کارشناسان رسانه و جامعه شناسی به رکنا گفتند؛
رسانه های مستقل در دام پرونده سازی های انتخاباتی نیافتند / در انتخاب مردم سنگ اندازی نکنیم
رکنا: کمتر از یک ماه مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 1400 و نامزدهای انتخاباتی تبلیغات خود را آغاز کرده اند. در این دوره نیز مانند سایر دوران انتخاباتی، شاهد تنش ها و درگیری برخی نامزدهای انتخاباتی هستیم. موضوعی که ممکن است برای رسانه ها و البته مردم چالش ها و سوالاتی را مطرح کند.
انتخابات 1400 در تاریخ 28 خرداد سال جاری برگزار می شود.
به گزارش خبرنگار رکنا، همواره با نزدیک شدن به دوران انتخابات، تنور رقابت های انتخاباتی بین نامزدها داغ تر می شود. مردم در دوران کنونی اگرچه از شفافیت در امور رضایت دارند اما از تنش ها و برخوردهای هیجانی و احساسی که منجر به توهین نامزدها به یکدیگر می شود گله مندند.
ماجرا به این جا ختم نمی شود، چرا که تخریب های انتخاباتی نامزدها باعث گرفتاری برخی رسانه ها هم شده است. اکنون رسانه های مستقلی که طرفدار هیچ گونه حزب و جناح خاصی نیستند، با انتشار هر یک از انتقادات نامزدهای انتخاباتی، ممکن است مورد هجمه ی طرفداران یک حزب قرار بگیرند.
بنابراین در این گزارش ابتدا به سراغ یک کارشناس و فعال رسانه ای رفتیم تا تحلیل وی را نسبت به این موضوع جویا شویم.
نگاه رسانه ها در جهت افزایش مشارکت مردم باشد
محمدصادق افراسیابی، موسس انجمن سواد رسانه ای ایران در مورد تخریب های نامزدها علیه یکدیگر و عملکرد رسانه ها در قبال آن به خبرنگار رکنا اظهار داشت: بحث انتخابات موضوع مهمی است و انتخابات ریاست جمهوری نیز به جهت این که تمرکز قدرت و اختیارات بر عهده قوه مجریه است، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این بین رسانه ها نیز فعال هستند و ممکن است برخی رسانه ها مایل باشند تا بی طرفانه اخبار مربوط به این رویداد را منتشر کنند. پیشنهاد می شود که نگاه رسانه ها در ایام انتخابات در جهت افزایش مشارکت مردم در انتخابات باشد.
وی در تعریف ویژگی های یک رسانه بی طرف و شفاف گفت: یکی از مهمترین شاخصه های رسانه های بی طرف باید این باشد که به افزایش مشارکت مردم در انتخابات توجه کند، زیرا میزان مشارکت در انتخابات در شرایط فعلی، جزو مهمترین عوامل برون رفت از مشکلات است. علاوه بر این، رسانه ها نباید به سمت پوشش اخبار حزب مورد پسند و یا تخریب حزب مقابل شان بپردازند، چرا که وظیفه رسانه ها چیز دیگری است.
ارتباط مستقیم مشارکت در انتخابات و سرمایه اجتماعی کشور
افراسیابی با بیان اینکه افزایش مشارکت در انتخابات موجب افزایش سرمایه اجتماعی یک کشور می شود، افزود: هر کشوری که سرمایه اجتماعی بالاتری داشته باشد، می تواند جلوی تهدیدات دشمنان را بگیرد. در کشورهایی که سرمایه اجتماعی کمتری دارند، میزان اغتشاشات، ناامنی ها و ناآرامی ها توسط عوامل بیگانه و معاند بیشتر ایجاد می شود، زیرا آن ها فکر می کنند که مردم آن کشور انگیزه ای ندارند و در واقع آن کشور بدون پشتوانه و حامی است.
مدرس دانشگاه سوره با مقایسه سرمایه اجتماعی و ارزش پول ملی نیز ابراز داشت: وقتی سرمایه اجتماعی مردم بالا باشد و اعتماد بیشتری به پول ملی شان داشته باشند، ارزش پول ملی کشور افزایش می یابد، اما اگر مردم اعتمادی به اقتصاد و پول ملی شان نداشته باشند و به سمت ارزهای خارجی بروند، ارزش پول ملی نیز بالطبع کاهش پیدا می کند.
رسانه های مستقل در انتخابات از چند جهت تحت فشار هستند
محمدصادق افراسیابی در مورد وظیفه رسانه ها در پوشش اخبار انتخاباتی تاکید کرد: انتقال شفاف و اطلاع رسانی عملکرد کاندیداها، آن هم بدون حب و بغض شخصی توسط رسانه ها بسیار مهم است، زیرا مردم می خواهند بشناسند که چه کسی توان بیشتری در اداره کشور دارد. متاسفانه اکنون اکثر رسانه های ما بدون سوگیری عمل نمی کنند و دارای دیدگاه های سیاسی و جناحی هستند و کمتر منافع ملی را در نظر دارند. رسانه ها باید به صورت شفاف، دقیق و بدون سوگیری نقاط ضعف و قوت نامزدها را بیان کنند تا مردم خودشان تصمیم به انتخاب بگیرند. برخی رسانه ها تلاش می کنند تا مردم را به سمت نامزد مورد نظر خود ترغیب کنند که این اقدامی صحیح به نظر نمی رسد.
وی با تاکید بر این که اکثر رسانه ها در کشور ما دارای حزب و جناح سیاسی خاصی هستند، افزود: رسانه های مستقل در کشور ما که سعی می کنند بدون سوگیری و نگاهی خاص عمل کنند، فشارهای زیادی را متحمل می شوند. به عبارتی اگر روزی یک رسانه از یک فرد خاص انتقاد کند، طرفداران آن فرد به آن رسانه حمله می کنند و او را متهم می سازند که از جناحی خاص حمایت می کند. این در حالی است که ممکن است با انتقاد از یک جناح دیگر، باز هم چنین اتفاقی برای آن رسانه بیافتد. متاسفانه رسانه های مستقل همان طور که گفته شد فشار زیادی متحمل می شوند و لازم است تا از آن ها حمایت بیشتری صورت گیرد.
رسانه های مستقل، تنش های انتخاباتی نامزدها را عمیق تر و کارشناسی شده تر بررسی کنند
موسس انجمن سواد رسانه ای ایران در رابطه با تخریب نامزدهای انتخاباتی علیه یکدیگر و نقش رسانه های بی طرف در این میان گفت: برخی رسانه ها مثل رکنا و الف که توانسته اند جایگاه خوبی در میان مردم کسب کنند و دارای استقلال خوبی هستند، ممکن است از برخی جناح های مختلف مورد انتقاد قرار گیرند. این رسانه ها می توانند از نفوذ و قدرت اثرگذاری که در بین مردم دارند استفاده کنند و با تشکیل اتاق فکرهای تعیین شده برنامه ریزی کنند تا در افزایش میزان مشارکت های مردمی نقش داشته باشند. علاوه بر این، رسانه ها می توانند با عمق بیشتری به بررسی عملکرد نامزدهای انتخاباتی بپردازند، آن ها می توانند با گفت و گوی بیشتر با کارشناسان و صاحب نظران در عملکرد و رفتار نامزدها بررسی عمیق تری داشته باشند تا به واقعیت مسائل بیشتر پرداخته شود.
محمدصادق افراسیابی در پایان تاکید کرد: اگر رسانه ها به بیانات و گفته های نامزدهای انتخاباتی که موضوع تخریبی و انتقادی دارند، به صورت عمیق و کارشناسی شده نپردازند، ممکن است مردم به این فکر بیافتند که همه نامزدها و احزاب مثل یکدیگر و به نوعی دارای مشکل هستند. رسانه های مستقل می توانند در این زمینه به کشف حقیقت بپردازند و با عمیق تر شدن در مسائلی که رخ می دهد به مردم آگاهی بیشتری ببخشند، ضمناً این موضوع برای مردم با جاذبه همراه است.
تنش های موجود در رقابت های انتخاباتی نامزدها در ارتباطات و مسائل اخلاقی جامعه بی تاثیر نیست. اینکه برخی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای رسیدن به مسند قدرت دست به تخریب سایرین می زنند و در مناظرات با ادبیات نا خوشایند به گفت و گو می پردازند، الگوی مناسبی برای فرهنگ جامعه نخواهد بود. این موضوع، مطلبی است که از نیازمند تحلیل های بیشتر متخصصان است.
بنابراین برای ارزیابی بیشتر این موضوع به سراغ یک جامعه شناس فرهنگی رفتیم و تحلیل وی را نسبت به این پدیده جویا شدیم.
بخشی از مردم از تنش میان نامزدهای انتخابات لذت می برند!
مهدی حسین زاده، جامعه شناس و استاد دانشگاه در رابطه با رفتارهای تخریبی نامزدهای انتخاباتی و اثرات آن در بین مردم به خبرنگار اجتماعی رکنا اظهار داشت: جامعه ایران، یکدست و یکپارچه نیست، جامعه ایرانی، جامعه ای متکثر و متنوع و با انواع و اقسام اخلاق و شخصیت های گوناگون است. در این شرایط باید گفت با توجه به اینکه هنوز تنور انتخابات گرم نشده است، بخشی از جامعه نه تنها به تخریب و کنایه های نامزدها علیه یکدیگر توجه نمی کنند بلکه از این اتفاقات استقبال می کنند!
وی با اشاره به انتخابات های گذشته و واکنش مردم به مناظرات و اظهار نظرهای نامزدهای انتخاباتی ادامه داد: در انتخابات سال 88 شاهد بودیم که پس از اظهار نظرهای هر کدام از کاندیداها، مباحث مطرح شده در مناظرات، در میان مردم با آب و تاب فراوان بازگو می شد. همچنین مشاهده می شد که بخشی از مردم حتی اصطلاحاتی که در بین مناظرات و گفت و گوهای انتخاباتی مطرح شده بود را تکرار می کردند و از این اتفاق لذت می بردند. البته این موضوع در هر دوره تکرار می شود و مختص به یک دوره انتخاباتی خاص نیست.
بسیاری از کنش ها در انتخابات مبتنی بر احساس است نه عقلانیت
این جامعه شناس با انتقاد از تخریب های موجود بین نامزدهای انتخاباتی عنوان کرد: وقتی مردم می بینند که هر نامزد، پرونده ای علیه نامزد دیگر رو می کند و با توهین و تخریب دیگری سعی دارد که خودش را بهتر جلوه دهد، با خود گمان می کنند که شاید دیگر فرد مناسبی برای انتخاب کردن وجود ندارد. باید توجه داشت که با توجه به افزایش ابزارهای رسانه ای و شبکه های اجتماعی، شاهد تخریب گری های بیشتری از سوی نامزدها و طرفداران آن ها هستیم.
حسین زاده در مورد ابعاد فرهنگی و اجتماعی تخریب نامزدهای انتخاباتی علیه یکدیگر ابراز داشت: در انتخابات، بسیاری از کنش ها عقلانی نیست و مبتنی بر احساس است. علاوه بر این ما در یکسری وقایع نیز با کنش های احساسی مواجه هستیم، مثلاً در تشییع پیکر سردار سلیمانی شاهد بودیم که خیل عظیمی از مردم به خیابان ها آمدند و حتی در کرمان چند ده نفر بابت این رخداد، جان خود را از دست دادند. بنابراین در یکسری رویدادها جنبه احساسی ماجرا بیش از سایر جنبه های آن است.
انتخابات، آیینه تمام نمای جامعه است
وی در ادامه افزود: گاهی ممکن است این موضوع به ذهن بیاید که شاید حاکمیت عمداً فضایی دوقطبی یا رقابتی ایجاد می کند تا مردم را به مشارکت بیشتر هدایت کند، لذا در انتخابات 88 با چنین فضایی مواجه شدیم. با این حال علی رغم این که ممکن است بخشی از جامعه از توهین ها و تنش های موجود بین نامزدهای انتخاباتی ابراز ناراحتی کنند، اما عده ای هم هستند که از چنین فضایی لذت می برند. در حال حاضر در جامعه شاهدیم مثلاً مسافران تاکسی یا مترو در خصوص مسائل مختلف سیاسی بحث می کنند که این از جذابیت چنین رخداد هایی قلمداد می شود.
مهدی حسین زاده در پایان گفت: انتخابات، آیینه تمام نمای جامعه است اما چون در زمان محدود و طی دو هفته خلاصه می شود، این آیینه پرنورتر و بیشتر دیده می شود. اکنون در مسابقات فوتبال نیز ما با چنین پدیده ای مواجهیم، مثلاً پرسپولیسی ها و استقلالی ها فارغ از هر سن و سالی، زمانی که این دو تیم روبروی یکدیگر قرار می گیرند، اصطلاحاً با هم کُری خوانی می کنند. با این حال باید توجه داشت که چنین اتفاقاتی در اقصی نقاط دنیا رخ می دهد و انتخابات در کشور ما نیز با چالش هایی این چنینی همراه است. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.
ارسال نظر