هشدار زمین‌لرزه در نطنز: گسل زفره در آستانه گسیختگی!/ گسل زفره؛ عامل نابودی تمدن سیلک شد و تهدیدی بزرگ برای منطقه است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، زمین‌لرزه ۴.۸ ریشتری در نطنز، تنش‌های تازه‌ای به گسل زفره وارد کرده است.گسل زفره که در حدود ۵۰۰۰ سال پیش باعث نابودی تمدن سیلک در کاشان شد، همچنان پتانسیل لرزه‌ای بالایی دارد. تغییرات و کرنش در این گسل نشان‌دهنده خطر وقوع زلزله‌ای بزرگ با بزرگای ۷ ریشتر است. نیاز به پایش دقیق این گسل و سامانه گسله قم - زفره بیش از پیش احساس می‌شود.

تنش‌های تازه در گسل زفره؛ زلزله نطنز، مقدمه‌ای بر گسیختگی بزرگ؟

دکتر مهدی زارع استاد تمام زمین شناسی در این خصوص به رکنا گفت:

زلزله M4.8 در اول فروردین ۱۴۰۴ در راستای گسل اردستان  در مقایسه با رویدادهای بزرگتر انرژی نسبتاً کمی آزاد می کند. گسل اردستان و گسل جنوب اردستان هردو در شمال نطنز به گسل زفره می رسند .

اولین زلزله در ۱۰ کیلومتری شرق نطنز با بزرگای ۴.۸ ساعت ۱۰:۲۳ صبح جمعه اول فروردین ۱۴۰۴  و در ۳ کیلومتری جنوب جزن بر روی قطعه ای  از سامانه گسله اردستان رخ داد. گسل اردستان، واقع در شمال شرق اصفهان بخشی از یک پهنه گسله فعال در ایران مرکزی  است. زمین لرزه ها می توانند زمین لرزه های بعدی را از طریق انتقال تنش استاتیکی/ دینامیکی تحریک کنند. اثر  یک رویداد M4.8 و پسلرزه ۴.۵ بر روی گسل های مجاور معمولاً محدود است ولی وجود دارد.  تغییرات تنش قابل توجهی که قادر به ایجاد یک زلزله "بزرگ" هستند، در مواردی با زلزله های کوچکتر به عنوان مقدمه رخداد بزرگتر همراه می شود. احتمال شروع به گسیختگی برای وقوع یک زمینلرزه اصلی در نطنز به  این بستگی دارد که گسیختگی منجر زلزله نطنز بر روی صفحه گسل اردستان دقیقا کدام جهت بوده است. احتمالا وقوع پسبرزه با بزرگای ۴.۵ در روز ششم فروردین در سوی غرب کانون لرزه اصلی اول فروردین ۱۴۰۴ نشان می داد که جهت گسترش گسیختگی به سوی غرب بوده است. بنابراین چه بسا بتوان تصور نمود که محل اتصال پهنه گسله اردستان به گسل زفره در شمال نطنز با این زمینلرزه تحت تنش بالاتری قرار گرفته است . از این نظر پایش  گسل زفره و کل سامانه گسله قم زفره بسیار مهم است.

با وقوع زمینلرزه بزرگ تاریخی منجر به نابودی تمدن سیلک – کاشان – در  حدود ۵۰۰۰ سال قبل می توان سامانه گسله قم- زفره و قطعه گسل فین/کاشان را مسبب رخداد زمینلرزه مذبور در نظر گرفت. گسل زفره قطعه مجاور – جنوبی – گسله جنبا شدن در رخداد بزرگ سیلک است.  پتانسیل لرزه ای گسل زفره به سرعت لغزش، تجمع کرنش و فعالیت تاریخی آن توان لرزه زایی آن برای رخداد زمینلرزه ای با بززگای۷ را نشان می دهد . گسل مذبور از زمانی که هنوز مشخص نشده  قفل شده با دوره های نبود لرزه ای  طولانی تجربه کرده  است. تغییر شکل و  کرنش در حال انباشته شدن است. البته معمولا برای پایش دقیق احتمال گسیخته شدن گسل زفره لازم است تا هم مطالعه پایش دیرینه لرزه شناسی و هم پایش دقیق نقشه برداری روی گسل ، و هم شبکه لرزه نگاری بر روی گسلهای این پهنه   انجام شود. ارزیابی‌های احتمالی خطر لرزه‌ای بر زیرنظر گرفتن دقیق رفتار گسل مربوط است.  

 سامانه گسله قم - زفره به طول بیش از 250 کیلومتر از ارتفاعات جنوب قم تا ارتفاعات روستای زفره در 60 کیلومتری شمال شرق اصفهان امتداد دارد . این سامانه گسله  شامل چند حداقل چهار قطعه است. اولین قطعه در قم  حدود 60 کیلومتر طول دارد و از 5 کیلومتری جنوب قم عبور می کند. قطعه دوم گسل راوند  طول حدود 50 کیلومتر است. گسل کاشان سومین بخش از گسل قم - زفره  طول حدود 60 کیلومتر است. قطعه چهارم گسل زفره است که حدود ۱۰۰  کیلومتر طول دارد و از شهر نطنز نیز می گذرد.

خلاصه ای از آنچه در متن آمده است: