بهترین و بدترین غذاها برای مبتلایان اوره
رکنا : سطح اوره در خون تحت تاثیر عوامل مختلف تغییر می‌کند و بالا یا پایین میرود.
عامل اول که بر میزان اوره خون موثر است، میزان پروتئین در رژیم غذایی است.
به گزارش رکنا، متابولیسم پروتئین‌ها در بدن با تولید مواد زائد همراه است. اوره یکی از این مواد زائد است که در کبد تولید می‌شود و از طریق کلیه‌ها با ادرار دفع می‌شود. به‌هم‌خوردن میزان سوخت و ساز پروتئین‌ها یا میزان دفع آن باعث بالا یا پایین رفتن اوره در خون می‌شود. هر دو این عارضه‌ها نیازمند توجه فوری و درمان است. می توانید به متخصص خون، سرطان و انکولوژی مراجعه کنید.
میزان طبیعی اوره خون چقدر است؟
حالا که فهمیدیم اوره چیست شاید برایتان سوال شود که میزان اوره خون باید چند باشد؟ هر ماده‌ای در خون یک مقدار طبیعی دارد که عواملی باعث بالا یا پایین رفتن آن مقدار طبیعی می‌شود. میزان طبیعی اوره با توجه به سن افراد تعیین می‌شود. مقدار طبیعی اوره خون در بالغینmg/dl 45-15و در کودکا mg/dl ۴۰- ۱۰است که با آزمایش خون مشخص می‌شود.
علت اوره خون بالا چیست ؟
سطح اوره در خون تحت تاثیر عوامل مختلف تغییر می‌کند و بالا یا پایین میرود. عواملی که میزان اوره خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد شامل موارد زیر است.
عامل اول که بر میزان اوره خون موثر است، میزان پروتئین در رژیم غذایی است. زیرا با سوخت و ساز پروتئین اوره تولید می‌شود. بنابراین اگر میزان پروتئین دریافتی بدن بیشتر از نیاز باشد بدن قادر نخواهد بود مواد زائد حاصل از شکستن آن را دفع کند.
یکی دیگر از عوامل موثر در میزان اوره عملکرد کلیه‌ها است که ممکن است دچار اختلال شود و نتواند اوره اضافی را دفع کند. اختلالات کلیوی که باعث افزایش اوره می‌شود شامل موارد زیر است.
کاهش حجم مایعات بدن به‌علت کم آبی مفرط
بیماری های درگیر کننده پارانشیم کلیه مانند سنگ کلیه
عفونت کلیه
بیماری‌های کیست کلیه
سنگ حالب انسدادی
تنگی شدید محل اتصال حالب به لگنچه کلیه
بزرگی پروستات انسدادی و مزمن
همچنین در مواقع خونریزی گوارشی یا خونریزی داخلی به دلیل سوانح و حوادث و کاهش حجم مایعات بدن و کم آبی هم میزان اوره خون افزایش یابد.
اوره خون بالا نشانه‌ی استفاده از دارو نیز هست. برخی داروها می‌تواند میزان دفع اوره را کم کند و میزان آن را در خون افزایش دهد. داروهایی که باعث افزایش اوره خون می‌شود شامل جنتامایسین، کاربامازپین، متوترکسات است.
البته سن هم یکی از علل اوره خون بالا است و عامل تعیین کننده‌ای برای تعیین سطح اوره خون است. بعد از ۵۰ سالگی عملکرد کلیه‌ها به‌دلیل کهولت سن برای دفع مواد زائد کم می‌شود و به ازای هر ده سال مقداری اوره خون افزایش می‌یابد.
علائم بالا رفتن اوره خون چیست؟
بالارفتن اوره خون یا اورمیا قطعا با شواهد بالینی خود را نشان می‌دهد و سپس فرد برای درمان و تشخیص نزد پزشک میرود. نشانه‌های بالینی بالارفتن اوره موارد زیر است.
غلیظ شدن خون و افزایش فشار خون
خشکی پوست و خارش
تورم و التهاب در پاها
ضعف، خستگی و گیجی
حالت تهوع و استفراغ
تکرر ادرار
آسیب‌های عصبی ناشی از بالا رفتن اوره مانند بی‌حس شدن وگزگز کردن دست و پاها
علت اوره خون پایین چیست؟
پایین بودن میزان دریافت پروتئین به‌دلیل سوءتغذیه یا اختلالات کبدی و ناتوانی کبد از متابولیسم پروتئین‌ها می‌تواند سبب پایین آمدن میزان اوره در خون شود. همچنین دریافت زیاد مایعات باعث هیدراتاسیون می‌شود و میزان اوره در خون و ادرار را کم می‌کند. اگر اوره خون پایین باشد باید میزان مایعات کمتری مصرف کنید.
چه عواملی خطر بالا بودن اوره را تشدید می‌کند؟
اصلی‌ترین عاملی که ممکن است فرد را در معرض بالا بودن اوره خون قرار دهد اختلالات کلیوی است. افرادی که مشکلات مزمن کلیه دارند با احتمال بیشتری دچار اورمیا یا اوره بالا می‌شوند. افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت، فشار خون بالا نیز در معرض این عارضه هستند.
همچنین کهولت سن یک عامل مهم در افزایش اوره است که البته مانند موارد دیگر قابل کنترل نیست.
عوارض بالا رفتن اوره خون چیست؟
آیا می‌دانید اوره خون بالا چه خطراتی دارد؟ و عوارض اوره خون چیست؟ بالارفتن اوره قطعا باعث بروز نارسایی در کلیه می‌شود، به‌طوری که ممکن است کلیه از کار بیفتد و فرد نیازمند دریافت کلیه‌ی پیوندی باشد. همچنین از دیگر عوارض اوره خون بالا بروز مسمومیت در فرد مبتلا است و ممکن است او را دچار تشنج، از دست دادن هوشیاری نماید.
دیگر عوارض اوره خون بالا شامل موارد زیر است:
مشکلات قلبی عروقی و بروز حملات قلبی و مرگ
خارش شدید ناشی از عدم تعادل هورمونی
بروز بیماری آمیلوئیدوز: این بیماری نادر است و باعث دردناک شدن و خشک شدن مفاصل می‌شود.
در برخی افراد هم این عارضه باعث پرخاشگری یا افسردگی می‌شود.
راه‌های تشخیص اوره خون بالا چیست؟
اولین علامت برای تشخیص اوره خون بالا، توجه به علائم بالینی است. کسانی که خارش پوست یا تکرر ادرار دارند،گیجی یا تنگی نفس دارند باید برای برسی دقیق آزمایش‌های لازم را انجام دهند.
پزشک برای تشخیص دقیق در مورد غلظت اوره خون می‌تواند از آزمایش‌های زیر استفاده کند.
آزمایش خون و ادرار و تعیین میزان اوره
آزمایش و معاینه‌ی مفصل
رادیوگرافی مفصل
آزمایش مایع مفصلی
بیوپسی مفصل
برای پایین آوردن اوره خون چه باید کرد؟
شیوه‌ی درمان بستگی به سطح اوره خون دارد. در برخی افراد بالا بودن اوره زیاد نیست و می‌توان آن را با درمان‌های خانگی یا طب سنتی متعادل کرد. اما در برخی موارد که اختلالات کلیه زیاد باشد و نشانه‌های عارضه شدید باشد درمان نیازمند توجه فوری و مراجعه به پزشک است.
راه‌های درمان خانگی اوره بالا چیست؟
درمان خانگی اقداماتی پیشگیرانه و کنترل کننده است که فرد برای کاهش عوارض اوره‌ی بالا باید انجام دهد. مهم‌ترین قسمت در این درمان محدود کردن غذاهای پروتئینی است. غذاهای پروتئینی گوشتی مانند انواع ماهی، قارچ خوراکی و گوشت و شیر باید محدود شود. این محدودیت در مورد پروتئین‌های گیاهی مانند نخود و لوبیا هم صادق است.
استفاده از جوش شیرین برای درمان اوره بالا
جوش شیرین خاصیت قلیایی دارد و می‌تواند اوره یا اسید اوریک را در خود حل کند و از طریق ادرار دفع کند. برای استفاده از آن باید یک قاشق چایخوری سرخالی جوش شیرین را داخل یک لیوان آب حل کنید و طی روز بنوشید. البته اگر از دارویی استفاده می‌کنید بهتر است با پزشک در مورد استفاده از جوش شیرین مشورت کنید.
راه‌های درمان طب سنتی اوره بالا چیست؟
طب سنتی برای درمان اوره از گیاهان دارویی استفاده می‌کند. گیاهان دارویی را می‌توان به شکل دمنوش یا عرقیات گیاهی استفاده کرد. در ادامه چند دمنوش موثر برای پایین آوردن اوره معرفی می‌کنیم.
درمان اوره بالا با کرفس
کرفس گیاه ادرار آور است و با افزایش حجم مایعات دفعی می‌تواند اوره بیشتری را از بدن دفع کند. استفاده از برگ گیاه کرفس برای تهیه دمنوش یک اقدام موثر در طب سنتی است. برای تهیه‌ی دمنوش باید برگ گیاه را داخل آب جوش با حرارت غیر مستقیم دم کنید.
همچنین می‌توانید از آب ساقه‌ی کرفس هم استفاده کنید. فقط این نکته را به خاطر داشته باشید استفاده‌ی بیش از حد از کرفس به کبد آسیب می‌زند.
درمان اوره بالا با چای ترش
چای ترش خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد و می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. همچنین این گیاه مانع از تجمع اوره در بدن می‌شود و باعث تسهیل دفع آن می‌گردد. چای ترش را می‌توانید با حرارت غیر مستقیم در فاصله‌ی زمانی ۵ دقیقه دم کنید و بعد از صاف کردن با یک قاشق چایخوری عسل ترکیب و میل کنید.
درمان دارویی اوره بالا
در مواردی که سطح اوره به حدی بالا باشد که احتمال مسمومیت و عوارض دیگر برای فرد وجود داشته باشد، پزشک برای درمان از دارو استفاده می‌کند. آلپورینول معمول‌ترین دارویی است که برای درمان اوره بالا استفاده می‌شود.
دیالیز
مبتلایان به اورمیا یا اوره‌ی بالا در موارد شدید بیماری که نمی‌توانند سموم و مواد زائد را از بدن دفع کنند ناچار هستند با استفاده از دیالیز خون را پاکسازی کنند. دیالیز زمانی که کلیه فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد قادر به فعالیت است انجام می‌شود و به عنوان جایگزین کلیه، کار آن را انجام می‌دهد، یعنی مایعات اضافی بدن را به مثانه می‌فرستد تا با ادرار از بدن خارج شود.
نشانه های اوره خون
تجمع نمک، اوره یا اسید اوریک و سایر مواد زائد در بدن در اثر فعالیت نکردن کلیه باعث ایجاد مسمومیت و آسیب به اندام‌ها یا از دست رفتن هوشیاری می‌شود.
پیوند کلیه
آخرین مرحله درمان برای اختلالات کلیه استفاده ازکلیه‌ی اهدایی است. افرادی که در نوبت پیوند کلیه هستند تحت مداوا با دیالیز قرار می‌گیرند تا اهدا کننده پیدا شود و بعد از انجام آزمایشات عمل پیوند انجام شود.
پیوند کلیه اگرچه یک روش جراحی است و فرد را با عوارض جراحی روبرو می‌کند اما نسبت به دیالیز کیفیت بهتری دارد و محدودیت‌های غذایی آن کمتر است، همچنین هزینه‌ی آن نسبت به دیالیز مقرون به‌صرفه‌تر است. اما در افراد زیر پیوند کلیه با ریسک و خطر همراه است.
سالمندان
افرادی که اضافه وزن دارند.
کسانی که بیماری‌های شدید قلبی دارند.
کسانی که الکل یا مواد مخدر مصرف می‌کنند.
افراد مبتلا به سرطان یا کسانی که به تازگی از سرطان بهبود یافته‌اند.
افرادی که مبتلا به دمانس یا زوال عقل هستند.
کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند.
چگونه از بالا رفتن اوره پیشگیری کنیم؟
سطح اوره طبیعی تا حد زیادی به سبک زندگی افراد بستگی دارد. رعایت موارد زیر باعث متعادل بودن سطح اوره خون می‌شود.
رژیم غذایی کم پروتئین و سرشار از سبزیجات و میوه داشته باشید.
روزانه ۸ لیوان آب بنوشید.
الکل و سیگار را ترک کنید.
فعالیت بدنی داشته باشید و ورزش کنید.
وزن خود را کنترل کنید و BMIمتناسب با سن و جنستان داشته باشید.
اگر مبتلا به دیابت هستید، آن را کنترل کنید.
فشار خون خود را کنترل کنید.
برای کنترل اوره چه غذاهایی باید بخوریم؟
تمام بیماری‌ها با رژیم غذایی در ارتباط هستند و اگر سبدغذایی خود را باتوجه به بیماری اصلاح کنیم می‌توانیم سریع‌تر بیماری را درمان کنیم.
غذاهای مفید برای اوره خون بالا
سبزیجات با برگ تیره و کاهو، خیار و کدو
میوه‌هایی مانند گیلاس، آناناس، سیب، پرتقال، نارنگی، لیمو ترش که ویتامین C بالایی داشته باشد.
استفاده از گوشت و شیر حیواناتی که از علف تغذیه می‌کنند و ذرت نمی‌خورند.
غذاهای مضر برای اوره خون بالا
غذاهای حاوی پروتئین حیوانی مانند گوشت، شیر
غذاهای دریایی مثل صدف و انواع ماهی ساردین، قزل آلا و ساردین و ماهی تن
غذاهای با سدیم بالا مانند غذاهای فراوری شده با نمک
غذاهای سرشار از فسفر مانند آجیل‌ها، پسته، بادام، گردو، دانه‌ی سویا
غذاهای سرخ شده و فست فودها
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بروز علائم اولین زنگ هشدار برای فرد است. وقتی حالت تهوع و استفراغ، خشکی پوست، ضعف و خستگی و تکررادرار باهم اتفاق افتاد باید برای تشخیص دقیق مشکل و پیشگیری از عوارض بیماری فورا نزد پزشک بروید.
خوراکی‌های ممنوع در زمان اسید اوریک بالا
شما باید سطوح اضافه اسید اوریک را برای پرهیز از مشکلات سلامت بلند مدت و کاهش کیفیت زندگی خود اصلاح کنید.
اگر اسید اوریک بالا دارید، مراقبت و نظارت بر رژیم غذایی، وزن، و برخی عادات اهمیت دارد. شما به لطف یک رژیم غذایی سالم و متعادل می توانید سطح این ماده را در بدن خود زیر کنترل داشته باشید.
اسید اوریک بالا در خون یا هایپراوریسمی به طور سنتی با افرادی که بیش از حد غذا و نوشیدنی مصرف می کنند، پیوند خورده است. اگرچه می دانیم سطح اسید اوریک در خون به عوامل مختلفی بستگی دارد، تغییر رژیم غذایی در صورت ابتلا به اسید اوریک بالا اهمیت دارد.
اسید اوریک بالا در خون یا هایپراوریسمی
اسید اوریک ترکیبی است که از کربن، نیتروژن، اکسیژن و هیدروژن شکل گرفته و زمانی ایجاد می شود که پورین ها در بدن تجزیه می شوند. پورین ها به طور طبیعی در بدن تولید می شوند و همچنین در برخی مواد غذایی وجود دارند.
سطوح عادی اسید اوریک موجب مشکلات سلامت نمی شود زیرا این ماده توسط کلیه ها از بدن دفع می شود. اما گاهی اوقات، سطوح اسید اوریک به دلایل مختلفی می تواند بیش از توان بدن برای دفع آن افزایش یابد.
نقرس یکی ناخوشایندترین علائم اسید اوریک بالا است. با این وجود، پیامدهای منفی هایپراوریسمی می توانند حتی جدی‌تر باشند. این شرایط با خطر بیشتر مواجهه با مشکلات کلیوی و قلبی‌عروقی، و آسیب مزمن مفاصل مرتبط است.
غذاهایی که دارای اسید اوریک بالا هستند
شما باید سطوح اضافه اسید اوریک را برای پرهیز از مشکلات سلامت بلند مدت و کاهش کیفیت زندگی خود اصلاح کنید. تغییر در چند عادت غذایی می تواند در این زمینه بسیار مفید باشد.
اگر با اسید اوریک بالا مواجه هستید باید از مصرف برخی مواد غذایی پرهیز کنید.
پورین در مواد غذایی
پورین ها ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در بدن شکل می گیرند. زمانی که آنها تجزیه می شوند به اسید اوریک تبدیل می شوند. از این رو، کنترل مصرف مواد غذایی سرشار از پورین می تواند به کاهش مقدار اسید اوریک در خون شما کمک کند، به ویژه زمانی که به نقرس مبتلا هستید.
از جمله منابع غذایی با محتوای پورین زیاد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جگر، قلوه، دنبلان و اندام های دیگر
- گوشت گاو، گوسفند، و خوک
- ماهی های چرب و غذاهای دریایی مانند ساردین، آنچووی، تن، میگو، و خرچنگ. نیازی نیست به طور کامل از مصرف این مواد غذای یپرهیز کنید، اما باید حد اعتدال را رعایت کنید.
- سوسیس
- پنیرهای بسیار تخمیر شده
- برخی سبزیجات مانند مارچوبه، نخود فرنگی ، اسفناج، و گوجه فرنگی. یک گزینه معقول مصرف یک یا دو بار در هفته این نوع سبزیجات است.
غذاهای چرب
زمانی که به میزان زیاد چربی مصرف می کنید، از بین بردن اورات ها دشوارتر می شود. به همین دلیل، اگر به اسید اوریک بالا مبتلا هستید باید میزان چربی در رژیم غذایی خود را کنترل کنید.
یکی از بهترین گزینه ها استفاده از روغن زیتون فرابکر است. شما می توانید از آن به صورت خام در غذاها و سالادهای مختلف یا برای پخت و پز استفاده کنید. بهتر است مصرف غذاهای فرآوری شده را به طور کامل کنار بگذارید زیرا سرشار از چربی های ترانس و چربی های هیدروژنه هستند و همچنین میزان مصرف چربی های اشباع را کاهش دهید.
فروکتوز و نوشیدنی های شیرین
فروکتوز تنها کربوهیدراتی است که نشان داده رابطه مستقیمی با متابولیز اسید اوریک دارد. در این مورد، ما درباره نوشابه های گازدار، آبمیوه ها، و دیگر نوشیدنی های شیرین صحبت می کنیم. طی یک مطالعه مشخص شد خطر نقرس در افرادی که دو یا تعداد بیشتری نوشیدنی شیرین در روز مصرف می کردند، در مقایسه با افرادی که کمتر از یک نوشیدنی در ماه مصرف می کردند، دو برابر بیشتر بود.
با این وجود، ما دلیل دقیق این افزایش در سطوح اسید اوریک را نمی دانیم. این می تواند به واسطه مواد تشکیل دهنده دیگر در نوشیدنی ها نیز رخ داده یا با دیگر عادات ناسالمی که داریم مرتبط باشد.
الکل
در مورد نوشیدنی های الکلی، هیچ تردیدی وجود ندارد که می توانند میزان اسید اوریک خون را افزایش دهند. نتایج یک مطالعه نشان داد که خطر ابتلا به نقرس بین مردانی که 50 گرم یا بیشتر الکل در روز مصرف می کردند، در مقایسه با آنهایی که الکل مصرف نمی کردند، بیش از دو برابر بود.
مصرف الکل هم در مردان و هم زنان با میزان بیشتر اسید اوریک و نقرس مرتبط است. در حقیقت، میزان خطر در زنان بیشتر است.
مصرف زیاد الکل در کوتاه مدت تراکم اسید لاکتیک را افزایش می دهد که شرایط را برای کلیه ها به منظور دفع اسید اوریک دشوار می کند. از سوی دیگر، در موارد مصرف بلند مدت نوشیدنی های الکلی مشکل از سطوح بالای پورین ها ناشی می شود.
اقدامات غذایی که باید مد نظر قرار دهید
زمانی که درباره اسید اوریک بالا صحبت می کنیم، تنها درباره غذاهایی که نمی توانید مصرف کنید، صحبت نمی کنیم. برخی اقدامات غذایی وجود دارند که می توانید برای بهبود شرایط خود آنها را مد نظر قرار دهید:
- وزن بالا کمکی به سلامت شما نمی کند. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، باید آن را به سطح سالم باز گردانید.
- شما نباید میزان کالری های مصرفی خود را سریع و به میزان زیاد محدود کنید زیرا این کار نیز می تواند به افزایش سطوح اسید اوریک منجر شود.
- آب مورد نیاز بدن را تامین کنید و آن را هیدارته نگه دارید. شما باید حدود دو لیتر آب در روز مصرف کنید.
تمام این اقدامات باید همراه با روش درمان پزشکی که برای شما تجویز شده است، انجام شوند.
سخن پایانی
اگر به اسید اوریک بالا مبتلا هستید، مصرف خوراکی هایی مانند گوشت قرمز، ماهی های چرب، نوشیدنی های شیرین و الکل را محدود کنید. دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، مصرف زیاد آب و یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات، غلات کامل، شیر بدون چربی و ماست می تواند به شما در مبارزه با این مشکل سلامت کمک بزرگی بکند.
ارسال نظر