حضور در ساعات اوج آلودگی هوا در مدرسه سلامت دانش آموزان را تهدید می‌کند/مصرف شیر در کاهش تاثیرات آلاینده ها نقشی ندارد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، آلودگی هوا یکی از معضلات همیشگی کشور، در فصول سرد سال به اوج خود می رسد. در این بین کودکانی که از خردسالی تا بزرگسالی خود را با به طور مداوم قرار گرفتن در معرض آلودگی سپری می کنند بیشترین آسیب را دیده و ریسک ابتلا به انواع بیماری ها در بینشان افزایش پیدا می کند. با این توضیحات باید دید وظیفه دولت ها و والدین در خصوص این معضل چه چیزی است.

از سوی دیگر دانش آموزان که در رده سنی کودک و نوجوان هستند درست در ساعت اوج آلودگی هوا به مدرسه می روند، حال این آلودگی هوا در هر حدی، آسیب خود را به سلامت آنها وارد می کند.

دکتر نفیسه فدوی فوق تخصص ریه کودکان، با توضیح تعاریف سازمان های جهانی در خصوص آلودگی هوا، در گفت و گو با خبرنگار رکنا، گفت: آلاینده های موجود در محیط شامل ذرات معلق، اوزون، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و گاهی سرب می شود. در این بین بیشترین آلاینده های موجود ذرات معلق است که مخصوصا در فصول سرد سال می تواند مشکلات سلامتی زیادی برای کودکان به وجود آورد.

چرا کودکان آسیب پذیری بیشتری نسبت به آلودگی هوا دارند؟

وی در خصوص علت در خطر بودن بیشتر کودکان در برابر آلودگی هوا و اشاره به این موضوع که کودکان به واسطه در حال رشد بودن؛ سیستم ایمنی بسیار آسیب پذیری دارند، گفت: کودکان به این واسطه که تنفس تندی دارند و به نسبت بزرگسالان هوای بیشتری را وارد ریه های خود می کنند، به همان نسبت آلاینده های بیشتری دریافت می کنند. از سوی دیگر کودکان به دلیل قد کوتاه در قسمت های پایین زمین تنفس می کنند، دقیقا همان جایی که آلاینده ها زیاد است. کودکان بیشتر از سایرین به فعالیت های بیرون از منزل علاقه مند هستند که این مسئله موجب قرار گیری بیشتر آن ها در برابر آلودگی هوا می شود. کودکان به نسبت بزرگسالان بیشتر از دهان خود تنفس می کنند و به همین دلیل مژک های محافظتی بینی در برابر آلودگی های محیطی نمی توانند کارایی داشته باشند در نتیجه آلاینده ها با تنفس دهانی به دستگاه تنفسی راه یافته و مشکلات را افزایش می دهند.

قرار گیری مداوم در معرض آلاینده ها و اختلالات شناختی

او با اشاره به زمان شروع تاثیرگذاری آلودگی هوا بر کودکان، گفت: به طور کلی تاثیر آلودگی هوا از زمانی که جنین در رحم مادر شکل می گیرد تا زمان بزرگسالی ادامه دارد. این آلاینده ها می توانند مشکلاتی از قبیل زایمان زودرس، تولد نوزاد با وزن کم ( که این مسئله ریسک مرگ و میر در میان کودکان را افزایش می دهد) و ریسک افزایش مشکلات ریوی در بزرگ سالی ر ا افزایش دهد. بعضی ذرات معلق در هوا قطر ۲۰۰ برابر کوچکتر از عرض موی انسان دارند بنابراین این ذرات به راحتی از مخاط جذب و وارد جریان خون می شوند و بعد از آن از سد مغزی و خونی عبور کرده و وارد مغز می شوند. بر این اساس قرار گیری در معرض این آلودگی ها مخصوصا در سال های ابتدایی زندگی کودکان که در حال رشد هستند می تواند اختلالاتی در سیستم عصبی و سیستم شناخت آن ها بروز دهد.

فدوی در اشاره به مشکلات و بیماری های ناشی از آلودگی هوا در کودکان، گفت: عملکرد ضعیف در مدارس، اختلالات شناخت، عفونت های تنفسی مخصوصا عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی (ذات والریه)، عفونت گوش میانی، آلرژی و... از جمله مشکلاتی است که می تواند بر اثر آلودگی هوا بروز پیدا کند. بر اساس آمار کلی موجود در ایران و جهان گفته می شود کودکانی که در مناطق آلوده زندگی می کنند در سنین بزرگسالی دستگاه های تنفسیشان به این دلیل که به طور پیوسته با التهاب درگیر بوده است با مشکلات مزمن مثل اسم های پایدار، کاهش ظرفیت ریه، افزایش ریسک بیماری های قلبی و عروقی و سرطان ریه درگیر می شوند. باید توجه داشت ریسک ابتلا به بیماری های گفته شده با قرار گیری پیوسته در برابر آلودگی و شدت آلاینده ها ارتباط مستقیم دارد.

سرمایه گذاری در تهویه و پوشش گیاهی مدارس و کاهش تاثیرات آلاینده ها

این فوق تخصص ریه کودکان با اشاره به راهکارهای جلوگیری از آسیب های آلودگی هوا بر رشد کودکان، گفت: مهم ترین راهکارهایی که سازمان های جهانی به دولت ها ارائه کرده اند شامل ساخت مدارس جدید در مناطقی که دور از آلودگی هوا هستند یا در مناطقی که کارخونه یا خیابان های پر تردد وجود ندارد، است. از سوی دیگر پیشنهاد شده والدین کودکان را در مدارس نزدیک خود ثبت نام کنند تا در زمان آلودگی هوا مجبور به قرار گیری طولانی مدت در برابر الاینده ها نباشند و در خصوص ترافیک شهری از حمل و نقل عمومی بیشتر استفاده کنند. در کنار این عوامل در خصوص شرایط مدارس توصیه زیادی بر تهویه مناسب و پوشش گیاهی شده است.

مصرف شیر در کاهش تاثیرات آلاینده ها نقشی ندارد

وی در پاسخ به این سوال خبرنگار رکنا که مصرف شیر در مدارس می تواند چه تاثیر مثبتی در کاهش آثار مخرب آلودگی داشته باشد، گفت: مصرف شیر مادر در نوزادی می تواند با تقویت سیستم ایمنی موجب کاهش تاثیرات منفی آلاینده ها بر کودکان شود از سوی دیگر در ب و هوایی که مقادیر زیادی سرب وجود دارد (مثلا در کشورهایی که بنزین سرب دار استفاده می کنند) شیر می تواند موجب کاهش جذب گوارشی سرب شود، اما بر روی قسمت تنفسی تاثیری ندارد. برخی مواد مغذی موجود در شیر برای رشد و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید هستند. اما اگرچه شیر پاستوریزه می‌تواند به طور کلی در بهبود سلامت کودکان نقش داشته باشد، شواهد قوی علمی که نشان دهد مصرف آن به طور خاص اثرات آلودگی هوا را کاهش می‌دهد، وجود ندارد. در منابع علمی بیشتر از شیر بر روی رژیم غدایی سالم شامل میوه و سبزیجات تازه و آنتی اکسیدان ها  تاکید شده است.

او با اشاره به استفاده از ماسک مخصوصا ماسک های ان 95 برای کاهش تاثیرات مخرب آلاینده ها افزود: توصیه می شود در زمان آلودگی هوا فعالیت های ورزشی به حدالقل رسانده شود چرا که با فعالیت بدنی و ورزش در این دوران هوای بیشتری وارد ریه ها می شود. از سوی دیگر افرادی که بیماری های تنفسی دارند در دورانی که آلودگی هوا افزایش پیدا کرده است با پزشک خود در ارتباط باشند.