به گزارش رکنا، هر چه از زمان اعلام اسامی هفت نامزد تایید شده توسط شورای نگهبان به سمت ۲۸خرداد حرکت می‌کنیم، ضرورت مطالعه افکارسنجی و نظرسنجی ها بیشتر مورد توجه داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و هواداران نامزدها قرار می‌گیرد.
اگر چه نظرسنجی های موجود نمی تواند برای پیش بینی نتیجه نهایی انتخابات کافی باشد اما می تواند ذهنیت فعلی مردم را در این باره روشن کند. مناظره ها نیز سرانجام در روزهای شنبه ۱۵ خرداد، سه‌شنبه ۱۸ خرداد و شنبه ۲۲ خرداد برگزار خواهند شد و البته هنوز ساعت برگزاری مشخص نشده است.
در این بین آمار و ارقامی که روز گذشته توسط مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) و همچنین مرکز افکار سنجی «کیو» منتشر شد و آنالیز آن با نظر سنجی موج قبلی نشان داد که رئیسی همچنان با اختلاف زیاد پیشتاز است و نامزدهای دیگر با چه شرایطی پابه به مناظره نیمه خرداد خواهند گذاشت.
بر اساس آخرین نظرسنجی ایسپا، مشارکت قطعی در انتخابات روند نزولی را طی می‌کند. پس از رد صلاحیت جهانگیری، لاریجانی و پزشکیان، مشارکت قطعی در انتخابات با کاهش 6 درصدی روبه رو شد و در 6 خرداد به 37.8 درصد رسید. این روند در 11 خرداد ادامه یافت و مشارکت قطعی در انتخابات طبق نظرسنجی ایسپا به 34.1 درصد رسیده است.
اما نکته جالب ماجرا آن جاست که اگرچه میزان رای های سرگردان با کاهش 7 درصدی همراه شده و به 41 درصد رسیده است، اما قسمت قابل توجهی از رای دهندگان هنوز نامزد خود را انتخاب نکرده اند.
در این بین و بانگاهی به نمودار میزان رای هر نماینده باید گفت که در مجموع میزان رای رئیسی نسبت به موج قبلی با 5 درصد افزایش به 48 درصد رسیده و سبد رای همتی که در یک هفته گذشته پالس‌های حمایتی از سوی اصلاح‌طلبان دریافت و سعی کرده در ایام تبلیغات با اظهارنظرهای جنجالی و تبلیغات روانی، فضای انتخابات را به سمت خود تغییر دهد، توفیق چندانی نداشته است. او از یک درصد آرا به 1.3 رسیده است.
بقیه نامزدهای انتخاباتی هم درحالی پا به اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری می گذارند که توفیقی در کسب آرا نداشته اند و میزان رای آن ها با شیب ملایمی رو به افول بوده است.
حتی رضایی با افتی اندک از 3.7 به 3.1 درصدتنزل پیدا کرده است. ایسپا در این باره می نویسد: «از بین مشارکت کنندگان در انتخابات که گفته‌اند کاندیدای مدنظرشان را انتخاب کرده‌اند و به ابراهیم رئیسی رأی می‌دهند، 15.6 درصدشان اظهار کرده‌اند که ممکن است نظرشان را تغییر دهند.» در عین حال برخی کارشناسان یکی از ایرادهای نظر سنجی ایسپا را بخشی از جامعه آماری آن یعنی افراد عبوری در میدان ها و معابر شهری می دانند چرا که اجرای نظرسنجی در میادین و معابر اصلی شهرها و روستاهای کشور ولو با حجم نمونه بالا، زمانی تصویری صادقانه از واقعیت را پیش روی مخاطب می‌گذارد که فرض بگیریم همه افراد در طول روز از معابر و میادین اصلی شهر عبور می‌کنند! در حالی که ناگفته پیداست، بخش قابل توجهی از افراد جامعه (زنان خانه‌دار، افراد مسن، ترددکنندگان با خودروی شخصی و...) اساساً شانس قرار گرفتن در این نظرسنجی را ندارند.
نتایج پیمایش ملی «کیو»
در همین حال به گزارش خراسان، بر اساس پیمایش ملی کیو در روز 12 خرداد، حدود نیمی از افراد بالای 18 سال که مخاطب این نظرسنجی بوده‌اند؛ تمایل خود را به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری بیان کرده‌اند. حدود 30 درصد از پاسخ گویان نیز اعلام کرده‌اند در انتخابات شرکت نمی کنند و کمتر از 20 درصد نیز هنوز تصمیمی برای شرکت کردن یا نکردن در انتخابات نگرفته‌اند.
بر اساس برآورد ضریب محافظه کاری در پاسخ گویان، پیش‌بینی مرکز افکارسنجی کیو از میزان مشارکت در انتخابات در مقطع فعلی حدود 40 درصد است. همچنین نتایج پیمایش ملی مرکز افکارسنجی کیو در 12 خرداد نشان می‌دهد که حدود 45 درصد از کسانی که در این مقطع زمانی اعلام کرده‌اند قطعا رای می‌دهند، به سید ابراهیم رئیسی رای خواهند داد.
در مقابل حدود 42 درصد از کسانی که قصد شرکت در انتخابات دارند، هنوز تصمیم نگرفته‌اند به کدام نامزد رای دهند. در خور ذکر است دیگر نامزدها در این مقطع زمانی، در مجموع رقمی کمتر از 10 درصد را به خود اختصاص خواهند داد. همچنین محسن رضایی در این گروه رقمی نزدیک به 5 درصد، همتی و جلیلی هر یک کمتر از 3 درصد و دیگر نامزدها کمتر از یک درصد را به خود اختصاص داده‌اند.
در بین مجموع کسانی که در این پیمایش اعلام کرده اند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کنند و نیز کسانی که هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌اند، حدود 40 درصد ابراهیم رئیسی را برای ریاست جمهوری انتخاب خواهند کرد. در حالی که حدود 45 درصد آن ها، هنوز گزینه نهایی خود را انتخاب نکرده‌اند. مرکز افکارسنجی کیو یافته‌های نظرسنجی های ملی خود را در بازه‌های 48 ساعته روی نشانی www.keyou.ir منتشر خواهد کرد. با این حال نامه نیوز نیز خبرداد: در نظرسنجی که به دست این سایت رسیده است، آرای انتخاباتی عبدالناصر همتی در حال افزایش است.
انتقاد نامزدها از تغییر زمان مناظره ها
در این بین، هفت کاندیدای انتخابات 1400 نیز اهمیت مناظرات تلویزیونی پیش رو را به خوبی درک کرده اند و از همین رو در حال گرم کردن خود برای مناظرات هستند. هرچند موضوع تغییر زمان بندی مناظرات تلویزیونی باعث انتقاد خیلی از آن ها شد. مثلا همتی نوشت:«چرا مناظره‌ها را دو روز جلو انداختید؟ آیا این شایعه که برخی نامزدها از تغییر زمان مناظره‌ها اطلاع داشتند، صحیح است؟
رقابت نابرابر، ناعادلانه‌تر شد اما برخلاف تصورتان من آماده‌تر از آن هستم که با این اقدامات صحنه را واگذار کنم.» همتی در سخنان اخیر خود نیز گریزی به موضوع ساده زیستی زد و تاکید کرد که معیار ساده زیستی پراید سوار شدن نیست. افزون بر این، بعد از این که همسر همتی اعلام کرد که او دارای کمربند مشکی دان 6 کاراته است، شایع شد که حکم این کمربند افتخاری است. در همین راستا داوود دانشفر، رئیس سبک کیوکوشین کاراته در ایران درباره ماجرای کمربند مشکی همتی گفت که او نزدیک به ۲۰ سال زیر نظر بنده فعالیت داشته و در نهایت موفق به دریافت کمربند مشکی دان ۶ کاراته شده است.
اما همتی همان طور که اشاره شد تنها کسی نبود که به موضوع تغییر زمان بندی مناظرات اعتراض کرد و سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی دیگر کاندیدای ریاست جمهوری در صفحه توئیتر خود در این باره نوشت: «هر چند من از چند ماه پیش منتظر فرارسیدن مناظره‌های انتخاباتی هستم تا حرف دل مردم و صدای خفه شده آن ها علیه بی‌کفایتی‌ها در دستگاه اجرایی کشور را در پیشگاه ملت فریاد بزنم اما تغییر زمان مناظرات -با وجود تکذیب چندی پیش آن- حاکی از بی‌تدبیری و سوال برانگیز است.»
البته این تنها اظهارنظر این کاندیدا نبود و نایب رئیس سابق مجلس که پیشتر از وام 500 میلیونی به زوج های جوان، حل مشکل سه روزه بورس و پرداخت 300 هزار تومان سبد غذایی به هر ایرانی سخن گفته بود در جدیدترین وعده انتخاباتی خود اعلام کرد که وزارت خانواده تشکیل خواهد داد. همزمان، محسن رضایی هم در صفحه توئیتر خود نوشت: «انگار برخی اصرار دارند که هیچ قاعده و منطقی را در انتخابات رعایت نکنند، حتی آن‌چه را که خود تعیین و اعلام کرده‌اند. در شأن رسانه ملی نیست که بدون موافقت تمامی نامزدها زمان مناظرات را تغییر دهد و آشکارا خلاف انصاف و قانون عمل کند.
لطفا تصمیمات محفلی خود را به مردم تحمیل نکنید.» انتقادات آقا محسن از رسانه ملی به همین جاختم نشد و این کاندیدای انتخاباتی از سانسور مستندش توسط صدا و سیما خبر داد: «به مستند انتخاباتی بنده نیز که دیشب تحویل صداوسیما شده بود، به علت تنگ نظری ها اجازه پخش ندادند. گفتند مصاحبه‌های مردمی را حذف کنید تا اجازه پخش دهیم. برای شنیده شدن صدای مردم انقلاب کردیم؛ از صدای مردم نترسیم.
راس ساعت مقرر مستند کامل را در شبکه‌های اجتماعی منتشر خواهم کرد.» با این حال پس از ساعاتی صداوسیما مستند محسن رضایی را طبق برنامه پخش کرد. اظهارات روز گذشته محسن مهرعلیزاده نیز مورد توجه قرار گرفت. وی با انتقاد از حیف و میل ارز 4200 تومانی و واردات صلوات شمار و سنگ قبر گفت: «آیندگان خواهند گفت یا خائن هستید یا عقل ندارید. نمی دانم با چه انگیزه ای دولت حباب بورس را باد کرد و با یک سوزن مردم را بیچاره کرد. بعد از آن هم ۲۰۰ میلیون دلار از جیب مردم برداشتند تا خسارت کاری را که کردند، جبران کنند.»
او دربخش دیگری از اظهارات خود پیشنهاد جالبی هم برای شفافیت مالی داد: «به جای این که در تابلوهای شهرها تبلیغ کالا کنیم باید مقدار دخل و خرج بودجه کشور را آنلاین برای مردم نمایش دهیم.» سید ابراهیم رئیسی نیز در اظهارات اخیرش به نحوی سکوت همیشگی اش در خصوص حرف و حدیث های چند وقت اخیر درباره خود را شکست و گفت: «دوران متلک‌گویی به سر آمده! کسانی که متلک می‌گفتند مانند گفتن سرهنگ و حقوق‌دان و... مسئول وضع موجودند.» او همچنین تأکید کرد که در انتخابات دوره قبل شاید کمتر کسی در کشور به میزانی که بنده مورد تهمت و افترا قرار گرفتم، بوده باشد و با آن‌که حرف‌های نادرست و نابه‌جایی درباره من زدند و با آن که افترا از هیچ‌کس جایز نیست اما یک شکایت هم از کسی نکردم در حالی که رقبای ما صدها شکایت کردند.
سعید جلیلی نیز در گفت و گوی ویژه خبری حاضر شد و از ظرفیت روسیه برای صادرات محصولات صیفی جات کشورمان گفت و تاکید کرد که مسکن مهر خوب بود اما کافی نه. سخنان سخنگوی ستاد جلیلی نیز که به عنوان نماینده این کاندیدا پیش از گفت و گوی ویژه خبری مطرح شد، مورد توجه قرار گرفت. مرتضی فیروز آبادی با اشاره به علاقه مندی جلیلی به حوزه سینما، در خصوص آخرین فیلمی که عضو شورای عالی امنیت ملی دیده اظهار کرد: ««بزرگان در اتاق» آخرین فیلمی بود که آقای جلیلی دیدند که موضوع آن شرح مذاکرات اتحادیه اروپا با یونان است.
ایشان می گفتند که وقتی من می دیدم این ها (اتحادیه اروپا) با عضوی از خودشان تحقیرآمیز برخورد می کردند یاد مذاکرات خودمان با اتحادیه اروپا می افتادم.»علیرضا زاکانی نیز در واکنش به اظهارات برخی کاندیداها از جمله همتی که گفته بود حداقل 30 درصد مشاغل دولتی را به زنان اختصاص و 50 درصد کابینه ام را در اختیار جوانان و بانوان قرار خواهم داد، در صفحه توئیتر خود با هشتگ «من اهل خیانت نیستم» نوشت: «کسی که از الان تعداد زنان در کابینه را مشخص می کند اشتباه کرده، چون ممکن است بعدا براساس شایستگی، تعداد بیشتر یا کمتری از بانوان بتوانند مسئولیت بگیرند. رسول خدا می فرماید، اگر کسی برخلاف شایستگی، مسئولیت بپذیرد یا بگمارد، به خدا، رسول و مردم خیانت کرده است.»
او در سخنان اخیر خود نیز به سراغ همتی رفت و گفت: «مقصر اصلی بخشی از مشکلات اقتصادی موجود همتی است. اتفاقات تلخ دوران ریاست همتی در بانک مرکزی و بانک ملی را خواهم گفت.» اما در کنار این نظرسنجی ها و مواضع اخیر نامزدها، نباید از معجزه مناظرات غافل شد.
گفت وگوی مرتبط /مناظرات؛ جایی برای قیاس نامزدها، بدون روتوش
در همین خصوص به سراغ رحمن قهرمان پور صاحب نظر در حوزه کمپین‌های انتخاباتی رفتیم. او در پاسخ به این سوال که آیا گسترش فضای مجازی باعث کم رنگ شدن اثر گذاری مناظرات نشده است؟ به ما گفت: «اساسا رویکرد مناظرات با دیگر اجزای کمپین انتخاباتی متفاوت است. مهم‌ترین ویژگی مناظرات حالت مقایسه است که برای مخاطب به وجود می آید، این که یک کاندیدا وارد نقد متقابل یا نقد چند جانبه شود و کاندیداها توانایی های یکدیگر را به چالش بکشند تنها در مناظرات رقم می خورد.
یکی دیگر از ویژ گی های مهم مناظرات و تفاوت جدی آن با دیگر بخش های یک کمپین مثل مستند، ویدئو و سخنرانی در پخش مستقیم و زنده بودن آن است و مناظرات تنها جایی است که رای دهنده می تواند کاندیداها را بدون روتوش ارزیابی کند. البته این نکته را نباید از یاد ببریم که مناظرات اساسا برای رای های مردد است و رای های ایدئولوژیک و آن هایی که نامزد خود را بهترین نامزد و رئیس جمهوری او را قطعی می دانند، مناظرات برای آنان کارایی ندارد». قهرمان پور در ادامه و درباره این که آیا فضای هیجانی مناظرات باعث به حاشیه رفتن برنامه های نامزدها می شود یا نه؟ به ما گفت: «برنامه کاندیداها همه کمپین نیست و باید بگوییم برخلاف انتخابات پارلمانی که داشتن یک برنامه منسجم حرف اول و آخر را می زند، در انتخابات ریاست جمهوری نگاه «فرد محور» حاکم است و رای دهنده به توانایی های کاندیداها نگاه می کند.»
وی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود پیش درآمدی به مناظره 15 خرداد داشت و با اشاره به پیشتازی قابل توجه سید ابراهیم رئیسی، خاطرنشان کرد: «انتخابات ریاست جمهوری کشورمان نشان داده که نامزد پیشرو موقعیت امنی ندارد و تنها نامزدهای پیشرویی که مستقر و از امتیاز ریاست جمهوری برخوردار بوده اند، حاشیه امن داشته اند. در این بین سید ابراهیم رئیسی به عنوان کاندیدای پرچمدار اصولگرایی از راهبرد «عدم ریسک پذیری» استفاده کرده و از همین رو وارد جدال با دیگر نامزدها همچون محسن رضایی و همتی نشده است. راهبردی که از یک جهت خوب است و از این جهت که کاندیدا را از کانون توجه رای دهنده خارج می کند، می تواند برای آقای رئیسی مخرب باشد.»
میرزا رضا توکلی
ارسال نظر