کلانتری: امید که طرفین با عقل و درایت به توافق برسند/ توافق یعنی نجات ایران از هوای ناپاک و بحران آب / توافق یعنی رسیدن به بنزین یورو ۷ + صوت

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، مذاکرات ایران و آمریکا امروز در عمان آغاز شد. حال سوالی که برای دوستداران محیط زیست ایران وجود دارد و آنها که درگیر با معضلات تامین و اختصاص آب هستند این است که آیا توافق یا ادامه تحریم اثری بر تغییر شرایط محیط زیست و آب ایران دارد؟ اگر توافق شود وضعیت محیط زیست و آب ایران چه می شود اگر تحریم ادامه یابد وضعیت چگونه خواهد بود؟ عیسی کلانتری اینگونه به خبرنگار اجتماعی رکنا پاسخ داد که در ادامه می خوانید:

عیسی کلانتری، معاون پیشین رئیس‌جمهور و رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی رکنا درباره تأثیر توافقات بین‌المللی بر وضعیت محیط زیست ایران گفت:

«اولین و مهم‌ترین مسئله این است که یک توافق اگر قرار است به نتیجه برسد، باید هر دو طرف آن به شکل درست و مسئولانه رفتار کنند. وقتی دو کشور با حفظ منافع ملی‌شان، همکاری را آغاز می‌کنند، طبیعتاً نتایج مثبت آن در حوزه‌های مختلف از جمله محیط زیست، خیلی زود خود را نشان می‌دهد. دلیلش هم روشن است؛ چون در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری در کشور ممکن می‌شود و وقتی سرمایه وارد شود، صنایع ما که سال‌هاست مستهلک و فرسوده شده‌اند، امکان نوسازی پیدا می‌کنند. اگر این اتفاق بیفتد، ما واقعاً می‌توانیم  از وضعیت ناپاک و آلوده‌ی هوا نجات پیدا کنیم.

عیسی کلانتری تاکید داشت : نگاه کنید، بیش از ۸۰ درصد آلودگی هوای کشور ما مربوط به صنعت خودروسازی و خودروهایی است که به دلیل نبود سرمایه‌گذاری و تکنولوژی روز، با مصرف سوخت بالا و آلایندگی شدید تولید می‌شوند. این خودروها عمدتاً به‌جای استفاده از ۴ لیتر سوخت، ۱۰ لیتر مصرف می‌کنند. اگر تحریم‌ها برداشته شود و سرمایه‌گذاری، چه از جانب آمریکا و چه از سوی دیگر کشورها، وارد کشور شود، صنعت خودروسازی نوسازی خواهد شد. همین اتفاق در پالایشگاه‌ها نیز می‌افتد؛ به جای تولید بنزین با استاندارد یورو ۳ یا ۴، می‌توانیم به تولید بنزین با استاندارد یورو ۷ برسیم. یعنی هوا پاک‌تر می‌شود، راندمان بالاتر می‌رود، و از اتلاف منابع جلوگیری می‌شود.

کلانتری تاکید داشت :اما مسئله فقط به هوا و صنعت محدود نمی‌شود. با رفع تحریم‌ها و ورود سرمایه، زیرساخت‌های کشور نیز نوسازی می‌شوند. این به معنی افزایش بهره‌وری در همه بخش‌ها از جمله منابع آب و امنیت غذایی است. امروز، به‌دلیل نبود منابع مالی و محدودیت‌های بین‌المللی، برداشت ما از منابع آبی تجدیدپذیر به حدود ۱۰۰ درصد رسیده، در حالی که استاندارد جهانی استفاده از این منابع، حداکثر ۴۰ درصد است. ادامه‌ی این روند یعنی نابودی کامل منابع آبی، فرسایش خاک، خشک شدن تالاب‌ها، و بحران‌های زیست‌محیطی گسترده‌تر.

معاون پیشین رئیس جمهور سابق با بیان اینکه اگر سرمایه بیاید و کشور توانمند شود، ما می‌توانیم این وضعیت را اصلاح کنیم بیان داشت:  مثلاً در مناطق مستعد احیا، تالاب‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی به مرور احیا می‌شوند. دیگر نیازی نیست برای تأمین نیازهای غذایی، با برداشت بی‌رویه از منابع، آینده‌ی کشور را به خطر بیندازیم. در چنین شرایطی، دیگر نگرانی از بابت تأمین کالاهای اساسی و مواد غذایی نخواهیم داشت.

در صورت به سرانجام رسیدن توافق چه وضعیتی برای کسب حق آبه های ایران شکل می گیرد؟ کلانتری اینگونه پاسخ داد: تاثیر چندانی ندارد زیرا ما طبق قرارداد ۱۳۵۱، سالانه حدود ۸۲۶ میلیون مترمکعب حق‌آبه از رود هیرمند داریم. ولی حجم مصرف سالانه‌ی آب در کشور ما حدود ۱۰۰ میلیارد متر مکعب است! یعنی این مقدار حق‌آبه از افغانستان کمتر از یک درصد نیاز ما را پوشش می‌دهد. بنابراین بحران اصلی از درون کشور ماست، نه از بیرون. ما خودمان کشور را با توسعه‌ی بی‌رویه‌ی کشاورزی و سیاست‌های اشتباه ویران کرده‌ایم. تالاب‌ها را خشک کردیم، دریاچه‌ها را از بین بردیم، رودخانه‌ها را به مقصد نمی‌رسانیم، و سفره‌های آب زیرزمینی را تخلیه کردیم. نتیجه این شد که نه تنها اکوسیستم‌های طبیعی از بین رفتند، بلکه پدیده‌هایی مثل گرد و غبار هم تشدید شد.

در صورت به توافق رسیدن ایران و آمریکا در روند صنعت کشور چه تغییراتی شکل خواهد گرفت که می تواند بر وضعیت محیط زیست و آب کشور اثرگذار باشد؟ عیسی کلانتری اینگونه توضیح داد: سال‌هاست که به دلیل تحریم‌ها و نبود سرمایه‌گذاری، رشد سرمایه‌گذاری به قیمت ثابت در کشور منفی شده. یعنی نه‌تنها سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم، بلکه آنچه داریم هم به مرور مستهلک شده است. صنایع ما، از جمله صنعت خودروسازی، نفت، نیروگاه‌ها و حتی صنایع خانگی مثل تولید یخچال، به تکنولوژی ۳۰ تا ۴۰ سال پیش متکی هستند. بهره‌وری در این صنایع به شدت پایین است. برای مثال، بهره‌وری نیروگاه‌های ما که باید حداقل ۵۸ درصد باشد، زیر ۳۵ درصد است. یعنی مقدار زیادی انرژی هدر می‌دهیم و برق کمی تولید می‌کنیم.

به همین دلیل است که من می‌گویم اگر توافقی حاصل شود، مزایای آن بسیار گسترده خواهد بود. نه‌فقط در عرصه سیاسی و اقتصادی، بلکه در سطحی فراتر، برای سلامت محیط زیست، بهبود معیشت مردم، و نجات منابع طبیعی کشور. امیدوارم خداوند به هر دو طرف مذاکره‌کننده عقل و درایت عطا کند تا با رسیدن به تفاهم، مسیر اصلاح و توسعه‌ی کشور هموار شود.»