند به توانمندی او منجر شوند و در واقع این رویداد نمایشی، سیری از ناتوانی به توانمندی است. در این راه، ما تسهیل‌گر رسیدن همزمان فرد معلول و مخاطب به نگاهی نو از توانمندی فرد معلول هستیم.»

او ادامه داد: «برای ارزیابی و انتخاب آثار راه‌یافته به جشنواره، دو توانایی در توان‌بخشی فردی و توان‌بخشی اجتماعی اثر، دارای اهمیت است. در توان‌بخشی فردی، داوران توانایی‌ها و مهارت‌های فرد معلول را در انجام کار هنری او مدنظر قرار می‌دهند و در بخش توان‌بخشی اجتماعی، تأثیرگذاری و ارزش‌های هنری در حد استانداردهای هنری اثر نمایشی، در نظر گرفته می‌شود.»

درباره نوع داوری آثار این بخش نیز، دبیر بخش فراگیر جشنواره با اشاره به اینکه در تولید آثار نمایشی بخش فراگیر، همه افراد بدون در نظر گرفتن نوع معلولیت با یکدیگر همکاری می‌کنند، افزود: «با توجه به رقابتی بودن این بخش، تنها در بخش بازیگری، بازیگران در گروه‌های معلولیتی خود با یکدیگر مقایسه می‌شوند و مورد ارزش‌گذاری و رقابت قرار می‌گیرند.»

فاطمه فخری با تأکید بر اینکه توان‌بخشی و توانمندسازی هنری معلولین در سراسر کشور یکی از برنامه‌های سازمان بهزیستی است، این موضوع را یادآور شد که سازمان بهزیستی حمایت خود از معلولین هنرمند را از بخش‌های منطقه‌ای جشنواره‌های تئاتر آغاز می‌کند و این حمایت تا جشنواره‌های سراسری و حتی پس‌ازآن با حمایت در اجراهای عمومی و تورهای نمایشی در کشور ادامه می‌یابد.

باید در نظر داشت که این بخش در صورتی به نقطه آرمانی خود می‌رسد که سال‌های بعد نیز در مهم‌ترین رویداد تئاتری کشور حضور داشته باشد و البته خواسته‌های به‌حق توان‌یابان که در حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون هنری و مدیرکل هنرهای نمایشی بیان شد محقق شود.

بخش فراگیر در هر حال حاصل رویکرد جدی، دغدغه‌مند و انسانی مدیران معاون هنری بوده است و امید باید داشت که این مسیر در تمام ادوار بعدی مدیریت هنری کشور نیز استمرار داشته باشد.

برخی از نمایش‌های بخش فراگیر که در این جشنواره حضور یافته‌اند، پیش‌ازاین، در اجراهای عمومی نیز روی صحنه رفته‌اند.

در جشنواره تئاتر فجر امسال 20 نمایش به بخش فراگیر راه‌ یافته‌ بودند که شامل 13 نمایش صحنه‌ای و 7 نمایش خیابانی می‌شدند