دیدار ترامپ و پزشکیان در ریاض؟! / به زودی رخ می دهد؟

 لارا روزن، خبرنگار شناخته‌شده آمریکایی، از پیشنهاد احتمالی وزیر دفاع عربستان برای ملاقات میان رؤسای جمهور آمریکا و ایران در ریاض خبر داده است.

آیا ایران پیشنهاد عربستان را خواهد پذیرفت؟

احمد زیدآبادی در کانال تلگرامی خود به این موضوع پرداخته و نوشت: اگر این خبر صحت داشته باشد، آیا جمهوری اسلامی ایران حاضر به پذیرش این پیشنهاد خواهد بود؟

ترامپ و اهداف پشت پرده

دونالد ترامپ که به نمایش‌های پر زرق‌وبرق علاقه دارد، معمولاً اهداف مهمی را در پشت چنین حرکاتی دنبال می‌کند. هدف اصلی او از مذاکره با جمهوری اسلامی، وارد کردن ایران به نظمی منطقه‌ای است که بر اساس ترتیبات امنیتی جدید و همکاری اقتصادی شکل می‌گیرد. در این نظم، ایران باید از یک مسئله به یک راه‌حل تبدیل شود و اسرائیل نیز در چارچوب تعریف‌شده‌ای به امنیت و ثبات دست یابد.

دیدگاه مشترک روسیه و چین

برخلاف تصور رایج، دیدگاه روسیه و چین نیز با چنین نظم پیشنهادی برای خاورمیانه مطابقت دارد. این دو کشور پیش‌تر طرح‌هایی در خصوص ترتیبات امنیتی منطقه‌ای منتشر کرده‌اند.

گام‌های دشوار کشورهای منطقه

کشورهای جنوب خلیج فارس در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند روابط خود را با ایران بهبود بخشند و در کنار آن، ارتباطات پنهان و آشکاری را با اسرائیل برقرار سازند. اکنون زمان برداشتن دو گام نهایی برای شکل‌دهی به این نظم منطقه‌ای فرا رسیده است؛ گام‌هایی که بسیار چالش‌برانگیز هستند. جمهوری اسلامی به طور سنتی هر نظمی را که اسرائیل در آن حضور داشته باشد، تابو می‌داند و اسرائیل نیز حاضر نیست بهای لازم برای ادغام در منطقه را پرداخت کند؛ بهایی که تأسیس کشور فلسطینی است.

فشار ترامپ و کشورهای عرب

ظاهراً دولت ترامپ قصد دارد اسرائیل را از مسئولیت‌های خود در این روند معاف کند و به کشورهای عرب فشار وارد کند تا حاضر به پذیرش اسرائیل بدون تشکیل کشور فلسطین شوند؛ آن هم در مرزهایی فراتر از محدوده‌های قبل از جنگ ژوئن ۱۹۶۷. اما پذیرش چنین موضوعی برای کشورهای عرب، مخصوصاً عربستان، بسیار سنگین است. عربستان امیدوار است ورود ایران به این معادله، وزن مذاکرات را به سمت خود سنگین‌تر کند و ترامپ را به پذیرش حداقلی از کشور فلسطینی مجبور کند.

ملاقات احتمالی در راه است؟

با شکل‌گیری این معادله پیچیده، اکنون کشورهای عرب از ایران می‌خواهند ابزارها و توانایی‌های خود را که تاکنون برای مخالفت با اسرائیل استفاده می‌شد، به منظور حمایت از تشکیل کشور فلسطینی به کار گیرد. اما تغییر چنین رویکردی در داخل ایران آسان نخواهد بود. از سوی دیگر، اسرائیل هم نه‌تنها به ادغام رایگان در منطقه قانع نیست، بلکه مطالباتی سرزمینی نیز دارد.

بر همین اساس، کشورهای عرب به ترامپ، پوتین و حتی شی جین‌پینگ متوسل شده‌اند تا از قدرت خود برای حل این معادله استفاده کنند. سعودی‌ها همچنین امیدوارند ترتیب دادن دیداری میان ترامپ و مسعود پزشکیان به وسلیه اثرات خبری گسترده، بتواند ترامپ را به تجدیدنظر در حمایت‌های یکجانبه از اسرائیل متقاعد کند. حتی به نظر می‌رسد پشت پرده از روسیه و چین نیز درخواست کرده‌اند فشار لازم را به ایران برای پذیرش این پیشنهاد وارد کنند.

نتیجه‌گیری؛ آیا این ملاقات ممکن است؟

آیا چنین دیداری واقعاً شدنی است؟ اگر چنین اتفاقی رخ دهد، می‌توان آن را به تحولی عظیم که چشم‌انداز سیاست جهانی را تغییر می‌دهد، تشبیه کرد. البته بسیاری این موضوع را همچون تلاش برای تبدیل دریا به دوغ با قاشق ماست می‌دانند. اما واقعیت، همانند الماسی تیز و برنده است که در صورت نداشتن سپر، افشاگری‌های خود را بی‌پرده و بی‌رودربایستی انجام می‌دهد!

مولانا این واقعیت بنیادین را به زیبایی چنین توصیف کرده است:

نکته‌ها چون تیغ پولاد است تیــز

گر نداری تو سپــــر، واپس گریــز

پیش این المـــاس بی اِسپــر میــا

کز بریـــدن تیــــــغ را نبــود حیــا

منبع: عصرایران