پرویز پرستویی / ردپای قاچاق "خرس" در یوتیوب + عکس

به گزارش گروه هنری رکنا، مالیکت فیلم‌های سینمایی می‌تواند در دست دولت و در واقع در دست سازمان سینمایی و بنیاد سینمایی فارابی باشد.

اتفاق اخیر قاچاق فیلم سینمایی خرس باعث شد بار دیگر این پرسش مطرح شود که چرا فیلم‌های سینمایی و حتی آنان که مالکیت آن برای فارابی است یا فارابی در آن سهم دارد باید قاچاق شود؟ البته فارابی بدون شک نقشی در این قاچاق ندارد اما عدم همیّت و جدیّت این نهاد سینمایی مهم و دولتی برای جلوگیری از قاچاق فیلم‌هایی که مالکیت آن را برعهده دارد جای سؤال دارد.

فارابی که مالک فیلم خرس است نیز در واکنشی نسبت به این قاچاق اعلام کرده است:

بنیاد سینمایی فارابی به عنوان مالک فیلم، در اولین اقدام ضمن ارسال ایمیل رسمی به یوتیوب، خواستار توقف نمایش و حذف فیلم خرس در این پلتفرم جهانی شد. بنیاد فارابی تلاش دارد تا با ارائه اسناد حقوقی مرتبط به فیلم، هر چه سریع‌تر از پخش و نمایش غیرقانونی فیلم جلوگیری شود.

با عرضه و انتشار غیر قانونی نسخه اصلی فیلم و ابعاد حقوقی این اقدام، پیگیری‌ها و گام‌های حقوقی لازم نظیر طرح شکایت در «ستاد صیانت از آثار سینمایی و سمعی و بصری» و مراجع قضایی و اخذ مشورت از کارشناسان و متخصصان حوزه حقوق بین‌الملل، در دست اقدام است.

حقوق کامل فیلم سینمایی «خرس» را مؤسسه رسانه‌های تصویری سابق، در اختیار داشته که پس از انحلال مؤسسه مذکور و ادغام آن، در سال 1398 تمامی دارایی‌های آن مؤسسه به بنیاد سینمایی فارابی منتقل شده است.

البته بخش اصلی صیانت از قاچاق فیلم‌های سینمایی در حال حاضر برعهده معاونت نظارت و ارزشیابی است که اتفاقاً با توجه به ارتباط درون سازمانی و نزدیک میان این دو بخش سینمایی وظیفه این کمیته را برای جلوگیری از قاچاق فیلم‌های سینمایی جدی‌تر می‌کند.

در سال گذشته سیل فیلم‌های قاچاق یکی از نقاط منفی مدیریت سینمایی کشور بود اما هیچ‌کدام از فیلم‌های قاچاق شده که البته همگی از آثار فرهنگی این کشورند به اندازه قاچاق فیلم رستاخیز که به اعتراف رئیس سازمان سینمایی فارابی در مالکیت آن سهم دارد مایه تأسف نشد. چیزی که بعد از رخ‌دادن آن خبرنگار تسنیم در تماس تلفنی با یکی از مدیران سینمایی مرتبط با این حوزه، مورد اهانت قرار گرفت.

روند متعدد قاچاق باعث شده است که صیانت و حراست از فیلم‌های سینمایی نگران‌کننده باشد خصوصاً که برخی از این فیلم‌ها مانند خرس حتی در اکران آنلاین نیز ورود نداشته‌‌اند و این مشخصاً یعنی دستی برای اکران آنلاین فیلم‌های سینمایی در کار است.

حالا کارگردان فیلم خرس که محصول سال 1391 است و از بعد توقیف آن توسط مدیران نظارت و ارزشیابی وقت و خریداری آن توسط فارابی مدت‌ها در سکوت به سر می‌برد، گفته است که تمام کسانی که 9 سال قبل فیلم را توقیف کردند در این اتفاق مقصرند.

سرنوشت خرس چه بود؟

خرس در سال 1391 تولید شده بود و برای دریافت پروانه نمایش خود به سازمان سینمایی مراجعه کرد. مدیران سینمایی حوزه نظارت و ارزشیابی وقت نیز در جابجایی و تغییرات سازمانی بوده‌اند اما این موضوع باعث نشده است که وظیفه سازمانی خود را ایفا نکند. بلکه بعد از تماشای فیلم، سازنده فیلم را به حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارجاع داده است و آنان نیز بعد از تماشای این فیلم گفته‌اند که هرچه سازمان سینمایی در نظر بگیرد با آن موافق‌اند.

سازمان سینمایی نیز با فیلم مخالف بود و حتی به کارگردان فیلم پیشنهاد می‌دهد که تصویری که در آن همسر مفقود معلوم می‌شود رزمنده است را حذف کند تا سیمای رزمندگان مخدوش نشود اما کارگردان می‌گوید که قصد دارد تا آسیب‌های جنگ را نمایش بدهد و بنابراین با این پیشنهاد مخالف است.

از سوی دیگر تغییر مالکیت فیلم از خصوصی به دولتی که معصومی در گفت‌وگوی خود با ایسنا به آن اشاره دارد نیز گرفتاری فیلم را برای اکران بیشتر می‌کند زیرا یکبار سازمان سینمایی اقدام به توقیف آن کرده است و حالا بعید است که خود اقدام به اکران آن کند خصوصاً آنکه بعد از اکران فیلم خانه پدری که حواشی فراوانی داشت به نظر می‌رسد که چنین ریسکی را سازمان سینمایی بار دیگر نکند.

آدرس غلط ندهیم و دنبال مقصر اصلی باشیم

بنابراین این ادعا که توقیف فیلم باعث قاچاق فیلم شده است مطلب بی‌پایه و اساسی است، فیلم‌های زیادی توقیف شده‌اند چرا سرنوشت آنان به قاچاق منتهی نشده است؟ فیلم‌های بسیار زیادی نیز هستند که اکران می‌شوند و در حین اکران نیز قاچاق می‌شوند. ربط دادن قاچاق فیلم به توقیف آن و گردن دولت قبلی انداختن نشان می‌دهد که بازی دیگری در کار است.

از سوی دیگر مطالبی که توسط تهیه‌کننده فیلم مطرح شده نیز مایه تعجب است. بعد از طرح اتهام علیه دفتر شکوفا فیلم که تهیه‌کننده آن را مطرح کرده است، امروز مدیر این دفتر در مصاحبه‌ای نکات مهمی را بیان کرده و گفته است: اخیراً من مصاحبه‌ای داشتم و درباره پروانه ساخت‌های متعددی که برای جواد نوروزبیگی صادر می‌شود، صحبت کردم. من در آن مصاحبه به قضیه پولشویی هم اشاره‌ای داشتم. متأسفم که آقای نوروزبیگی حالا به منظور انتقام‌جویی این اتهام را علیه من مطرح می‌کند، این در حالی است که فیلم «خرس» نه به دفتر من ارتباطی دارد نه کپی آن در اختیار من بوده است.

من معتقدم این فیلم توسط شخص آقای نوروزبیگی به کانال‌ها ارسال شده است. چطور می‌شود که در روزهای تعطیل چنین اتفاقی رخ می‌دهد تا کسی نتواند پیگیری لازم را داشته باشد؟ من برای آقای نورزبیگی و امثال ایشان متأسفم که تهمت می‌زنند و می‌گویند پخش فیلم بر عهده «شکوفا فیلم» بوده است و کپی این فیلم را در اختیار ما قرار داده‌اند. ما پخش‌کننده «خرس» نیستیم و هیچ قراردادی هم با ما بسته نشده است. اصلاً همان 10 سال پیش هم با من مذاکره‌ای نشده بود. آقای نوروزبیگی در این مسأله هم به من تهمت زده است و حتماً باید پاسخگوی این موضوع هم باشد.

این اتفاقات و اتهامات پشت هم نشان می‌دهد که این شلوغ‌کاری بی‌دلیل نیست و بازی ساخته‌ شده‌ای است تا مقصر اصلی پشت این غبار برخاسته در میدان دعوا پنهان بشود. قاچاق فیلم‌های سینمایی فقط درون خود سینما رخ می‌دهد ولاغیر. البته این سخن به معنای عدم انجام وظیفه و تکلیف سازمان سینمایی برای جلوگیری از قاچاق فیلم‌های سینمایی نیست اما آدرس اشتباه دادن برای مسأله قاچاق فیلم نیز کار غلطی است که رخ داده است.

برای همین به نظر می‌رسد که تغییر دولتی و مدیریتی سینما در این چند سال بهانه‌ای خوبی بوده است تا قاچاق این فیلم بر گردن دولت‌ها، مدیران سینمایی و یا دفاتر پخش بیفتد. اما شاید بد نباشد به جای این دعواها از دیگر سرمایه‌گذاران فیلم نیز سؤال شود که چرا برای جلوگیری از قاچاق فیلم اقدامی نمی‌کنید؟ فلسفه این زخمی کردن بهانه‌ای برای اکران است یا چیز دیگر؟برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.