سدسازی و انتقال بین حوضه ای عامل بحران آب در خوزستان شد

در هفته های اخیر کارشناسان حوزه آب توضیحاتی را در رابطه با بحران آب مطرح کرد. یک کارشناس آب گفته است که مشکل فعلی آب سوء مدیریت است که در کل حوضه‌های آب ریز اتفاق افتاده است.

به گزارش رکنا، محمدرضا فرزانه درباره دلایل مشکلات آب در خوزستان اظهار داشت: وقتی در اکوسیستم دخالت می‌کنیم و سیاست‌گذاری آبی که سال‌ها است پیگیری می‌شود، گریزی از مشکلات کنونی نداریم و یکی از موضوعات بحث سدسازی و دیگری انتقال آب بین حوضه‌ای است.

وی افزود: سدسازی و انتقال بین حوضه‌ای به طور جدی در برنامه‌ها گنجانده شده و هیچگونه توجهی به تبعات آن نشده است، بنابراین شرایط نگران‌کننده یک جایی خود را بروز می‌دهد، شرایط فعلی خوزستان هشدارهایی است که قبلا داده و گفته شده بود که انتقال بین حوضه‌ای در جاهایی به تنش‌های اجتماعی ختم و فوق‌العاده نگران‌کننده خواهد بود. نمونه آن دخالت‌هایی است که در بالادست اکوسیستم شده و منجر به این شده که در شرایط خشکسالی عملا آبی به پایین دست نمی‌رسد و هزاران مشکلات دیگر بوجود می‌آید.

این پژوهشگر آب تصریح کرد: در حال حاضر بهتر است به جای اینکه بر طبل آب‌بری بکوبیم، ریل‌گذاری توسعه را تغییر دهیم و سعی کنیم کشور را از توسعه آب‌بر به سمت توسعه آب‌اندوز سوق دهیم، یعنی کسب و کارهایی داشته باشیم که کمترین وابستگی به منابع آبی داشته باشند در این صورت بخش زیادی از دست‌درازی‌هایی که در اکوسیستم شده، حل می‌شود.

وی تاکید کرد: در شرایطی که به دنبال کسب و کارهایی برویم که مبنای آب‌اندوزی دارند، منابع آب در دسترس را برای عوامل حیاتی مثل نیاز شرب و در حد نیاز استفاده می‌کنیم. اتفاقی که اکنون در کشور رخ داده به خاطر ایجاد اشتغال بر مبنای آب‌بری بوده و طی سال‌ها این وضع همچنان تداوم داشته است.

فرزانه با بیان اینکه عبور از اشتغال آب‌بر و تغییر به سمت آب‌اندوزی به عنوان راهکار حیاتی آب کشور است، گفت: مشکل ما این است که به همه موارد به صورت مقطعی نگاه می‌کنیم اکنون شرایط خوزستان نگران‌کننده است نه نیاز انسان و نه دام و نه اکوسیستم رعایت نمی‌شود که اول به قضیه سوء‌مدیریت و بعد به خشکسالی و کم‌بارشی برمی‌گردد، برای چنین مشکلی هم تا زمانی که ریشه‌ای سراغ حل مشکل منابع آبی نرویم امیدی به اینکه این قبیل معضلات مجددا تکرار نشود، نیست.

وی بیان داشت: اکنون همه راهکارهایمان مقطعی است غافل از اینکه ریشه مشکل کجاست کاش قضیه فعلی خوزستان که نمونه‌های آن را قبلا هم در کشور داشته‌ایم باعث شود که درس عبرت بگیریم، باید ریل‌گذاری توسعه‌ای را تغییر داده و متناسب با شرایط واقعی یک کشور با اقلیم خشک و نیمه خشک باشد. توسعه آب‌بری به خیر و صلاح نیست، کشوری که شاهکارهای تاریخی داشته، خوزستانی که شوشتر و سازه‌های آبی ارزشمند دارد به جای اینکه منبع اصلی گردشگری آبی در دنیا باشد وابسته به منابع آب است.

این کارشناس حوزه آب خاطرنشان کرد: وقتی کسب و کارهایی را در منطقه‌ای رونق می‌دهیم که وابستگی شدید به منابع آب دارند و در کنار آن کسب و کارهای مبنتی بر آب‌اندوز مثل گردشگری را توسعه نمی‌دهیم، وقتی مشکلات را به صورت ریشه‌ای حل نمی‌کنیم این قبیل این اتفاقات بیشتر می‌شود.

به گفته وی؛ مشکل فعلی آب سوءمدیریت است که در کل حوضه‌های آبریز اتفاق افتاده و موضوع دیگر اینکه برخی راهکارهای مقطعی اجرا می‌شود. کاش درس بگیریم، دنبال راهکارهای اساسی باشیم. امروز مشکلات به معضلات اجتماعی-اکولوژیکی ختم شده و نمونه آن را در خوزستان شاهدیم./ایلنا