فاضلاب فازهای 2 تا 11 پردیس وارد منابع سد ماملو می شود / آب و فاضلاب تهران به وظیفه خود عمل نمی کند

سد ماملو یکی از سدهای پنج گانه تامین کننده منابع آب تهران است. سد ماملو از رودخانه جاجرود آب می گیرد. سد ماملو در جنوب شرقی تهران واقع شده است. در‌‌ روزهای اخیر صحبت هایی درباره ورود فاضلاب خام انسانی به سد ماملو مطرح شده است. سعید محمودی، مدیرکل محیط زیست استان تهران در گفت و گو با رکنا موضوع ورود فاضلاب خام انسانی به سد ماملو را تایید کرد.

فاضلاب خام مسکن مهر پردیس به جاجرود می ریزد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در روزهای اخیر صحبت های مختلفی درباره ورود فاضلاب به آب برخی سدهای تهران مطرح شده و البته نهادهای مسئول تامین آب تهران از جمله شرکت آب و فاضلاب استان تهران و شرکت آب منطقه ای تهران این صحبت ها را تکذیب کرده اند، اما اخیرا عزیز میکائیلی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست پردیس از قطعی بودن ورود فاضلاب خام انسانی از سوی برخی فازهای منطقه پردیس به منابع تامین کننده آب سد ماملو خبر داده است و برآورد می شود که بین 15 تا 70 درصد فاضلاب تولیدی پردیس بدون تصفیه به داخل حوضه های آبریز و پشت تاج سد ماملو می ریزد. 

این نکته ای است که سعید محمودی، مدیرکل محیط زیست استان تهران نیز در گفت و گو با رکنا آن را تایید کرد و توضیح داد: ورود فاضلاب از منطقه پردیس به رودخانه جاجرود و منابع بالادست حوضه آبریز سد ماملو موضوعی انکارناپذیر است و واقعیت این است که فاضلاب تمام فازهای جدید یعنی فازهای 2 تا 11 پردیس که بخشی از آنها مسکن مهر هستند، به صورت خام وارد رودخانه جاجرود می شوند. البته باید توجه داشت که برخی از این فازهای پردیس دارای سکنه هستند، اما برخی از فازها نیز فاقد سکنه هستند. 

وی افزود: به جز فاضلاب خام انسانی فازهای جدید پردیس، فاضلاب های شهرک صنعتی سعیدآباد نیز وارد رودخانه جاجرود می شود. البته مسیر بین محل ورود این فاضلاب ها با سد ماملو بسیار زیاد است و با توجه به فرآیند خودپالایی رودخانه و تصفیه خانه ای که در سد ماملو وجود دارد، آب شربی که از سد ماملو به دست مردم تهران می رسد، آب سالم است و این را نمونه های برداشت شده از سد نیز نشان می دهد. 

مردم نگران آلودگی آب شرب تهران نباشند

محمودی با تاکید بر این که با توجه به نمونه برداری های انجام شده از پشت سد ماملو، منابع آب تهران سالم تلقی می شود، عنوان کرد: از محل ورود فاضلاب به رودخانه جاجرود تا سد ماملو، رودخانه مسیری طولانی را طی می کند و با توجه به این که جاجرود یک رودخانه همراه با اکسیژن زیاد است، سطح خودپالایی این رودخانه بالاست. همچنین آب سد ماملو پس از تصفیه شدن وارد لوله کشی آب شرب می شود و به همین دلیل می توان گفت که آب شرب مردم تهران تصفیه شده است و هیچ گونه نگرانی از بابت آلودگی آب شرب تهرانی ها وجود ندارد. 

مدیرکل محیط زیست استان تهران ادامه داد: با وجود این که آب شرب تهران سالم است، اما قطعا ورود فاضلاب به رودخانه جاجرود به اکوسیستم این رودخانه ضربه می زند و منجر به از بین رفتن آبزیان می شود. ما هم در چند مورد از شرکت آب و فاضلاب استان تهران خواسته ایم که در این منطقه تصفیه خانه فاضلاب احداث کند و حتی از این شرکت شکایت هم کرده ایم، اما هنوز به نتیجه قطعی در این زمینه نرسیده ایم. 

وی در ادامه تاکید کرد: خیال مردم از بابت تصفیه شدن آب شرب تهران راحت باشد، چون قطعا شرکت آب منطقه ای تهران پیش از این که آب را وارد شبکه کند، آن را با کیفیت بالایی تصفیه می کند و بنابراین ورود فاضلاب به منابع بالادست سد ماملو، تاثیری بر آلودگی آب شرب مردم تهران ندارد. 

تخریب اکوسیستم جاجرود بر اثر ورود فاضلاب پردیس 

محمودی در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: با وجود این که آب شرب مردم تهران آلوده نیست، اما قطعا ورود فاضلاب به بالادست سد ماملو منجر به آلوده شدن رودخانه جاجرود می شود و این مساله اکوسیستم این رودخانه را تحت تاثیر قرار می دهد. البته خوشبختانه از آب این بخش از جاجرود برای کشاورزی استفاده نمی شود، اما آب پایین دست سد ماملو که فرآیند خودپالایی را طی کرده است، برای کشاورزی استفاده می شود. 

مدیرکل محیط زیست استان تهران ادامه داد: مشکل ورود فاضلاب به منابع بالادست سدهای تهران فقط در سد ماملو وجود دارد و در سایر سدهای پنج گانه تهران چنین مشکلی وجود ندارد. مهمترین راهکار حل این مشکل نیز احداث تصفیه خانه فاضلاب توسط شرکت آب و فاضلاب استان تهران برای فازهای جدید پردیس است که متاسفانه این شرکت در سال های اخیر با بهانه های مختلف از انجام این کار طفره رفته است. 

وی در پایان تصریح کرد: مسئولان شرکت آب و فاضلاب استان تهران در سال های اخیر بهانه های مختلفی مثل کمبود بودجه را برای عدم احداث تصفیه خانه پردیس مطرح کرده اند، اما هیچ بهانه ای برای ما پذیرفته شده نیست و از مسئولان این شرکت می خواهیم هرچه زودتر به احداث تصفیه خانه پردیس بپردازند، ولی متاسفانه مسئولان شرکت آب و فاضلاب به وظیفه خود عمل نمی کنند. 

آبفای تهران: ما به وظیفه خود برای احداث تصفیه خانه فاضلاب عمل کرده ایم 

در این میان اما پیگیری های رکنا از مسئولان شرکت آب و فاضلاب استان تهران برای پاسخگویی مدیران این شرکت نسبت به عدم احداث تصفیه خانه فاضلاب برای فازهای جدید پردیس به نتیجه ای جز ارسال یک متن از سوی مسئولان روابط عمومی این شرکت به خبرنگار رکنا نرسید. متن ارسالی از سوی روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب نیز به شرح زیر است: 

«شهرهای واقع در بالادست حوضه آبریز سد ماملو به دلیل واقع شدن در شرق استان تهران و با توجه به نزدیکی به شهر تهران و شرایط آب و هوایی خاص و مهاجرت طی 10 سال گذشته از رشد جمعیت قابل توجهی برخوردار بوده اند. همچنین به دلیل گسترش شهرها و هم‌جوارشدن روستاهای حاشیه با بافت شهری و از سویی اجرای یکپارچه‌سازی شرکت‌های آبفای روستایی و شهری و ضرورت خدمات‌رسانی، لزوم انجام مطالعات یکپارچه برای طرح فاضلاب شهرها و روستاها در دستور کار این شرکت قرارگرفته است.

تعهدات ایجاد زیرساخت‌های آب و فاضلاب در شهر جدید پردیس به دو بخش مسکن مهر شامل فازهای 5، 8، 9 و 11 با جمعیت بالغ بر 288 هزار نفر و غیر واحدهای مسکن مهر شامل فازهای 1، 2، 3، 4 و 6 با جمعیت 250 هزار نفر تقسیم شده است که بر اساس توافقات دو وزارتخانه نیرو و راه و شهرسازی، همه وظایف ایجاد زیرساخت‌های آب و فاضلاب در واحدهای مسکن مهر به عهده وزارت راه و شهرسازی و وظایف ایجاد زیرساخت‌های آب و فاضلاب در سایر فازها به عهده وزارت نیرو گذاشته شده است که در این زمینه شرکت آبفای استان تهران برای محقق ساختن تعهدات تعیین شده نسبت به احداث تصفیه‌خانه فاضلاب به ظرفیت 48 هزار متر مکعب در شبانه روز در دو مدول و هر یک به ظرفیت 24 هزار متر مکعب در شبانه‌روز برای تحت پوشش قراردادن جمعیت 250 هزار نفر اقدام کرده و مدول اول آن از سال 1396 وارد مدار بهره برداری شده و مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب در ابتدای سال جاری وارد مدار بهره برداری شده است.» 

عدم تحقق برنامه های شرکت عمران شهر جدید پردیس در احداث تصفیه خانه فاضلاب

در ادامه پاسخ شرکت آب و فاضلاب استان تهران به خبرنگار رکنا این طور آمده است: «شایان ذکر است به علت تحقق نیافتن برنامه‌های شرکت عمران شهر جدید پردیس در موعدهای مقرر در احداث تصفیه‌خانه فاضلاب به ظرفیت 50 هزار متر مکعب در شبانه‌روز در پایین‌دست روستای باغکمش برای تحت پوشش قرار دادن واحدهای مسکن مهر و اسکان جمعیت در فاز های 5، 8، 9 و 11 به منظور مساعدت و پیشگیری از رهاسازی فاضلاب در محیط زیست با توافقات صورت‌گرفته میان دو شرکت عمران پردیس و آبفا، فاضلاب تولیدی فازهای 5، 9 و 11 (حداکثر برای 12 هزار واحد احداثی) با ایجاد ایستگاه پمپاژ و خط انتقال از ابتدای مهرماه سال جاری وارد تصفیه‌خانه فاضلاب پردیس شده است و با تحقق این امر تکمیل و ایجاد زیرساخت‌های اصلی فاضلاب، ظرفیت ورودی تصفیه‌خانه فاضلاب در طی دو سال اخیر از 10 هزار مترمکعب به 32 هزار متر مکعب افزایش و از نظر حجم آلاینده‌های ورودی به محیط زیست بیش از 80 درصد کاهش یافته‌ است.

خاطر نشان می‌شود شرکت عمران شهر جدید پردیس موظف شد نسبت به احداث لاگون‌های تصفیه فاضلاب موقت در مجاورت تصفیه‌خانه اصلی برای تصفیه فاضلاب فاز 8 تا پایان سال جاری اقدام کند و تا زمانی که تصفیه‌خانه اصلی وارد مدار شود، این واحدها مورد بهره‌برداری قرار گیرد. همچنین در سال جاری ظرفیت تصفیه‌خانه فاضلاب سعیدآباد با نصب و راه اندازی دو دستگاه پکیج تصفیه فاضلاب از 200 مترمکعب در شبانه روز به 450 مترمکعب افزایش و آماده بهره‌برداری شده است و با انجام این مهم از ورودی فاضلاب جلوگیری می‌شود. 

علاوه بر این موارد لازم به تاکید است استقرار و جانمایی مراکز و تاسیسات صنعتی در این مناطق بر عهده وزارت صمت و سازمان حفاظت محیط زیست است و باید توسط این دو نهاد تعیین تکلیف شود.» 

آب آشامیدنی تهران در 89 آزمایشگاه پایش می شود

شرکت آب و فاضلاب استان تهران در بخش دیگری از پاسخ خود به خبرنگار رکنا با تاکید بر این که آب آشامیدنی شهروندان از مبدا تا نقطه مصرف پایش می‌شود، عنوان کرد: «مهم‌ترین وظیفه شرکت آب و فاضلاب استان تهران، تأمین آب آشامیدنی سالم، بهداشتی و با کیفیتی مطابق با استانداردهای ملی و رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت است و تمام تلاش این شرکت بر آن است که با رعایت و حفظ موازین و قوانین استانداردها و هم‌چنین اعمال مدیریت صحیح، آب آشامیدنی سالم و با کیفیت مطلوب را برای مردم شریف تهران، تأمین و توزیع کند. 

شرکت آب و فاضلاب استان تهران همواره نظارت بر کنترل و پایش کیفی آب آشامیدنی را در کنار تأمین، انتقال، تصفیه، ذخیره و توزیع در دستور کار خود دارد. در این چارچوب مطابق الزام استاندارد ملی ایران به شماره‌های 1053 و 1011 و رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت و بر اساس جمعیت زیر پوشش، تمامی نقاط مختلف شبکه توزیع آب آشامیدنی، مخازن ذخیره آب، آب خام ورودی به تصفیه‌خانه‌ها، فرایند تصفیه، آب خروجی از تصفیه‌خانه‌ها و آب منابع تأمین‌کننده اعم از سطحی (رودخانه‌ها و دریاچه سدها) و زیرزمینی را نمونه‌برداری و با انجام آزمایش‌های روزانه شامل کلرسنجی، باکتریولوژی، بیولوژی، ویروس، فیزیک و شیمیایی، مواد آلی و فلزات سنگین، با تواتر زمانی منظم از طریق 89 آزمایشگاه تخصصی آب و فاضلاب پایش و کنترل می‌کند.

افزون بر این موارد، با توجه به نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، انجام نمونه‌برداری‌های مشترک توسط نمایندگان کنترل کیفیت آب و فاضلاب استان تهران با نمایندگان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و خدمات درمانی تهران، ایران و شهید بهشتی نیز با تواتر زمانی ماهانه انجام می‌شود و در صورت بروز هرگونه مشکل در کیفیت آب مصرفی شهروندان، این وزارت‌خانه مستقیما دخالت خواهد کرد.

علاوه بر نمونه‌برداری و انجام تعداد افزون بر 92 هزار و 300 آزمون کیفی به طور سالانه توسط 57 آزمایشگاه تخصصی آب، در حال حاضر در استان تهران تعداد 387 سامانه پایش لحظه‌ای، مجهز به سیستم سولار و ثبت نتایج با قابلیت ارسال پیامک، برای شناسایی و تعیین مقدار شاخص‌های کیفی در مدار بهره‌برداری است و کیفیت آب آشامیدنی توزیعی در تهران تحت کنترل قرار دارد.»