قصه دندان‌های نوستالژیک / محافظت از دندان‌های شیری و فلوراید تراپی
سلامت رکنا : شاید هنوز هم خیلی از بزرگ‌ترها اولین دندان شیری‌شان را که افتاد، یک گوشه کناری نگه داشته باشند، همان دندان اولی که وقتی افتاد انگار نمایی بود از بزرگ شدن و گذر از یک مرحله شیرین از زندگی.
وقتی اسم دندان شیری و افتادنش به میان می‌آید یک حس نوستالژیکی همراه آن در دل آدم‌ها زنده می‌شود.
به گزارش رکنا ، درواقع رویش دندان‌های شیری یکی از شیرین‌ترین اتفاق‌های دوران نوزادی برای پدرومادرهاست. البته داستان دندان‌های شیری فقط به نوزادی ختم نمی‌شود، بلکه تا شش ، هفت سالگی کودکان ادامه دارد. تا زمانی که به قول مادربزرگ‌ها موش آن‌ها را بخورد و جای خالی آن‌ها به دندان‌های دائمی داده شود که قرار است یک عمر همراه ما باشند.
این مرواریدهای درخشان در این سفر شش‌ساله خود نیاز به مراقبت دارند اما متاسفانه بیشتر خانواده‌ها کمتر از راه‌های مراقبتی دندان‌های شیری اطلاعات دارند و علاوه بر آن در سال‌های اخیر شایعه‌های مختلفی درباره فلورایدتراپی دندان کودکان در بین مادرها به گوش می‌رسد که خوشبختانه واقعیت ندارد.
در عین حال خانواده‌ها نباید با تصور این‌که دندان‌های شیری بالاخره می‌افتند و جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند در مراقبت از آن‌ها کوتاهی کنند، چه این‌که آموزش مراقبت از دندان‌های شیری یک درس ضروری زندگی در زمینه سلامت دهان و دندان است که همیشه همراه کودک می‌ماند و او در این مسیر یاد می‌گیرد بهداشت دهان و دندان تا چه اندازه اهمیت دارد و چطور باید رعایت شود. به همین منظور ما به سراغ دندانپزشک کودک؛ فاطمه شجاع‌نوری رفته‌ایم تا درباره اهمیت دندان‌های شیری، فلورایدتراپی و نحوه نگهداری دندان‌های شیری بیشتر برای ما بگوید.
هرچه درباره بهداشت دهان و دندان بیشتر بدانیم، می‌توانیم کودکانی با لبخندی زیباتر و سالم‌تر داشته باشیم. اصول اولیه مراقبت از بهداشت دهان و دندان همان چیزی است که والدین با آگاهی کامل از آن می‌توانند درباره‌اش به کودک خود آموزش بدهند و یک فرهنگ صحیح در این راستا را دست‌کم در خانواده خود جا بیندازند.
وقتی دندان‌های شیری سر بر می‌آورند
فاطمه شجاع‌نوری؛ دندانپزشک کودک می‌گوید: «به اولین سری رویش دندان‌ها که از حدود شش ماهگی نوزادان آغاز می‌شود؛ دندان‌های شیری می‌گویند که البته مانند همه اتفاق‌های بیولوژیک بدن زمان تخمینی‌اش را برای رویش دارند. این گروه از دندان‌ها که بعدها با بزرگ‌تر شدن کودک جایشان را به دندان‌های دائمی می‌دهند؛ نقش مهمی در شکل‌گیری دندان‌های اصلی ایفا می‌کنند.»
روش‌های مراقبت از دندان‌های شیری
مراقبت از دندان‌های شیری در سه مرحله بررسی می‌شوند. مرحله اول تغذیه مناسب کودک است که شامل مصرف درست موادغذایی کودکان می‌شود؛ این موادغذایی باید از کمترین میزان کربوهیدرات ساده و کاهش مصرف قندوشیرینی‌ها تشکیل شود. علاوه بر این کودک باید از غذاهای اسیدی یا غذاهایی دوری کند که به سطوح دندان چسبندگی زیادی دارند. مرحله دوم یا بهتر است بگوییم یکی از مراحل مهم مراقبت دندانی تمیز نگهداشتن دندان و لثه‌هاست. این بهداشت دهان و دندان باید به محض رویش دندان‌های شیری در دهان انجام شود.
دکتر فاطمه شجاع‌نوری معتقد است که حتی قبل از رویش دندان باید لثه‌ها به خوبی تمیز نگاه داشته شوند. همچنین مصرف نخ‌دندان می‌تواند از سوی والدین به نحو صحیح انجام شده تا پوسیدگی مابین دندانی کمتر دیده شود. البته دقت داشته باشید که مسواک زدن تا شش‌سالگی و نخ‌دندان تا نه‌سالگی باید از سوی والدین صورت گیرد. روش سوم شامل اقدامات پیشگیری‌کننده است؛ این اقدامات از سوی کودک، والدینش و دندانپزشک انجام می‌گیرد.
این اقدامات شامل؛ دهان‌شویه و خمیردندان‌های حاوی فلوراید انجام می‌شود و اقدامات دندانپزشک شامل فلورایدتراپی و فیشورسیلنت در چکاپ‌های دوره‌ای است که از پوسیدگی دندان‌های کودک جلوگیری می‌کنند.
فلورایدتراپی چیست؟
حتما اسم فلورایدتراپی به گوش‌تان خورده است و تابه حال با شایعات مرتبط با آن آشنا شده‌اید. فلورایدتراپی یا وارنیش فلوراید یکی از روش‌های مناسب جهت پیشگیری و کاهش پوسیدگی دندان در کودکان است.
فلورایدتراپی را می‌توان درمان با استفاده از فلوراید دانست. این کار برای تقویت مینای دندان‌ها بسیار موثر است؛ به‌طوری‌که وزارت بهداشت طرح انجام آن را در تمام مدارس و مهدکودک‌های کشور اجرا کرده است تا نسل بعدی ما دندان‌های سالم‌تری نسبت به هم‌نسل‌های ما داشته باشند.
دکتر فاطمه شجاع‌نوری دراین‌باره می‌گوید: «اگر بخواهید بیشتر با فلوراید و نحوه جذب آن آشنا شوید، باید بگوییم دو نوع جذب دارد که شامل سیستمیک و موضعی است. فلوراید در ژل، وارنیش، دهان‌شویه و خمیردندان اثر موضعی دارد و اگر با آب، شیر یا نمک ترکیب شوند، یک جذب سیستمیک به شمار می‌آید.»
فلورایدتراپی چگونه انجام می‌شود؟
فاطمه شجاع‌نوری؛ دندانپزشک کودکان می‌گوید: «هم‌اکنون دو شیوه رایج فلورایدتراپی در مطب‌های دندانپزشکی انجام می‌گیرد: ۱) ژل‌های فلوراید ۲) وارنیش فلوراید. البته باید بگوییم که استفاده از ژل فقط در مطب امکان‌پذیر است اما وارنیش در هر جا قابلیت استفاده را دارد.»
دندان‌های اصلی چه زمان جای دندان‌های شیری را می‌گیرند؟
شش تا هفت‌سالگی؛ دیگر وقت آن رسیده تا با دندان‌های شیری خداحافظی کرده تا جای خالی آن‌ها با دندان‌های درشت و زیبای همیشگی پر شود. این روند پر شدن جای خالی دندان‌ها تا دوازده‌سالگی طول می‌کشد. البته در این سال‌ها باید بیش از پیش مراقبت بهداشت دهان و دندان بود.
مسمومیت با فلورایدتراپی؛ آری یا خیر
دکتر شجاع‌نوری درباره نگرانی‌های موجود حول موضوع مسمومیت با فلورایدتراپی می‌گوید: «جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. مقادیری از فلوراید که برای فلورایدتراپی بخصوص با وارنیش مصرف می‌شود، بسیار ناچیز است و باعث مسمومیت نمی‌شود. مسمومیت با فلوراید در جذب سیستماتیک رخ می‌دهد نه در فلورایدتراپی موضعی که در مطب و زیر نظر دندانپزشک کودک انجام می‌گیرد. پس با خیال راحت به سلامت دندان‌های کودک دلبندتان برسید.»
فلورایدتراپی برای دندان‌های شیری؛ مفید است یا مضر؟
شاید شما به‌عنوان یک مادر، نگران دندان‌های شیری فرزندتان باشید؛ به همین منظور با شنیدن صحبت‌های اطرافیان‌تان از فلورایدتراپی بترسید. متاسفانه چند سالی است که به شایعه‌ای درباره فلورایدتراپی دندان کودکان دامن زده شده، این شایعه بر مبنای این است که می‌گویند فلورایدتراپی نه‌تنها فایده‌ای ندارد بلکه برای دندان و بدن بسیار مضر است.
اما دکتر فاطمه شجاع‌نوری خیال والدین نگران را آسوده می‌کند و می‌گوید: «این فقط یک باور غلط است که باعث شده والدین در این سال‌ها کمتر به فکر سلامت دندان فرزندشان باشند. علاوه بر این فلورایدتراپی به نحو صحیح امروزه در مطب‌های دندانپزشکی رایج است. یکی از اقدامات ضروری برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌هاست و باید حتما انجام شود.»
آیا فلورایدتراپی برای همه کودکان ضروری است؟
این سوالی است که از ذهن بیشتر مادرها می‌گذرد. فاطمه شجاع‌نوری در این مورد می‌گوید: «ضرورت فلورایدتراپی و میزان فلوراید مکمل، براساس جدولی تعیین می‌شود که دو متغیر سن کودک و میزان فلوراید آب مصرفی تعیین‌کننده‌های اصلی میزان فلوراید مکمل آن هستند. همچنین در شهر تهران، به دلیل فلوریده نبودن آب مصرفی در حد لزوم، ضرورت استفاده از فلوراید مکمل برای کودکان ضروری است.»
فلوروزیس دندانی در کودکان چیست؟
متاسفانه پیش می‌آید که آب شهری از کیفیت بالایی برخوردار نیست؛ به همین منظور وقتی مقدار فلوراید آب آشامیدنی از حد مجاز بالاتر می‌رود و باعث تغییر رنگ سطوح دندان‌ها می‌شود که گاهی این دندان‌ها مستعد پوسیدگی بیشتر هم هستند. به این تغییر رنگ، فلوروزیس دندانی می‌گویند.
آیا ممکن است فلورایدتراپی برای کودک عوارض داشته باشد؟
دکتر شجاع‌نوری می‌گوید: «فلورایدتراپی در مطب ، عارضه مشخصی ندارد. مگر این‌که افزایش حساسیتی نسبت به فلوراید به‌عنوان یک ماده معدنی در کودک وجود داشته باشد که آن هم بسیار نادر است.»
فلورایدتراپی در چه فواصلی باید انجام شود؟
دکتر فاطمه شجاع‌نوری معتقد است با ارزیابی خطر ایجاد پوسیدگی در هر فرد، فاصله فلورایدتراپی متغیر است، اما به هرحال این فاصله در بازه زمانی سه تا 9 ماه باید انجام شود؛ به این ترتیب که افراد با شانس ایجاد پوسیدگی بالا باید هر سه ماه یک‌بار فلورایدتراپی کنند.
آیا فلوراید خمیردندان کفایت می‌کند؟
فلوراید موجود در خمیردندان فقط برای استفاده روزانه کفایت می‌کند و حتما باید در کنار آن دیگر مکمل‌های فلوراید مورد استفاده قرار گیرند. خمیردندان به سلامت روزانه دندان‌های کودک شما کمک می‌کند اما نمی‌تواند به‌تنهایی نقش تکمیل‌کننده‌ای در این مورد داشته باشد.
دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید؛ دشمن پوسیدگی
دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید، با درصدهای متفاوت، مطمئنا در کاهش پوسیدگی دندان نقش موثری دارند اما نکته قابل تامل این است که این نوع از دهان‌شویه‌ها برای کودکان زیر شش سال منع مصرف دارند. بنابراین در این مورد دقت بیشتری کرده و پیش از مصرف حتما با دندانپزشک مشورت کنید.
دردسر کشیدن دندان شیری و جاگذاری دندان اصلی!
دکتر فاطمه شجاع‌نوری می‌گوید: «پس از کشیدن دندان‌های عقب (خلفی) کودک، لازم است موقعیت دندان دائمی جایگزین بررسی شود و چنانچه تخمین زمانی دیرتر از شش ماه تا یک‌سال برای رویش مجدد زده شود باید از سوی نگهدارنده‌ها، فضای دندان کشیده شده، حفظ شود تا برای رویش دندان جایگزین با مشکلی روبه‌رو نشویم. پس از کشیدن دندان‌های جلویی با توجه به از دست رفتن فضا، جای نگرانی وجود ندارد.»
جراحی دندان شیری و احتمال ضرورت بیهوشی برای کودک
بعضی از کودکان که معمولا کودکان کم‌سن‌وسال هستند، همکاری کافی را برای انجام درمان‌های دندانپزشکی ندارند و درعین‌حال درمان‌های دندانپزشکی برایشان ضرورت دارد. دکتر فاطمه شجاع‌نوری درخصوص چنین مواردی می‌گوید: «برای جلوگیری از خطرات ایجادشده در اثر همکاری نکردن کودک و برای جلوگیری از آسیب روانی در اثر مجبور کردن کودک به تحمل چیزی که از توانش خارج است، بیهوشی انجام می‌گیرد. این کار زیر نظر متخصص بیهوشی انجام می‌شود.»آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.
ارسال نظر