عامل ایجاد تبخال جنسی چیست؟

تبخال به دلیل ویروس ایجاد می شود. انواع مختلفی از تبخال می تواند فرد را درگیر کند. یک نوع تبخال مهم تبخال جنسی است. نحوه ایجاد و درمان این نوع تبخال را در ادامه بخوانید.

به گزارش رکنا، تبخال تناسلی یک بیماری شایع جنسی است که در آمریکا حدود 16 درصد افراد بین سنین 14 تا 49 سال را درگیر می‌کند. در ایران آمار دقیقی از میزان شیوع این بیماری در دست نیست و گزارش‌های محدودی حاکی از آلودگی 40 تا 50 درصدی افراد به این بیماری است. این بیماری که در ناحیه‌ تناسلی مشاهده‌شده و اغلب از طریق رابطه‌ جنسی انتقال می‌یابد می تواند توسط دو نوع ویروس ایجاد شود.

HSV1 ویروس

این ویروس عامل تبخال دهانی است. بیشتر افرادی که به این ویروس آلوده می‌شوند علائم چندانی بروز نمی‌دهند اما در برخی از افراد می تواند منجر به ایجاد زخم سرد (تبخال) و تاول در ناحیه‌ دهان و اطراف آن شود. افراد آلوده‌شده به این ویروس معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی و از طریق رابطه‌ی غیرجنسی مثل بزاق دهانی در معرض این ویروس قرار گرفته‌اند اما زمانی که در بزرگسالی در رابطه‌ جنسی خود از ارتباطات دهانی استفاده می‌کنند می توانند این ویروس را از دهان به ناحیه‌ تناسلی شریک جنسی خود انتقال‌داده و باعث ایجاد تبخال تناسلی شوند.

HSV2 ویروس

عامل شایع و اصلی تبخال تناسلی بوده و میتواند از طریق رابطه‌ی جنسی یا ارتباط پوستی انتقال یابد. این ویروس بسیار مسری بوده و برای انتقال الزامی به وجود زخم باز نیست.

از کجا بفهمیم تبخال تناسلی داریم؟

بسیاری از افراد آلوده به ویروس هرپس تناسلی یا علائمی از بیماری را ندارند یا علائم را بصورت بسیار خفیف بروز می‌دهند. در صورت بروز جدی علائم فرد مبتلا ممکن است نشانه‌های زیر را مشاهده کند:

1. معمولا اولین بار که نشانه‌های ابتلا بروز میکند فرد علائم شبه آنفلوانزا مانند تب، کوفتگی بدن و غدد متورم را از خود بروز میدهد.

2. وجود تاول‌های آبدار و زخم‌ در ناحیه‌ی تناسلی، مقعدی، نشیمنگاه و ران‌ها

3. احساس سوزش، درد و خارش در اطراف اندام تناسلی

4. احساس درد هنگام ادرار که ناشی از زخم‌های بجامانده از پاره‌شدن تاول‌هاست

5. اثرات باقی‌مانده‌ی زخم‌ها در ناحیه تناسلی که ناشی از ترکیدن و خشک‌‍شدن تاول‌ها است.

گرچه اغلب اوقات تشخیص بیماری بدون نیاز به آزمایش و از روی علائم ظاهری امکان‌پذیر است اما ممکن است پزشک جهت اطمینان بیشتر از آزمایش خون و پی‌سی‌آر نیز بهره‌ بگیرد.

اصلی‌ترین راه‌های انتقال تبخال تناسلی

مسئله‌ی مهمی که درباره‌ی انتقال تبخال تناسلی وجود دارد این است که این بیماری ممکن است بین افراد مبتلایی که زخم قابل‌مشاهده ندارند و یا اطلاعی از آلودگی خود به ویروس ندارند انتقال یابد. با توجه به اینکه هر دو نوع ویروس می توانند باعث بروز تبخال تناسلی شوند راه‌های انتقال متفاوتی نیز وجود دارد، از جمله:

    تماس دهان فرد آلوده به تبخال دهانی با دستگاه تناسلی فرد سالم

    آمیزش جنسی و برخورد سطوح تناسلی به هم

    برخورد بدن فرد سالم با زخم‌های حاصل از تبخال فرد مبتلا

    انتقال از مادر در هنگام زایمان

    انتقال هنگام برخورد سطح بدن فرد مبتلا که ظاهری سالم و طبیعی دارد با بدن فرد سالم از جمله در ناحیه تناسلی

تبخال تناسلی چگونه درمان می شود؟

در حال حاضر درمانی برای تبخال تناسلی وجود ندارد و افراد مبتلا مجبور هستند تا پایان زندگی خود با ویروس همزیستی کنند. پزشکان از داروهایی مانند والاسیکلوویر، فامسیکلوویر و آسیکلوویر جهت کاهش علائم بیماری و دوره‌های بروز آن استفاده می‌کنند که میتوانند میزان انتقال را نیز کاهش دهند. همچنین با توجه به اینکه واکسن تاییدشده‌ای نیز موجود نیست لذا بهترین راه پیش‌رو در حال حاضر پیشگیری از ابتلا به ویروس است.

چگونه از ابتلا به تبخال تناسلی پیشگیری کنیم؟

    در صورت اطمینان از ابتلا به ویروس تبخال تناسلی، مسئله را با شریک جنسی خود در میان بگذاریم.

    در دوران بروز علائم از فعالیت‌های جنسی اجتناب کنیم.

    زمانی که علائم بیماری از بین رفته‌ است با توجه به حضور ویروس در بدن، ارتباط جنسی را به حداقل برسانیم.

    در هنگام رابطه‌ جنسی از لوازم پیشگیری همچون کاندوم لاتکس استفاده کنیم. باید توجه داشت که این ابزار پیشگیری احتمال انتقال را کاهش می‌دهند اما به صفر نمی‌رسانند.

    زنان باردار مبتلا به تبخال تناسلی باید زیر نظر پزشک متخصص باشند زیرا احتمال انتقال ویروس به جنین در اواخر حاملگی وجود دارد.

آیا تبخال تناسلی باعث سرطان می شود؟

گونه‌هایی از ویروس HSV می توانند منجر به سرطان های لنفوم در جوجه، سرطان ریه در گوسفندان و سرطان کلیه در قورباغه شوند اما در مورد سرطانزایی در انسان شواهد کافی برای تایید قطعی سرطان‌زا بودن ویروس وجود ندارد. گرچه قبل‌تر تصور بر ارتباط بین سرطان دهانه‌ی رحم و این ویروس بود اما امروزه این نظر نیز رد شده‌ است.

تفاوت زگیل تناسلی و تبخال تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی نیز مانند تبخال تناسلی، بیماری جنسی بوده که هر دو بیماری با روشهای نسبتا مشترکی، از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا می کنند. از نظر عامل بروز، زگیل تناسلی توسط ویروس HPV ایجاد شده و می تواند تا حدودی شکل و ظاهری شبیه تبخال تناسلی داشته باشد. گرچه به نظر می رسد تبخال تناسلی نقشی در ایجاد سرطان ندارد؛ با این وجود ویروس HPV عامل زگیل تناسلی، یکی از علل اصلی سرطان دهانه رحم است. این ویروس همچنین می‌تواند موجب سرطان آلت تناسلی مردان، سرطان واژینال، سرطان مقعد، و سرطان مهبل شود.

معمولا زگیل های تناسلی به رنگ روشن و صورتی یا بعضی قهوه ای روشن با ظاهری نرم و گوشتی در ناحیه مقعدی، دستگاه تناسلی و اطراف آن دیده می‌شوند؛ اما تبخال تناسلی غالبا به شکل تاول بوده و همراه با زخم مشاهده می شود. از نظر درمان زگیل تناسلی، نیز داروهای موجود برای کاهش اثرات ویروس بوده و به درمان کامل بیماری منتهی نخواهد شد. البته روشهایی مانند لیزر درمانی و کرایو تراپی یا سرما درمانی به برطرف کردن ضایعات پوستی ناشی از زگیل تناسلی کمک می کنند ولی احتمال عود بیماری را به کلی منتفی نخواهند کرد.

گرچه برای تبخال تناسلی، واکسن تایید شده ای وجود ندارد اما زگیل تناسلی دارای واکسن تایید شده بوده و در سنین خاصی، به افراد توصیه می‌شود. واکسن گارداسیل اولین واکسن مورد تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم است. این واکسن برای پیشگیری از انواع مشخصی از ویروس HPV خصوصاً تیپ ۶،۱۱،۱۶،۱۸ کاربرد دارد.