دکتر هاشمیان: واکسن کرونا وارد نکردند چون به ایمنی گله ای اعتقاد داشتند / از دست رفتن جان مردم در سایه تعلل مسئولان قبلی وزارت بهداشت + صوت

نزدیک به نیمی از حجم واکسن کرونا که به ایران وارد شده، صرفا در ماه شهریور وارد کشورمان شده است؛ چراکه در دولت قبل تنها حدود 25 میلیون دُز واکسن کرونا در طی حدود شش ماه وارد ایران شد، اما در یک ماه گذشته که وزیر بهداشت تغییر کرده است، شاهد ورود نزدیک 24 میلیون دُز واکسن کرونا به کشورمان بوده ایم. بسیاری از متخصصان بهداشتی تاکید دارند که تعلل مسئولان وزارت بهداشت و سایر مدیران دولت قبل منجر به تاخیر فراوان در واردات واکسن کرونا به ایرانیان شد و ده ها هزار ایرانی هم در سایه کُند پیش رفتن روند تامین و تزریق عمومی واکسن کرونا جان خود را از دست دادند.

افزایش شدید حجم واردات و سرعت تزریق واکسن در ماه شهریور

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در شرایطی که تا دو ماه پیش شاهد روند کُند تامین و تزریق واکسن کرونا در ایران بودیم، اما در دو ماه گذشته بخصوص در ماه شهریور روند واردات واکسن کرونا به شدت تسریع شد، به نحوی که 48 درصد از 49.8 میلیون دُز واکسن کرونا که تا کنون وارد کشورمان شده است، در همین ماه شهریور به ایران آمده است.

تامین مناسب تر واکسن کرونا در ماه گذشته نیز منجر به افزایش شدید سرعت واکسیناسیون در هفته های اخیر شده و چند روزی است که شاهد آن هستیم روزانه بیش از یک میلیون و 200 دُز واکسن کرونا به ایرانیان تزریق می شود. این در حالی است که در دولت قبل، به ندرت سرعت واکسیناسیون روزانه از 500 هزار دُز فراتر می رفت.

در این میان، اسماعیل کوثری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اخیرا درباره علت کُند بودن واردات واکسن کرونا در دولت گذشته و افزایش واردات واکسن در دولت فعلی عنوان کرده است که «دولت قبل به خاطر تنبلی اصلا حرکت نمی‌کرد. اما این دولت پیگیری کرد و اکنون شاهد آن هستیم که واکسن کرونا به صورت میلیونی وارد کشور می شود و سرعت تزریق آن هم به‌شدت رو به افزایش است.»

اما در حالی این نماینده مجلس، «تنبلی» را عامل عدم واردات مناسب واکسن کرونا در دولت گذشته عنوان کرده است که برخی مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل، تحریم ها را عاملی برای کُند پیش رفتن روند تامین تجهیزات پزشکی مختلف از جمله واکسن کرونا عنوان می کردند.

در آخرین اظهارات از این دست نیز کیانوش جهانپور، رئیس مرکز اطلاع رسانی دوره قبلی وزارت بهداشت، اخیرا با انتشار یک بخشنامه دولتی آمریکا در صفحه توئیتر خود، تاکید کرده است که «خزانه داری آمریکا تا 27 خرداد 1400، یعنی یک سال و نیم بعد از پاندمی، از صدور مجوز معافیت از ‎تحریم برای واردات دارو، تجهیزات و ‎واکسن کرونا به ایران خودداری کرده است.»

تحریم ها هیچ نقشی در کُند پیش رفتن روند واردات واکسن نداشت

در این میان اما سوال مهم این است که اگر تحریم ها مانع از واردات مناسب واکسن کرونا در دولت قبل شده بود، چرا در دولت جدید که هنوز تحریم ها رفع نشده است، شاهد افزایش شدید سرعت واردات و تزریق عمومی واکسن کرونا هستیم؟

همچنین باید پرسید که آیا واقعا آن طور که اسماعیل کوثری گفته است، تنبلی عامل سرعت پایین واردات واکسن کرونا در دولت قبل بوده یا دست های دیگری در پشت پرده پایین بودن سرعت تامین واکسن کرونا در کار بوده است؟

این سوالات را با دکتر محمد رضا هاشمیان، فوق تخصص ICU بیمارستان مسیح دانشوری در میان گذاشتیم و او نیز در گفت و گو با رکنا با تاکید بر این که تحریم ها هیچ تاثیری در کُند پیش رفتن واردات واکسن کرونا در دولت قبل نداشت، عنوان کرد: از همان روزهای پایانی تابستان سال گذشته که روسیه واکسن کرونا را تولید کرد و تزریق آن را به کادر درمان خود آغاز کرد، ما هم می توانستیم تزریق واکسن به کادر درمان خود را آغاز کنیم.

وی افزود: در آن زمان ما از وزارت بهداشت درخواست کردیم که اجازه دهند واکسن روسی وارد ایران شود تا آن دسته از اعضای کادر درمان که تمایل دارند، این واکسن را تزریق کنند. اگر وزارت بهداشت با این درخواست موافقت می کرد، نه تنها واکسیناسیون کادر درمان زودتر انجام می شد، بلکه کُل روند واکسیناسیون ایرانیان سریع تر پیش می رفت.

مخالفت مسئولان قبلی وزارت بهداشت با واردات زودتر واکسن از چین و روسیه

هاشمیان با اشاره به انجام کارآزمایی بالینی واکسن های چینی در کشورهای امارات و ترکیه گفت: تقریبا هم زمان با وقتی که ما می توانستیم از روسیه واکسن کرونا بگیریم، فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن های سینوواک و سینوفارم چین در ترکیه و امارات آغاز شد و چینی ها به ما پیشنهاد دادند که اگر ما هم در کارآزمایی بالینی یکی از این واکسن ها شرکت کنیم، بعدا حجم انبوهی از واکسن را با قیمت پایین تر به ما تحویل می دهند، اما مسئولان وزارت بهداشت ما این پیشنهاد را قبول نکردند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: در همان زمانی روسی ها هم به ما پیشنهاد دادند که از واکسن آنها که البته هنوز کارآزمایی بالینی خارج از روسیه روی آن انجام نشده بود، برای واکسیناسیون کشور خودمان استفاده کنیم، ولی برخی مسئولان وزارت بهداشت ما در آن زمان تاکید کردند که واکسن روسی را قبول ندارند، ولی خودشان چند وقت بعد، مبلغ واکسن روسی شدند و اولین واکسن های کرونا از روسیه وارد ایران شد.

وی در ادامه تاکید کرد: این مسائل نشان می دهد که ما می توانستیم خیلی زودتر از زمانی که واکسیناسیون عمومی را آغاز کردیم، واکسن کرونا را از چین یا روسیه که روابط سیاسی و تجاری خوبی با ما دارند، بدون این که تحریم ها بخواهد اثری منفی روی کار ما بگذارد، وارد کنیم.

به ایمنی گله بیشتر از واکسن کرونا اعتقاد داشتند

از نظر هاشمیان، نه تنها تحریم ها مانع اصلی واردات واکسن کرونا به ایران نبود، بلکه ریشه اصلی تاخیر دولت قبل در واردات واکسن کرونا، این بود که مسئولان وزارت بهداشت آن دولت، همان طور که در اظهاراتشان نیز بیان کرده بودند، به دنبال ایمنی گله ای بودند و گمان می کردند بعد از درگیر شدن 25 میلیون ایرانی با کرونا، جامعه ما به ایمنی جمعی برابر این ویروس خواهد رسید.

این فوق تخصص ICU در همین راستا تاکید کرد: مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل چون به دنبال ایمنی گله ای بودند، موضوع واردات واکسن کرونا را پیگیری نکردند و تا زمانی که افکار عمومی فشار شدیدی به این مسئولان وارد نکردند، مدیران وزارت بهداشت دولت قبل به دنبال واردات واکسن کرونا نرفتند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر این که اسناد تمام ادعاهای او به صورت مکتوب در وزارت بهداشت موجود است، تصریح کرد: مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل حتی می توانستند که واکسن تولید مشترک ایران و کوبا را نیز از این کشور زودتر وارد کنند؛ اما آقایان چون اعتقادی به واکسن نداشتند، خیلی دیر به دنبال واکسن رفتند.  

وی در ادامه تاکید کرد: تحریم ها هیچ مانعی برای واردات واکسن کرونا به کشورمان پیش نیاورد و در این میان حتی برخی نهادهای بین المللی نیز می خواستند به صورت خیریه به ایران واکسن بدهند، اما مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل این کمک ها را قبول نکردند و همین مساله نیز به دیرتر پیش رفتن روند واکسیناسیون در ایران دامن زد.

واکسن نیاورند، شرکت های خصوصی را هم "ماست فروش" دانستند

هاشمیان با بیان این که برخی شرکت های خصوصی غیردارویی کشور نیز قصد کمک به وزارت بهداشت در تسریع روند واردات واکسن کرونا را داشتند، عنوان کرد: متاسفانه آقای نمکی به جای این که از کمک این شرکت ها برای تامین منافع ملی استفاده کند، شرکت های خصوصی را با الفاظی مانند «ماست فروش» و «سیمان فروش» خطاب کردند و جلوی واردات واکسن کرونا توسط بخش خصوصی را گرفتند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: ما از ماه ها پیش تاکید می کردیم که باید واکسیناسیون کرونا در ایران شبانه روزی شود و می توان روزانه بیش از یک میلیون دُز واکسن کرونا در کشورمان تزریق کرد. اما مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل، تمام این صحبت ها را به سخره گرفتند و در تمام گزارشات و صحبت های خود اظهار می کردند که اصلا امکان تزریق روزانه یک میلیون دُز واکسن کرونا وجود ندارد.

وی در ادامه تاکید کرد: مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل نه تنها در واردات واکسن کرونا تعلل به خرج دادند، بلکه در تجهیز مراکز واکسیناسیون برای افزایش سرعت تزریق عمومی واکسن کرونا در ایران نیز تاخیر داشتند؛ زیرا اساسا ما با گروهی سر و کار داشتیم که تنبل بودند. البته «تنبل بودن» بهترین لفظی است که می توان درباره این افراد به کار برد.

مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل تریبون ها را به انحصار گرفته بودند

نکته دیگری که مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل در توجیه روند تاخیر در واردات واکسن کرونا به آن اشاره می کردند، این بود که چون ما دیر وارد بازار جهانی درخواست برای خرید واکسن کرونا شدیم، از بازار جهانی عقب افتادیم و به همین دلیل، با توجه به بی عدالتی موجود در نحوه توزیع واکسن کرونا، نتواستیم به موقع واکسن مورد نیاز مردم را تامین کنیم.

هاشمیان اما تمام این صحبت ها را غیرمنطقی دانست و تاکید کرد: متاسفانه چون تریبون های بهداشتی در دولت قبل صرفا در دست تعداد معدودی از افراد بود و عمده رسانه ها از جمله صدا و سیما در انحصار کامل مسئولان وزارت بهداشت قرار داشت و کارشناسان منتقد به عملکرد این مسئولان یا نمی توانستند در رسانه ها صحبت کنند یا اگر هم صحبت می کردند، از سوی مدیران خود توبیخ می شدند.

این فوق تخصص ICU ادامه داد: در ماه های گذشته بسیاری از تجار و ایرانیان خارج از کشور که دغدغه واکسیناسیون هموطنان خود را داشتند، به وزارت بهداشت درخواست دادند که در روند تامین واکسن کرونای مورد نیاز ایرانیان کمک کنند، اما متاسفانه مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل درهای زیادی را به روی واردات واکسن کرونا به ایران بستند.

وی با اشاره به افزایش شدید حجم واردات واکسن کرونا در هفته های اخیر عنوان کرد: ما در همین یک ماه گذشته شاهد آن بودیم که با تغییر وزیر بهداشت، مسیر واردات واکسن کرونا به کشورمان به صورت کامل باز شد. مساله ای که نشان می دهد ریشه سرعت پایین واردات واکسن به ایران به تصمیمات نادرست وزیر قبلی بازمی‌گشت، وگرنه ما در هیچ کجای دنیا مشاهده نکردیم که با تغییر وزیر بهداشت، روند واکسیناسیون این چنین سرعت گیرد.

وزیر جدید بهداشت یک تنه برای سرعت بخشیدن به واکسیناسیون کار می کند

هاشمیان با بیان این که سرعت کنونی واکسیناسیون کرونا در ایران در رده سوم جهان قرار دارد، گفت: در شرایطی با تغییر وزیر بهداشت شاهد افزایش محسوس سرعت تامین و تزریق واکسن کرونا در کشورمان هستیم که وزیر جدید هنوز معاونان حوزه های بهداشت، درمان، آموزش، پژوهش و ... خود را تغییر نداده است و به نوعی آقای عین الهی یک تنه برای سرعت بخشیدن به روند واکسیناسیون کار می کند. البته مسئولان وزارت بهداشت قبلی هم اگر می خواستند، می توانستند این کار را انجام دهند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: اگر به جای آقای عین الهی هم هر پزشک دلسوز دیگری در راس وزارت بهداشت قرار می گرفت، می توانست روند تامین و تزریق واکسن کرونا در ایران را سرعت ببخشد؛ کاری که چندان دشوار به نظر نمی رسد، اما متاسفانه مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل، عنوان می کردند که واردات واکسن کرونا بسیار دشوار است، چون نمی خواستند که وظیفه خودشان را به خوبی انجام بدهند و در عین حال، برخی اطرافیان وزیر قبلی مدام عنوان می کردند که ایشان کم می خوابد و زیاد کار می کند.

هم در واردات واکسن تعلل کردند و هم در مدیریت کرونا

در این میان سوال مهم دیگری هم که وجود دارد، این است که با توجه به این که ویرس کرونا یک بیماری همه گیر است که سهل انگاری یک کشور در مهار آن، می توانند سایر کشورها را نیز تحت تاثیر قرار دهد، آیا سازمان بهداشت جهانی نمی تواند با سهل انگاری های مسئولان قبلی وزارت بهداشت ایران در مدیریت کرونا و بخصوص در مساله واردات واکسن برخورد کند؟ به ویژه آن که به دلیل معذوریت های سیاسی موجود در کشورمان، به نظر نمی رسد هیچ نهادی در کشورمان به صورت قاطعانه با این افراد برخورد کند.

هاشمیان در پاسخ به این سوال گفت: اساسا بسیاری از کشورهای جهان در مساله مدیریت کرونا اهمال کردند و نمی توان فقط سهل انگاری در این موضوع را به مسئولان ایرانی نسبت داد. اما نمی توان از این نکته گذشت که در دولت قبل، مسئولان زیادی در کشور ما هم مانند برخی از دیگر کشورهای دنیا، کرونا را چندان جدی نگرفتند و سلامت مردم را به خطر انداختند؛ این در حالی است که وزارت بهداشت دولت قبل وظیفه داشت که ضامن سلامتی شهروندان ایرانی باشد که متاسفانه این طور نبود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل نه تنها در واردات واکسن کرونا تعلل به خرج دادند، بلکه در مدیریت کرونا نیز شاهد بروز خطاهای زیادی از سوی این مسئولان بودیم؛ مثلا این مدیران خودشان می دانستند که برای جلوگیری از بروز پیک پنجم کرونا در کشور باید سیستان و بلوچستان را در ابتدای تابستان قرنطینه می کردند، اما این کار را انجام ندادند و به همین دلیل، شاهد مرگ و میرهای زیاد کرونایی در دو ماه گذشته بودیم.

وی در پایان تصریح کرد: با وجود فریادها، خواهش ها و تقاضاهای زیاد متخصصان بهداشتی کشور، شاهد آن بودیم که مسئولان وزارت بهداشت دولت قبل در بُعد قرنطینه، واردات واکسن و تهیه امکانات مناسب برای بخش های مراقبت های ویژه تعلل های زیادی را به خرج دادند و همین مساله منجر به از بین رفتن جان مردم شد.