ذخیره سدهای کشور در دی ماه و فصل بارش ها، به شــرایط بحرانی رسید/ «قحطی آب » در کمین تهرانی‌ها!

به گزارش رکنا به نقل از آرمان امروز،هرچند که مسئولین فعال می گویند برای ســال آینده مشکلی نداریم، اما شاید چشم شان به چاه های پرشماری است که در شهرها ایجاد شــده و منبع اصلی آب شرب و کشاورزی اســت که آن نیز شرایط مساعدی ندارد. با وجود آنکه هیچ رقم رسمی در خصوص میزان برداشــت از منابــع زیرزمینی آب تهران اعلام نشده، بررسی ها نشــان می دهد برداشت از منابع زیرزمینی نســبت به منابع سطحی، به نسبت کم سابقه ۷0 درصد به ۳0 درصد رسیده و حتی در برخی روزها، میزان تأمین آب از محل چاه ها از مرز ۷0 درصد هم می گذرد. این شرایط باعث شده است تا دولت با تغییر الگوی مصرف در تهران، سقف مجاز مصرف را از 14 مترمکعب در ماه به 12 مترمکعب در ماه کاهش دهد؛ این تصمیم پس از آن گرفته شــده که ســقف آب سدهای تهران، به 15 درصد کاهش پیدا کرده است. ذخایر ۳ سد بزرگ تهران در زمستان امسال زیر 20درصد است و آخرین وضعیت بحرانی 5 سد تهران حاکی از کســری ۳00 میلیون متر مکعبی ذخایر ســدها نســبت به شرایط نرمال دارد. طبق اعلام تازه شرکت آب منطقه ای تهران هم اکنون ســد لار 12 میلیون مترمکعب آب با یک درصد پرشــدگی دارد. همچنین سد ماملو 2۷ میلیون مترمکعب با 11 درصد پرشــدگی و ســد لتیان 15 میلیون مترمکعب با 1۶ درصد پرشدگی اســت.

از سویی سد امیرکبیر هم 5۳ میلیون مترمکعب با 2۷ درصد پرشــدگی و سد طالقان با 1۶۶ میلیون مترمکعب که 40 درصد پرشــدگی دارد. این آمار یک پیام برای تابستان امسال دارد که میزان آب مصرفی و بخار از سدها افزایش پیدا می کند. حال چشــم ها به آسمان دوخته شده، اما وضعیت بارش ها در تهران نسبت به ســایر مناطق کشور بدتر است، به گونه ای که میزان آن در هم سنجی با دوره بلندمدت 55ساله 5۶ درصــد کاهش را نشــان می دهد. مجموع ریزش های جوی ثبت شده توسط شبکه سنجش ایستگاه های آب و هواشناسی در حوزه عملکرد استان تهران ، از ابتدای سال آبی جاری تا پایان فصل پاییز ۳۸ میلیمتر بوده، این امر نشــان از کاهش 51 درصدی میزان بارندگی ها نسبت به متوسط بلندمدت دارد. جیره بندی نخواهیم داشت! همه این عوامل دســت به دست هم می دهند تا وجود جیره بندی ناشی از قحطی آب در تابستان امسال را برای پایتخت محتمل کنند. با این حال روز گذشته عیسی بزرگ زاده سخنگوی صنعت آب در نشســت خبری خود، با اشاره به وضعیت مخازن ســدهای تهران گفته است: »در استان تهران پرشدگی سدها 14 درصد است که نسبت به سال گذشــته مجموع حجم مخازن سدهای تهران چهار درصد وضعیت بهتری دارد اما نکته مهم در خصوص اســتان تهران این اســت که سدهای غرب تهران با ۳2 میلیون مترمکعب آب وضعیت بهتری نســبت به سدهای شرق استان با ذخیره 22 میلیون مترمکعبــی دارد.

وی با تاکید براینکه سیستان، مشهد، گلستان، فسا در اســتان فارس و تهران در پیشانی تمرکز وزارت نیرو برای تأمین آب شــرب قرار دارند « در بــاره تدابیر وزارت نیرو برای تامین آب کالنشهرتهران گفت: »برای تأمین آب شــرب و خروج از خشکسالی در این نقاط از ترکیب طرح های وزارت نیرو اســتفاده با همراهی مــردم در مدیریت ً شــده که قطعا مصرف می توانیم به خوبی از این شرایط نیز عبور کنیم. برای تأمین آب شهر تهران، طرح مدیریت مصرف و تقاضا پیش بینی شــده و جیره بندی آب در دستور کار نیست، مشکل کم آبی تهران با 15درصــد کمک به مدیریت مصرف آب حل می شود.« بی توجهی به طرح های جامع توسعه با ایــن حال یک کارشــناس برجسته محیط زیست برخلاف اظهــارات ســخنگوی صنعت آب و در گفــت و گو با »« معتقد است: »زمانی که مسئولان به توصیه ها و هشدارهای کارشناسان در مورد ظرفیت زیســتی کشــور یــا آمایش سرزمینی توجهی نمی کنند، نمی توان انتظاری بیش از این داشت. چندین سال قبل کارشناسان و متخصصان اعالم کردند که تهران ۷50 کیلومتر مربعی ظرفیت پذیرش و خدمات رسانی به ۳/5 تا 4 میلیون نفررا بیشتر ندارد! اما مسئوالن این هشدار را جدی نگرفتند.« محمد درویش تصریح می کند: »در عوض، مسئولین با تغییر رودخانه های مختلفی مانند سفید رود و... تالش کردند تا آب را بــرای افزایش جمعیت پایتخت تامین کنند. بدین ترتیب هر روز جمعیت تهران بیشتر شد تا اینکه امروز به بیش از 2۷ میلیون تردد در شبانه روز افزایش پیدا کرده است و کار به جایی رسیده که به گفته مسئولان، سالانه بیش از ۷ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا فوت می کنند، این برای مردم یک شهر واقعا فاجعه است. در حقیقت همه این چالش ها نتیجــه عدم توجه به طرح های جامع توسعه ای تهران است.« بارورسازی ابرها، یک امر روانی است درویــش همچنین در خصــوص احتمال حل مشکل کم آبی با باروری ابرها و اینکه هواشناسی گفته است در ایران سازمانی زیر نظر وزارت نیرو در رابطه با بارورســازی ابر هــا در حال فعالیت است، می گوید: باروری ابرها سابقه ای ۶0 ساله در ایران دارد. جــدی ترین پروژه در این زمینه هم در یزد اجرا شــد، ولی عملا نتوانسته نتایج قابل قبولی را به همراه داشــته باشد. چه برسد به وضعیت کنونی ســدهای تهران که هم اینک واقعا خشــک است و از هم اکنون بحرانی جدی در مورد کم آبی را شــروع کرده است. به بیانی بارور سازی ابرها اصلا گزینه خوبی برای برطرف کردن مشکل کم آبی و خشکسالی تهران نیست و فقط بار روانی دارد. به عنوان مثال قرار بود که طرح بارورسازی ابرها میزان 20 درصد بارش ها را افزایــش دهد و از ســال 1۳40 این طرح در اصفهان، دریاچه ارومیه و یزد اجرا می شــود، اما میزان 50 میلیمتری باران در شهر یزد افزایش داشــته است، پاسخ خیر است.

« این کارشناس محیط زیســت در بخش دیگــری از اظهاراتش در واکنش به سخنان سخنگوی صنعت آب که مدعی شــده بود؛ اصلا قرار نیست آب در تهران جیره بندی شود نیز می گوید: »مسئولین از این شوخی ها زیاد می کنند! و بار روانی جامعه را در نظر می گیرند و گرنه واقعیت این است که شرایط به گونه ای خراب است که احتمال زیاد و به همین شکل باشد، آب در تابستان سال ،140۳ بسیاری از شهرهای کشــور از جمله تهران جیره بندی خواهد شــد. با این حال هنوز یک سوال اساسی باقی است؛ اینکه راهکار برون رفت از این بحران چیست؟ سوالی که درویش در پاسخ به آن می گوید: »مســلما هیچ کاری نمی شود کرد، مگر معجزه ای رخ دهد و بارندگی و برف قابل توجهی پیش آید تا ذخیره برف ارتفاعات افزایش یابد و سدها تا حدودی پرآب شوند. چرا که اگر حدود 40 درصد آب سدها پر شود می توان امیدوار بود که از این بحران در ســال آینده به سالمت عبور می کنیم! وگرنه باید منتظــر بحرانی جدی در تامین آب پایتخت نشین ها باشیم. /حمید خالدی