مرگ در کمین زنان و مردان و کودکان این شهر ایران نشسته است

به گزارش رکنا، سالانه بیش از ۲۰ هزار مورد عقرب‌زدگی در خوزستان باعث شده تا این استان مقام اول کشور را به خود اختصاص داده است که به صورت میانگین بین یک تا پنج مورد هم منجر به مرگ افراد می شود.

باز تابستان و گرمای هوا که در این فصل مزید بر علت افزایش آسیب و گاهی مرگ‌ومیرهای ناشی از عقرب‌زدگی در کشور و به ویژه مناطق محروم می‌شود.

عقرب گزیدگی در اندیکا / نیش هایی که بلای جان مردم شده اند

مناطق محرومی که با گذشت سال‌ها از دوران سازندگی و با وجود پیشرفت‌های روزافزون تکنولوژی‌های پزشکی اما هنوز از امکانات اولیه و موردنیاز درمانی محروم ماندند تا به تبع در برابر بسیاری از حوادث، مشکلات پزشکی و بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر باشند.

خوزستان در زمینه عقرب‌زدگی مقام اول کشور را دارد و در مناطق محروم این استان به خصوص شهرستان اندیکا (با دو هزار و ۳۰۰ مورد عقرب‌زدگی در سال) بارها به دلیل نبود بیمارستان، امکانات و حتی کادر درمانی لازم و بُعد مسافت تا بیمارستان‌های شهرستان‌های اطراف باعث دیر رسیدن و حتی مرگ بیمار عقرب‌زده می‌شود.

نیش عقرب زن خوزستانی را کشت

متأسفانه به علت محرومیت‌ها و بافت جغرافیایی خاص و نوع ساختمان‌سازی‌ها این آمار در شهرستان اندیکا بالا بوده است و امسال نیز این معضل قابل حل جان بسیاری از مردم به ویژه کودکان را تهدید می‌کند، همین چند روز قبل نیز یک زن خانه‌دار ۲۷ ساله به خاطر عقرب‌زدگی در اندیکا جان خود را از دست داد.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان و معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز اظهار می‌کند: عقرب‌زدگی و مارگزیدگی یکی از مشکلات مهم بهداشت و درمان در دنیاست که هر ساله موارد متعددی عقرب‌زدگی و مارگزیدگی در دنیا داریم که در مواردی با مرگ نیز همراه می‌شود.

سید محمد علوی با اشاره به اینکه در استان خوزستان به طور میانگین سالانه بین ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار مورد عقرب‌زدگی رخ می‌دهد، یادآور می‌شود: بیشترین میزان بروز عقرب‌زدگی کشور در استان خوزستان است و این عقرب گزیدگی‌ها در موارد معدودی منجر به مرگ می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: هرچند عقرب‌ها از جمله بندپایانی هستند که در محیط‌های خارج از اماکن مسکونی انسان‌ها (بیابان‌ها، حاشیه شهرها، باغات و مزارع) زندگی می‌کنند و کمتر وارد اماکن انسانی می‌شوند اما با گسترش زندگی شهرنشینی، استفاده از زمین‌های بایر و بیابانی اطراف شهرها برای ساخت‌وساز، اماکن انسانی بر لانه موجودات حاشیه‌ای شهرها (جوندگان، مار، عقرب و..) بنا نهاده شد و این موجودات ناخواسته وارد اماکن انسانی شده‌اند؛ به طوری که در حال حاضر به راحتی می‌توان آنها را در محل سکونت انسان‌ها مشاهده کرد.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان عنوان می‌کند: انواع متعددی از عقرب‌ها در استان خوزستان وجود دارند که از شایع‌ترین آنها می‌توان به عقرب زرد کوچک (گادیم)، عقرب توسن و عقرب سیاه بزرگ اشاره کرد.

چرا باید عقرب‌زدگی را جدی بگیریم؟

علوی تصریح می‌کند: دامنه علائم عقرب‌زدگی بسیار وسیع و از یک واکنش ساده موضعی جزئی، خارش مختصر در محل نیش عقرب، قرمزی پوست، تورم و خون‌مردگی تا تغییرات شدید فشار خون و تنفس، نارسایی قلبی، نارسایی تنفسی، خون ادراری، از کارافتادگی کلیه‌ها و نارسایی چند اندامی متغیر است؛ به خصوص در کودکان و افراد سالخورده بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به مرگ شود، بنابراین باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.

وی اضافه می‌کند: در عقرب گادیم به دلیل داشتن نیش بسیار کوچک موقع گزیدگی درد زیادی ایجاد نمی‌شود و گاهی فرد اصلاً متوجه گزش و درد نمی‌شود، به همین دلیل به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کند؛ در این نوع عقرب‌زدگی فرد شاید با بیش از ۴۸ ساعت تأخیر به مراکز درمانی مراجعه کند که این تأخیر می‌تواند به دلیل تأثیر سم بر دستگاه‌ها و اندام‌های متعدد بدن و شدت علائم و عوارض ناشی از عقرب‌زدگی را چند برابر کند و حتی منجر به مرگ شود.

نحوه زندگی عقرب‌ها چگونه است؟

رئیس مرکز بهداشت خوزستان می‌گوید: عقرب‌ها بندپایان شکارچی و گوشت‌خوار هستند که از حشرات کوچک، کرم، بندپایان و غیره تغذیه می‌کنند. فعالیت عقرب‌ها در ماه‌های سرد سال کاهش شده و با گرم شدن هوا در بهار و تابستان آغاز می‌شود.

علوی با اشاره به رخداد بیشترین عقرب‌زدگی‌ها در ماه‌های گرم سال صورت گیرد، ادامه می‌دهد: عقرب‌ها شب فعال و روزها در مکان‌های امن از قبیل شکاف دیوارها، زیر سنگ‌ها، لابه‌لای خاشاک، پوست درختان و در منازل نیز عمدتاً لابه‌لای لباس‌ها و وسایل خواب، زیر فرش و موکت و در کل هر جایی که از دسترس دور باشد، پنهان شده و با تاریک شدن هوا از مکان امن خود برای شکار خارج می‌شوند؛ به همین دلیل عقرب‌زدگی در شب بیشتر از روز رخ می‌دهد.

گروه‌های در معرض خطر عقرب‌زدگی چه کسانی هستند؟

وی کودکان، افراد سالخورده، کشاورزان، کارگران و زنان خانه‌دار را بیشتر از سایر گروه‌ها در معرض خطر عقرب‌زدگی می‌داند و بیان می‌کند: در مواجهه با فرد عقرب‌زده باید ضمن حفظ خونسردی خود، فرد را آرام و اقداماتی از قبیل بی‌حرکت کردن عضو عقرب‌زده نگه‌داشتن آن پایین‌تر از سطح قلب (در صورت امکان) را انجام داد، همچنین می‌توان دو تا سه سانتی‌متر بالای محل نیش عقرب را با یک طناب، پارچه و یا رگ‌بند به طوری که حداقل یک انگشت از زیر آن رد شود، ببندند.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان تأکید می‌کند: فرد عقرب‌زده را باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مراکز درمان‌کننده عقرب‌زدگی (بیمارستان‌ها و یا مراکز بهداشتی درمانی معین شده در هر شهرستان) انتقال داد و استفاده از داروهای محلی، نیشتر زدن، داغ کردن، سوزاندن و تیغ زدن را به هیچ وجه انجام ندهند.

علوی در خصوص راه‌های پیشگیری از عقرب‌زدگی عنوان می‌کند: بهسازی محیط منزل و کار (بستن سوراخ‌ها، درزها و شکاف‌های موجود در دیوار ساختمان، نصب توری بر پنجره‌ها و یا گرفتن فاصله بین درها و کف زمین)، جلوگیری از انباشته کردن چوب، سنگ، علوفه و نخاله‌های ساختمانی در منزل و تمیز نگه‌داشتن محیط زندگی از حشرات و به خصوص سوسری‌ها (سوسک)، آغشته کردن سطوح زمین به مواد نفتی قبل از ساختمان‌سازی و جلوگیری از نفوذ رطوبت در خانه به خصوص در دیوارها و جلوگیری از بازی بچه‌ها در مکان‌های مخروبه و خودداری از راه رفتن با پای‌برهنه به خصوص در شب از جمله اقدام‌های پیشنهادی است.

وی می‌افزاید: استفاده از تختخواب برای خوابیدن در محیط‌های باز (به خصوص در فصل گرم، بهتر است پایه‌های تخت در ظروف محتوی آب یا نفت قرار گیرد)، رعایت فاصله حداقل ۳۰ سانتی‌متری بین تختخواب و دیوار و همچنین وارسی رختخواب، زیر فرش‌ها و کناره‌های اتاق قبل از خواب به خصوص در مناطق عقرب خیز، خودداری از نگه‌داشتن البسه، حوله و غیره در کف اتاق‌ها و وارسی لباس‌ها و یا کفش‌ها قبل از پوشیدن از نظر وجود عقرب احتمالی و همچنین استفاده از مصالح ساختمانی مناسب در روستاها و بهسازی منازل و محیط روستا از دیگر اقدام‌های پیشنهادی است.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان یادآور می‌شود: دقت در انتخاب محل برای اردوگاه‌های نظامی، تفریحی و دانش آموزی از نظر وجود عقرب، بازبینی وسایل هنگام بازگشت از مراکز تفریحی به منزل (تا در صورت وجود عقرب احتمالی در وسایل از انتقال آن به منزل جلوگیری شود) و وارسی و دقت در هنگام خرید مواد غذایی مانند سبزی و صیفی‌جات از نظر وجود عقرب نیز به مردم توصیه می‌شود.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

وبگردی