۱۰ گونه پرنده؛ ۸ گونه خزنده، ۱۰ گونه ماهی و ۱۰ گونه از چهارپایان ایران در معرض انقراض هستند/ کارنامه ناموفق سازمان محیط زیست !

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، حیات وحش ایران در معرض تهدیدی بی‌سابقه قرار دارد. فهرست بلندبالای گونه‌های در خطر انقراض، از پرندگان گرفته تا پستانداران و خزندگان، نشان‌دهنده وضعیت بحرانی و نگران‌کننده اکوسیستم کشور است. در حالی که سازمان محیط زیست وظیفه حفاظت از این گونه‌های ارزشمند را بر عهده دارد، پرسش‌های بسیاری در خصوص ناکارآمدی این نهاد در اجرای برنامه‌های حفاظتی مطرح است.

گروه گونه‌های در معرض خطر انقراض
پرندگان بالابان، هوبره، بحری، کرکس مصری، عقاب شاهی، عقاب دشتی، اردک سرسفید، پلیکان پاخاکستری، غاز پیشانی سفید کوچک، کبک دری
خزندگان تمساح پوزه‌کوتاه ایرانی (گاندو)، لاک‌پشت فراتی، لاک‌پشت سبز، لاک‌پشت پوزه‌عقابی، افعی دم‌عنکبوتی، افعی لطیفی، مار جعفری، مار شاخدار عربی
ماهیان ماهی سفید خزری، فیل‌ماهی (بلوگا)، قره‌برون، ماهی آزاد خزری، شوریده خزری، کپورچه ماهی کور غار، ماهی اسبله کور غار، سیاه‌ماهی جویباری فارس، ماهی زرده‌بر شیرازی، استروژن روسی (چالباش)
چهارپایان یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی، خرس قهوه‌ای مازندران، پلنگ ایرانی، گوزن زرد ایرانی، مرال (گوزن قرمز)، شوکا، آهوی ایرانی، کل و بز وحشی، قوچ و میش وحشی
 

عدم برنامه‌ریزی و ضعف در اجرای قوانین

یکی از مشکلات اساسی در حوزه حفاظت از حیات وحش، فقدان برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت برای مقابله با تهدیدات مختلف است. قوانین موجود درباره حفاظت از گونه‌های نادر به‌طور عمده روی کاغذ باقی مانده‌اند و اجرای آن‌ها به‌شدت ناکارآمد است. شکار غیرقانونی، تخریب زیستگاه‌ها و قاچاق حیات وحش همچنان بدون برخورد جدی ادامه دارد. 

به‌عنوان مثال، یوزپلنگ آسیایی که نماد حیات وحش ایران است، علی‌رغم برنامه‌های تبلیغاتی پر سر و صدای سازمان محیط زیست، هنوز در آستانه انقراض قرار دارد.

شکار غیرقانونی و قاچاق گونه‌های نادر

با وجود ممنوعیت‌های قانونی، شکار غیرقانونی همچنان یکی از عوامل اصلی کاهش جمعیت گونه‌های در معرض خطر محسوب می‌شود. بازارهای سیاه فروش پرندگان شکاری مانند بالابان و بحری، و همچنین قاچاق گونه‌هایی همچون گورخر ایرانی و گوزن زرد، بدون برخورد قاطع نهادهای مسئول، رونق دارند. ضعف در نظارت و کنترل، فرصت را برای شکارچیان سودجو فراهم کرده است.

نابودی زیستگاه‌ها و فقدان برنامه‌های حفاظتی

تخریب زیستگاه‌های طبیعی یکی دیگر از دلایل اصلی کاهش تنوع زیستی در ایران است. پروژه‌های عمرانی، سدسازی‌های بی‌رویه و تغییر کاربری اراضی، زیستگاه‌های ارزشمند را از بین برده و گونه‌هایی مانند تمساح پوزه‌کوتاه ایرانی (گاندو) و پلنگ ایرانی را با خطر نابودی مواجه کرده است. سازمان محیط زیست در برابر پروژه‌های مخرب توسعه‌ای که تهدیدی جدی برای گونه‌های بومی هستند، واکنش موثری نشان نداده و در بسیاری موارد تسلیم فشارهای اقتصادی و سیاسی شده است.

مدیریت ضعیف و کمبود بودجه

مدیریت ناکارآمد سازمان محیط زیست و کمبود بودجه از دیگر چالش‌های این حوزه است. در حالی که حفاظت از گونه‌های در معرض خطر نیاز به تأمین مالی مناسب، تجهیزات پیشرفته و نیروی انسانی متخصص دارد، این سازمان همواره از کمبود اعتبار شکایت دارد. با این وجود، تخصیص نامناسب منابع و عدم شفافیت در هزینه‌کرد بودجه‌ها، کارآمدی این نهاد را زیر سوال می‌برد.

لزوم تغییر رویکرد و اقدامات پیشنهادی

برای جلوگیری از فاجعه‌ای زیست‌محیطی، سازمان محیط زیست باید تغییرات اساسی در رویکرد خود ایجاد کند.اجرای سخت‌گیرانه قوانین شکار و مبارزه جدی با قاچاق گونه‌های نادر.ایجاد مناطق حفاظت‌شده گسترده‌تر و ممانعت از پروژه‌های تخریب‌کننده زیستگاه‌ها.تخصیص بودجه مناسب و شفاف‌سازی هزینه‌ها در جهت برنامه‌های حفاظتی.تقویت آموزش عمومی و آگاهی‌بخشی درباره اهمیت حفاظت از حیات وحش.افزایش همکاری‌های بین‌المللی برای جذب سرمایه و دانش فنی در حوزه محیط زیست. از جمله اقداماتی است که باید در دستور کار و پیگیری قرار گیرد.

حیات وحش ایران در شرایط بحرانی قرار دارد و ادامه روند فعلی می‌تواند به نابودی کامل بسیاری از گونه‌های ارزشمند منجر شود. سازمان محیط زیست، به‌عنوان متولی اصلی حفاظت از اکوسیستم کشور، باید از سیاست‌های منفعلانه فاصله بگیرد و با اتخاذ تصمیمات قاطع، اجرای قوانین سخت‌گیرانه و تخصیص مناسب منابع، گامی مؤثر در جهت حفظ سرمایه‌های زیستی کشور بردارد. در غیر این صورت، نسل‌های آینده تنها در کتاب‌های تاریخی و مستندهای قدیمی از تنوع زیستی غنی ایران خواهند شنید.

 

 

 

اخبار وبگردی را در اینجا بخوانید:

  • بهرام رادان و سارا آرین در موزیک ویدئو تو از کدوم قصه ای که خواستنت عادته با صدای حمید حامی +موزیک ویدیو