سارکوم کاپوسی یا Kaposi sarcoma چیست؟
ایجاد ضایعات پوستی همیشه یکی از جدیترین زنگ خطرهای سرطان محسوب میشود. احتمالا شما هم با مشاهده لکههایی ارغوانی رنگ روی پوست یک ناحیه یا نواحی مختلف بدن خود، به بیماری سارکوم کاپوسی یا Kaposi sarcoma شک کردهاید که به اختصار KS نامیده میشود. ولی آیا این بیماری فقط با مشاهده ضایعات پوستی قابل تشخیص است؟ در این مطلب همراه ما باشید تا همه چیز را درباره سارکوم کاپوسی بدانید.
آشنایی با سرطان سارکوم کاپوسی
نوعی از سرطان که در پوشش رگهای خونی و لنفاوی به وجود میآید، سرطان سارکوم کاپوسی نامیده میشود. عارضههای پوستی این بیماری بهصورت لکههایی ارغوانی رنگ و بدون درد روی پاها یا صورت بروز پیدا میکنند.
البته ضایعات این بیماری در ناحیه تناسلی، غدد لنفاوی و دهان نیز قابل مشاهده هستند. در نوع شدید این عارضه، ضایعات در دستگاه گوارش و ریهها نیز ایجاد میشوند. شما میتوانید برای درمان این عارضههای پوستی از یک دکتر پوست کمک بگیرید.
با شنیدن نام سلولهای سرطانی قطعا شما هم به یاد سلولهایی میافتید که با سرعت زیادی شروع به تکثیر میکنند. بهگونهای که این سلولها در یک نقطه از بدن رشد و در سراسر بدن گسترش پیدا میکنند. ولی رشد سلولهای سرطانی KS به طور همزمان در چندین ناحیه از بدن شروع میشود.
این بیماری در مردان و بیمارانی که سیستم ایمنی سرکوب شدهای دارند، شایعتر است. در این نوع سرطان سلولهایی به نام اندوتلیال روی پوست به وجود میآیند که بهعنوان لایه نازک سلولی، درون رگهای خونی و لنفاوی را میپوشانند.
البته این سلولها، بخشهای مختلف درون بدن مانند غدد لنفاوی، ریهها، روده، کبد و طحال را هم تحت تاثیر قرار میدهند. بنابراین رشد سلولهای Kaposi sarcoma در بخشهای مختلفی از بدن انجام میشود و ضایعات یا تومور نام دارد.
انواع سارکوم کاپوسی
انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد که مبتلایان بر اساس 4 دسته مختلف آن در جمعیتهای مختلفی طبقهبندی میشوند. از آنجایی که درمان این بیماری بر اساس نوع آن صورت میگیرد. پس اطلاع از نوع KS که به آن مبتلا شدهاید، ضروری است.
Epidemic Kaposi Sarcoma (مرتبط با ایدز)
با ورود ویروس نقص ایمنی (HIV) به بدن فرد، وی به این ویروس آلوده شده و ممکن است به نوع اپیدمیک KS مبتلا شود. این ویروس به سیستم ایمنی فرد آسیب میرساند و باعث میشود فرد در معرض دریافت عفونتهای خاصی مانند ویروس هرپس مرتبط با سارکوم کاپوسی (KSHV) قرار بگیرد.
در بیمارانی که به ویروس HIV مبتلا هستند، داروهای ضد رتروویروسی یا antiretroviral در پیشگیری از ابتلا به KS نقش دارند. از عوارض خودارضایی نیز میتوان به تضعیف سیستم ایمنی اشاره کرد. پس امکان دارد در صورت وارد شدن ویروس KSHV در بدن این افراد، نشانههای KS زودتر ظاهر شوند.
Classic Kaposi Sarcoma (مدیترانهای)
شیوع این نوع از سرطان در مردان مسن مدیترانه، خاورمیانه و اروپای شرقی نسبت به نقاط جهان، بیشتر است. کارشناسان معتقدند که تومورهای کلاسیک بیشتر به دنبال تضعیف در سیستم ایمنی ظاهر میشوند. در نوع کلاسیک این سرطان میتوانید یک یا تعدادی ضایعه ظاهر شده در ساق، مچ و کف پا ببینید.
با افزایش سن، قدرت سیستم ایمنی بدن فرد کم میشود. پس در صورتی که ویروس بیماری زا این سرطان در بدن فرد وجود داشته باشد؛ با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به این بیماری نیز بیشتر است. در مبتلایان به سارکوم کاپوسی کلاسیک، سیستم ایمنی فرد نسبت به حالت عادی ضعیف میشود. ولی مبتلایان به این بیماری در مقایسه با نوع اپیدمیک، سیستم ایمنی قویتری دارند.
Endemic Kaposi Sarcoma (آفریقایی)
در آفریقا نیز نسبت به سایر نقاط جهان، این بیماری بیشتر شایع شده است. زیرا سیستم ایمنی همه جمعیت کشور تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند مالاریا، سوءتغذیه و سایر عفونتها ضعیف میشود. نوع اندمیک KS بیشتر در افراد جوان و سنین کمتر از 40 سال رخ میدهد.
بهندرت، نوع تهاجمیتری از این بیماری در کودکانی که در سنین قبل از بلوغ قرار دارند، اتفاق میافتد. در این نوع بیماری، غدد لنفاوی و سایر اندام تحت تاثیر قرار میگیرند و سرطانی شدن سلولها بهسرعت پیشرفت میکند.
Iatrogenic Kaposi sarcoma (مرتبط با پیوند)
افرادی که بعد از عمل پیوند دچار سرکوب سیستم ایمنی شدهاند، ممکن است به سرطان سارکوم کاپوسی از نوع یاتروژنیک یا مرتبط با پیوند مبتلا شوند. بیمارانی که عمل پیوند دارند باید داروهای زیادی را برای حفظ اندام جدید در برابر حمله سیستم ایمنی مصرف کنند.
اما تضعیف سیستم ایمنی اتفاق افتاده و مصرف این داروها، فقط شانس فرد جهت ابتلا به نوع یاتروژنیک این بیماری را در فرد آلوده به ویروس KSHV افزایش میدهد. کاهش دوز دارو یا توقف مصرف آنها منجر به از بین رفتن یا کوچکتر شدن ضایعات میشود.
علائم سارکوم کاپوسی و نشانههای آن
-
ضایعات روی پوست: بهعنوان اولین نشانههای KS، ضایعات سرطانی صاف یا برجسته روی پوست به رنگ بنفش، قرمز یا قهوهای ظاهر میشوند. این ضایعهها فقط در یک نقطه از بدن یا نقاط مختلفی به وجود میآیند. به طور معمول ضایعات سرطانی روی پا، ساق پا و صورت بروز پیدا میکنند.
-
ضایعات روی غشاهای مخاطی: ضایعههای سرطانی KS در دهان، مقعد و نقاط دیگری از دستگاه گوارش دیده میشوند.
-
ضایعات داخل بدن: با ایجاد این ضایعههای سرطانی درون ریهها، تنفس بیمار محدود میشود یا بیمار سرفه خونی دارد. بروز این ضایعات در دستگاه گوارش نیز با درد و خونریزی همراه است. بنابراین بیمار مبتلا به KS ممکن است دچار کمخونی شود.
-
گرههای لنفاوی: درگیری غدد لنفاوی بهخصوص در کشاله ران با تورم دردناکی در پاها همراه است.
روشهای تشخیص بیماری
تشخیص زودهنگام KS و بهبود آن میتواند جلوی گسترش این سلولهای سرطانی به سایر اندامها را بگیرد. پزشک در صورت مشاهده علائم سارکوم کاپوسی، بخشهای مختلف بدن مانند پوست، دهان، راستروده و غدد لنفاوی را معاینه و بررسی میکند.
-
بیوپسی پوست: نمونههای کوچکی از بافت ضایعات برداشته میشود تا پاتولوژیست وجود KS را تایید کند.
-
رادیوگرافی قفسه سینه: با گسترش ضایعات سرطانی در ریه، رادیوگرافی از قفسه سینه برای بیمار تجویز میشود.
-
برونکوسکوپی یا Bronchoscopy: سرفه خونی، مشاهده ناهنجاری در ریه یا مشکلات تنفسی در بیمار باعث میشود پزشک با تجویز برونکوسکوپی، نای و مجاری تنفسی را دقیقتر بررسی کند.
-
آندوسکوپی یا Endoscopy: وجود خون در مدفوع، دردهای شکمی و بروز کمخونی در بیمار باعث میشود پزشک برای بیمار آندوسکوپی یا کولونوسکوپی فوقانی را تجویز کند.
مراجعه به پزشک برای بهبود Kaposi sarcoma
برای درمان و بهبود KS شما باید با یک تیم مراقبت پزشکی شامل متخصصین پوست، بیماریهای عفونی، انکولوژیست و انکولوژیست پزشکی در ارتباط باشید. انکولوژیست پزشکی در درمان سرطان با داروها مانند شیمیدرمانی و انکولوژیست در درمان سرطان با پرتودرمانی تخصص دارد.
تشخیص سارکوم کاپوسی میتواند با ایجاد سوالات جدیدی برای بیمار همراه باشد. به همین دلیل باید درباره تمامی سوالات به پاسخ برسید تا بر ترس خود غلبه کنید. بنابراین باید یک متخصص روان در تیم پزشکی، کنار شما باشد. زیرا دکتر روانپزشک به بهبود جنبههای روانی که تحت تاثیر بیماری قرار گرفتهاند، کمک میکند.
برای مراجعه به بهترین پزشکان میتوانید از درمانکده کمک بگیرید. درمانکده یک وبسایت پزشکی است که لیست کاملی از پزشکان متخصص پوست، بیماریهای عفونی، روان، سرطان شناسی و ... را در اختیار شما قرار میدهد.
راههای درمان سارکوم کاپوسی
ویروس KSHV بهعنوان عامل بیماری سارکوم کاپوسی قابل درمان نیست. در حقیقت این ویروس همیشه در بدن فرد وجود دارد و درمان KS فقط شامل رفع علائم بیماری و درمان سرطان است. تشخیص نوع این سرطان و میزان پیشروی آن در بدن بیمار بر انتخاب راه درمانی KS تاثیر میگذارند.
بهبود عملکرد سیستم ایمنی
موثرترین و مهمترین راه درمانی، رفع نقص ایمنی است که به رشد سلولهای سرطانی اجازه میدهد. در بیماران مبتلا به ایدز، درمان ضد رتروویروسی تجویز میشود. برای دریافتکنندگان اعضای پیوندی نیز دوز داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی را کاهش یا تغییر میدهند. بنابراین تقویت سیستم ایمنی، اولویت درمانی بیماران مبتلا به KS است.
درمانهای موضعی
پزشکان برای درمان چند ضایعه کوچک موجود، از درمانهای موضعی استفاده میکنند. درمانهای موضعی KS شامل تزریق مستقیم داروهای شیمیدرمانی به ضایعات، کرایوسرجری یا سرمادرمانی، خارج کردن ضایعه و فوتوتراپی یا پرتودرمانی بهصورت موضعی است.
شیمیدرمانی
گاهی بیماران بعد از رفع نقص ایمنی، تفاوتی در وضعیت بیماری خود احساس نمیکنند. در این حالت باید از شیمیدرمانی استفاده شود. داروهای مورد استفاده در شیمیدرمانی شامل داروهای وریدی و خوراکی هستند.
ایمونوتراپی
نوعی روش درمانی که توانایی طبیعی سیستم ایمنی برای مبارزه با سرطان را تقویت و فعال میکند. ایمونوتراپی در بهبود انواع سرطان کاربرد داشته است. به همین دلیل پزشکان معتقدند که میتوان از این رویکرد درمانی در بیماران مبتلا به KS نیز استفاده کرد. روش جراحی برای این بیماران توصیه نمیشود. زیرا تاثیری در درمان بیماری ندارد و ممکن است ضایعات عود کنند.
سخن پایانی
سارکوم کاپوسی نوعی از سرطان است که مبتلایان را با روشهای مختلفی تحت تاثیر قرار میدهد. ممکن است در یک بیمار بخشهای مختلفی مانند پوست، دستگاه گوارش، ریهها و گرههای لنفاوی درگیر شوند. همانطور که گفتیم اصلیترین علت ابتلا به KS، تضعیف سیستم ایمنی در افراد آلوده به ویروس HHV-8 یا KSHV است. شما میتوانید با مراجعه به وبسایت درمانکده با راهکارهای تقویت سیستم ایمنی آشنا شوید. همچنین در این سایت لیست کاملی از پزشکان خون و آنکولوژی، پوست، عفونی و... وجود دارد.
ارسال نظر