نقش کلیدی دندان‌ها در شناسایی زودهنگام دیابت

به گزارش رکنا، دیابت یکی از بیماری‌های شایعی است که در اثر اختلال در تولید یا استفاده از انسولین، سطح قند خون را افزایش می‌دهد. این بیماری نه تنها تأثیری بر عملکرد عمومی بدن دارد، بلکه می‌تواند سلامت دهان و دندان را نیز به شدت تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به دیابت در مقایسه با دیگران، بیشتر با مشکلاتی نظیر پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه روبرو می‌شوند. این یافته‌ها اهمیت بهداشت دهان و دندان برای این افراد را دوچندان می‌کند. پژوهشگران بر این باورند که امکان پیش‌بینی ابتلا به دیابت از طریق وضعیت سلامت دهان وجود دارد و چنین روشی می‌تواند به پیشگیری زودهنگام از این بیماری کمک کند.

کمک هوش مصنوعی به تشخیص دیابت

با گسترش اطلاعات پزشکی، نیاز به ابزارهایی که بتوانند بهترین استفاده را از این داده‌ها ارائه دهند، بیشتر حس می‌شود. در این میان، ابزارهای هوشمند و هوش مصنوعی نقش بسزایی در تحلیل و استفاده از داده‌های بهداشتی ایفا می‌کنند. هوش مصنوعی قادر است الگوهای مخفی موجود در داده‌ها را کشف کند. به کمک فناوری، می‌توان ارتباط میان سلامت دهان و دیابت را بهتر بررسی کرده و از این روش برای تشخیص زودهنگام بیماری بهره برد.

بررسی وضعیت دهان و دندان در پیش‌بینی دیابت

فرزاد فیروزی جهانتیغ، عضو گروه مهندسی صنایع دانشگاه سیستان و بلوچستان، به همراه دو همکار دیگر از همین دانشگاه، مطالعه‌ای انجام داده‌اند که ارتباط بین وضعیت دهان و دندان و بیماری دیابت را با استفاده از ابزارهای هوشمند بررسی کرده است. هدف این پژوهش، کشف راهی برای پیش‌بینی دیابت بر اساس وضعیت دهان و دندان افراد بود. این گروه اطلاعاتی را از افراد سالم و دیابتی جمع‌آوری کرده و نتایج جالبی ارائه داده‌اند که می‌تواند به تشخیص سریع‌تر دیابت کمک کند.

روش تحقیق و نتایج به دست آمده

در این مطالعه که طی سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ انجام شد، داده‌های ۲۶۱ نفر (۱۳۱ نفر سالم و ۱۳۰ نفر دیابتی) جمع‌آوری گردید. اطلاعات مربوط به وضعیت سلامت دهان این افراد شامل سن، جنسیت، تعداد دندان‌های پوسیده، کشیده شده و ترمیم شده و همین‌طور شاخص سلامت دهان ارائه شد. تحلیل این داده‌ها با دو ابزار هوشمند به نام‌های «درخت تصمیم‌گیری» و «ماشین بردار پشتیبان» انجام گرفت.

بر اساس روش اول، مشخص شد: اگر سن فرد بالاتر از ۳۷ سال باشد، تعداد دندان‌های پوسیده کمتر از ۷ باشد و هیچ دندانی کشیده نشده باشد، احتمال دیابتی بودن با دقت ۸۲ درصد قابل پیش‌بینی است. همچنین در افرادی با سن بالای ۳۷ سال، دندان کشیده شده، و شاخص سلامت دهان خاص، احتمال دیابت به ۱۰۰ درصد نیز می‌رسد. این نتایج نشان‌دهنده وجود الگوهایی در سلامت دهان است که می‌تواند سرنخ‌هایی درباره دیابت ارائه دهد.

دقت ماشین بردار پشتیبان

ابزار «ماشین بردار پشتیبان» نیز با دقت حدود ۷۳ درصد، توانست وضعیت دیابت افراد را پیش‌بینی کند. پژوهشگران نتیجه گرفتند که این ابزارهای هوشمند می‌توانند روشی قابل اعتماد و سریع برای پیش‌بینی دیابت به کمک وضعیت سلامت دهان ارائه کنند.

اهمیت آموزش بهداشت دهان و نقش فناوری

این یافته‌ها اهمیت بیشتری به آموزش مراقبت از دهان برای افراد دیابتی می‌دهند. همکاری میان پزشکان و دندان‌پزشکان نقش کلیدی در افزایش آگاهی عمومی در این زمینه دارد. علاوه بر این، این روش پیش‌بینی، با هزینه‌های کمتر و سهولت بیشتر به عنوان ابزاری کاربردی در مناطقی با امکانات پزشکی محدود قابل استفاده است.

چشم‌انداز آینده

این پژوهش نشان داد که فناوری می‌تواند ابزارهایی فراهم کند که کمک به تشخیص سریع و آسان بیماری‌ها بدون نیاز به پیچیدگی‌های آزمایشگاهی باشد. در آینده، چنین روش‌هایی می‌توانند افراد را قادر سازند تا خودشان وضعیت سلامتشان را ارزیابی کرده و احتمال ابتلا به دیابت را بررسی کنند.

این مطالعه در «فصلنامه تحقیق در علوم دندان‌پزشکی» وابسته به دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران منتشر شده است. این فصلنامه به انتشار تحقیقات علمی در حوزه دندان‌پزشکی و سلامت اختصاص دارد.