تشخیص آلزایمر از روی تست بینایی

به گزارش رکنا، اخیرا دانشمندان اعلام کرده‌اند که تشخیص آلزایمر با تست بینایی امکان‌پذیر است. بینایی سنجی مشخص می‌کند که آیا فرد در خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارد یا خیر.

بیل گیتس و شمار دیگری از نام‌آوران عرصه علم و تکنولوژی با ارائه سرمایه 30 میلیون دلاری به محققان کمک کردند تا در زمینه آلزایمر بررسی‌های گسترده‌ای داشته باشند.

بیل گیتس در رابطه با جدیدترین تحقیقات دانشمندان بیان داشت: «ما برای تشخیص بیماری آلزایمر (Alzheimer) یا زوال عقل باید روش‌های ساده‌تری همانند آزمایش خون یا تست بینایی داشته باشیم. سپس بدنبال آن می‌توانیم روند پیشرفت این بیماری را در افراد مبتلا کاهش دهیم.»

در اواخر پاییز امسال، آزمایشات تشخیصی آلزایمر وارد مرحله تازه‌ای شد. موسسه‌ای در تورنتو تحت گواهینامه دانشگاه مینه‌سوتا ابزاری را طراحی کرده و توسعه داد که با استفاده از آن می‌توان از طریق چشم بیمار نشانه‌های اولیه آلزایمر را در او تشخیص داد.

راهی ساده برای تشخیص آلزایمر از روی چشم ها

آیا با تست بینایی می‌توان روند آلزایمر را تغییر داد؟ پاسخ مثبت است اما باید توجه داشته باشید که روشی آسان و ارزان برای چنین آزمایشی وجود ندارد.

پزشکان در حال حاضر از برش‌نگاری با گسیل پوزیترون (PET) برای کمک به تشخیص آلزایمر استفاده می‌کنند. اما تا زمانی که نشانه‌های بیماری در مغز فرد متوفی تشخیص داده نشود، این تشخیص ثابت نمی‌شود.

در کشور پهناور آمریکا در حدود 5.5 میلیون نفر با بیماری زوال عقل دست و پنجه نرم می‌کنند. بر اساس گزارش موسسه ملی سن در این کشور، تا سال 2060 میلادی شمار آمریکایی‌های مبتلا به بیماری آلزایمر حدود سه برابر بیشتر و قریب به 15 میلیون نفر خواهد بود.

اگر تستی وجود داشته باشد که پیش از بروز نشانه‌های این بیماری، قابلیت تشخیص زوال عقل را داشته باشد، پزشکان فرصت بیشتری برای کاهش روند پیشرفت این بیماری خواهند داشت و فرد برای سال‌های بیشتری می‌تواند در سلامت عقلی کامل زندگی کند.

اسکن‌های شبکیه‌ای چشم و پیش‌بینی آلزایمر

دانشمندان در دانشگاه سن لویی واشنگتن به واسطه اضافه کردن چرخش‌های تصویری به تابش تصویر سنتی روی شبکیه چشم، شواهدی کشف کرده‌اند که نشان می‌دهد فردی که هنوز نشانه‌های زوال عقل را بروز نداده، ممکن است به این بیماری مبتلا باشد.

پروفسور گو.گر پی.ون استاورن، از اساتید چشم‌پزشکی و علوم بینایی دانشگاه واشنگتن گفته: پیچش مذکور در واقع روندی موسوم به رگ‌نگاری است که به مشاهده الگوهای جریان خون در رگ‌ها می‌پردازد.

برای کشف این موضوع، دانشمندان 30 نفر که اغلب در دهه 70 زندگی خود بودند و هیچ نشانه‌ای از آلزایمر نداشتند را مورد بررسی قرار دادند. در نتیجه این آزمایش مشخص شد 17 تن از آنها اسکن PET غیرطبیعی دارند و همگی این افراد ریزش شبکیه و مناطق مشخصی داشتند که در وسط شبکیه چشمشان رگ خونی نداشت.

نتیجه این آزمایش در ماه اوت منتشر شد.

دکتر ون استاورن در این رابطه گفته  که تست بینایی به خوبی می‌تواند تعیین کننده وجود یا عدم وجود بیماری زوال عقل باشد، اما نه به این زودی‌ها. چالش اصلی در این رابطه این است که «آیا می‌توان این نشانه‌های اولیه را پیش از اینکه به مشکل تبدیل شوند کشف کرد یا خیر.»

ارتباط میان مغز و چشم

دو مطالعه علمی دیگر که در سال 2018 میلادی صورت گرفته بود نیز همچنین ثابت کرده بود نشانه‌های آلزایمر را می‌توان در چشمان بیمار تشخیص داد، پیش از اینکه نشانه‌های آن بروز کند.

محققان می‌گویند، افراد مبتلا به آلزایمر در شبکیه چشم خود رگ‌های خونی کمتری (در بخش پشتی چشم) دارند. همچنین لایه شبکیه چشمشان نیز باریک‌تر از افراد عادی است. البته گفتنی است کسانی که ضعف شناختی متوسطی دارند این نشانه‌ها را از خود بروز نخواهند داد.

گروه دیگری از محققان نیز با بررسی شبکیه چشم افرادی که سابقه آلزایمر در خانواده خود دارند به این نتیجه رسیدند که لایه داخلی شبکیه چشم آنها باریک‌تر از مردم عادی است.

متاسفانه، نشانه‌های بیماری آلزایمر زمانی قابل تشخیص می‌شود که بیماری وارد فاز قابل درمان شده است. دانشمندان برای پیشگیری از آلزایمر به نشانه‌هایی پیش از این زمان نیاز دارند. تشخیص آلزایمر با تست بینایی شاید راهی برای پیشگیری باشد.

دانشمندان آمریکایی در واشنگتن رابطه بین سه بیماری مربوط به چشم و بیماری آلزایمر را کشف کردند. این سه بیماری شامل موارد زیر است:

    دژنراسیون ماکولا وابسته به سن

    بیماری شبکیه (تورینه) دیابتی

    آب سیاه

آنها برای اثبات این ادعا روی نزدیک به 4 هزار نفر آزمایشاتی را صورت دادند و نتیجه تحقیقات خود را نیز در اواخر تابستان امسال منتشر کردند.

در طول 5 سال تحقیق، 792 فرد با نشانه‌های آلزایمر تشخیص داده شد. کسانی که بیماری‌های دژنراسیون ماکولا، تورینه دیابتی و آب‌سیاه داشتند 40 تا 50 درصد بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به این بیماری بودند.

دانشمندان دانشگاه مینه‌سوتا سیستم تصویری تازه‌ای توسعه داده‌اند که با اسکن کردن بازتاب‌های شبکیه می‌توانید کوچک‌ترین مقادیر پروتئینی موسوم به آمیلوئید را تشخیص دهد، نشانه زیستی بیماری آلزایمر.

این سیستم که قرار است توسط موسسه RetiSpec به مرحله تولید برسد، قرار است روند انبوه‌سازی آمیلوئید بتا را متوقف کند تا این پروتئین‌ها در مغز تجمع نکرده و در مغز لکه تشکیل ندهند.

برخلاف مغز، شبکیه چشم کاملا قابل دسترسی است و بدون شک ایجاد تغییر در این عضو و مشاهده واکنش‌های آن بسیار آسان‌تر خواهد بود.

برای درمان آلزایمر روش مشخصی وجود دارد؟

خیر. هنوز هیچ یافته علمی نتوانسته تأثیر ویتامین‌ها، داروهای گیاهی یا شیمیایی در جلوگیری از بیماری آلزایمر را اثبات کند. با این وجود، یک نوع سبک زندگی سالم شامل فعالیت بدنی مداوم، رژیم غذایی سالم و مناسب برای قلب و کنترل مشکلات جسمی مزمن مثل فشار خون بالا یا دیابت، می‌تواند به کاهش احتمال بروز این بیماری کمک کند.

گفتنی است که هنوز هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این تغییرات در سبک زندگی از آلزایمر پیشگیری می‌کند. اما بعضی تحقیقات نشان داده ایجاد این تغییرات می‌تواند سلامت مغز را بدنبال داشته باشد. سلامت مغز در مقابله با بیماری آلزایمر نقش کلیدی دارد.

بیماری آلزایمر چیست؟

در مغز یک انسان سالم ۱۰ میلیارد نورون وجود دارد که سیگنال‌های الکتریکی را به اعضای داخلی بدن و ماهیچه ها انتقال می‌دهند. بیماری آلزایمر ارتباط میان نورون‌ها را از بین می‌برد و به این ترتیب موجب اختلال در عملکرد آنها و مرگ سلول‌های مغزی می‌شود. از این زمان مغز شروع به تحلیل رفتن می‌کند.

بیماری آلزایمر ابتدا روی قشر مخ و همچنین بخش‌هایی از مغز اثر می‌گذارد که مسئول عملکرد حافظه و زبان هستند. در نهایت بخش اعظم مغز دچار آسیب می‌شود و شخص مبتلا به تدریج توانایی خود برای انجام کارهایش به طور مستقل را از دست می‌دهد.

مطالعات جدید نشان داده که کم‌خوابی احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را در افراد مستعد به آن افزایش می‌دهد.

دانشمندان، برای این منظور، مایع مخاطی ۱۰۱ نفر با میانگین سنی ۶۳ سال را مورد بررسی قرار دادند که سابقه خانوادگی ابتلا به آلزایمر یا ژن مربوط به این بیماری را در بدن خود دارند.

شرکت کننده‌هایی که کیفیت خواب ضعیفی داشته و در طول روز از خواب آلودگی و کسالت رنج می‌بردند، از نشانه‌های آلزایمر بیشتری نسبت به بقیه شرکت کننده‌ها برخوردار بودند.

سوالات رایج در مورد تشخیص آلزایمر با تست بینایی

چگونه از روی چشم‌ها می‌توان آلزایمر را تشخیص داد؟

افراد مبتلا به آلزایمر در شبکیه چشم خود رگ‌های خونی کمتری (در بخش پشتی چشم) دارند. همچنین لایه شبکیه چشم شان نیز باریک‌تر از افراد عادی است.

کم خوابی و بی خوابی باعث ایجاد آلزایمر می‌شود؟

بله، مطالعات جدید نشان داده که کم‌خوابی احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را در افراد مستعد به آن افزایش می‌دهد.

با تست بویایی هم می‌توان آلزایمر را تشخیص داد؟

بله در افرادی که دچار آلزایمر می‌شوند، قبل از ظاهر شدن هر علامت بالینی دیگری، حس بویایی دچار اختلال می‌شود. بنابراین، با انجام تست‌های ساده بویایی می‌توان تا حدی پیش‌بینی کرد که یک فرد میانسال یا سالمند در معرض ابتلا به آلزایمر هست یا نه.