کاربردهای درمانی جوراب واریس

به گزارش رکنا، جوراب واریس برای کاهش میزان تورم و پادرد به افراد توصیه می‌شود. بهتر است صبح‌ها پیش از بلند شدن از رختخواب و شروع امور روزمره، جوراب را بپوشید و تا زمانی که فعالیت در حالت ایستاده و یا در حالت پشت‌میزنشینی دارید، از جوراب استفاده کنید. نیازی به پوشیدن جوراب در حالت درازکش و هنگام ورزش ندارید.

درضمن اگر در مشاغلی مثل کادر درمانی اشتغال دارید و برای مثال شیفت کار شما بعدازظهر یا شب است قبل از شروع شیفت کاری ۱۰ دقیقه پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید و سپس جوراب بپوشید.

جوراب واریـس چیست؟

جمله معروفی هست که می‌گوید: جوراب واریس دارویی است که می‌پوشیم. این جوراب استاندارد فشار مشخصی را از ناحیه مچ پا تا بالای کشاله ران وارد می‌کند. این فشار از مچ به سمت بالای پا به‌صورت تدریجی کم می‌شود و کاهش تدریجی فشار در طول پا باعث بهبود جریان خون سیاهرگی از پا به سمت قلب می‌شود. به دلیل همین مکانیزم اثر به آنها جوراب فشاری هم گفته می‌شود.

کاربرد جوراب واریس

جوراب واریس بسته به میزان فشار و ارتفاع جوراب کاربردهای مختلفی دارند به چند مورد اشاره می‌کنیم.

بیماری واریس

مهم‌ترین کاربرد جوراب واریس در مراحل مختلف بیماری واریس است که به‌عنوان پیشگیری یا به جهت درمانی و برای مدت کوتاهی بعد از جراحی و یا لیزردرمانی هم استفاده می‌شود.

جوراب واریس در بارداری

واریس در دوره بارداری باتوجه‌به تغییرات هورمونی و وزن ایجاد می‌شود برای کاهش احساس سنگینی، درد پا و همین‌طور جلوگیری از تشدید ورم پا به خانم‌های باردار توصیه می‌شود در طول روز جوراب بارداری بپوشند.

جوراب ضد آمبولی بعد از عمل جراحی

پزشکان در جراحی‌های سنگین مانند عمل تعویض مفصل عمل جراحی قلب، هیسترکتومی جوراب‌های ضد آمبولی را برای پیشگیری از بروز لخته شدن خون در پا توصیه می‌کنند.

جوراب طبی مناسب برای بعد از عمل جراحی فشار ۱۸ میلیمتر جیوه در ناحیه مچ پا ایجاد می‌کند جوراب ضد آمبولی در دوران نقاهت بعد از عمل جراحی به‌صورت تمام‌وقت پوشیده می‌شود.

جوراب واریس در بیماران مبتلا به لخته خون در پا

اگر بیمار دچار dvt ورم پا داشته باشد پوشیدن جوراب طبی واریس با ایجاد فشار مناسب و بهبود جریان خون به کاهش ورم پا کمک می‌کند

بیماران پافیلی یا لنف ادم

افرادی که دچار لنف ادم اندام تحتانی هستند پوشیدن جوراب بلند واریس با کلاس فشار دو یا سه ضروری است.

علت پوشیدن جوراب واریس بعد از سزارین

پس از زایمان خطر لخته شدن خون در مادران وجود دارد لذا هر اقدامی که بتواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند توصیه می‌شود. پس از سزارین باتوجه‌به شرایط مادر، درد و اذیت جای بخیه و مسئولیت‌های جدید نوزاد، عادت به شیردهی و … مادر ممکن است تحرک کافی بدنی نداشته باشد و همچنین نخوردن مایعات کافی و تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی در بدن مادر باعث می‌شود خطر بروز لخته خون در بارداری و در این دوره بیشتر شود. ازاین‌رو معمولاً متخــــــصصان زنان به مادران بخصــــــوص در سن بالای ۳۵ سال و مادران با وزن بالا توصــــــیه به استفاده از جوراب واریس می‌کنند.

انواع جوراب واریس

برای اثربخشی بهتر است نوع جوراب واریس با راهنمایی پزشک مشخص شود. نوع جوراب بر اساس فشار وارده در ناحیه مچ، ارتفاع جوراب، جنس الیاف و پنجه باز یا بسته بودن جوراب تعیین می‌شوند.

جوراب‌های واریس دارای فشارهای متفاوتی هستند که از کلاس فشار ۱ تا فشار ۴ به تشخیص پزشک معالج تجویز می‌شود.

قد جوراب هم می‌تواند در عملکرد آن مؤثر باشد.

    جوراب‌های زیر زانو با فشار کم برای استفاده روزمره

    جوراب نیمه ران بیشتر در دوره نقاهت و بعد از جراحی واریس و دیگر عمل‌های جراحی استفاده می‌شوند.

جوراب شلواری و انواع دیگر جوراب‌ها نیز در بازار موجودند.

تا اینجا در خصوص کاربردهای کلی جوراب صحبت کردیم اما آنچه باقی می‌ماند تنوع جوراب در بازار است که گاهی بیماران را دچار سردرگمی می‌کند.

جوراب واریس تابستانی

افرادی که تجربه استفاده از جوراب فشاری را دارند به‌خوبی می‌دانند که در گذشته جنس و الیاف جوراب طوری بود که در گرمای تابستان سبب تعریق بیش از اندازه می‌شود و عملاً استفاده از آن را سخت می‌کرد اما در حال حاضر جنس و الیاف جوراب‌های تابستانی میزان بیشتری از کتان را در بافت خود دارند و تا حدودی این مشکل برطرف شده و گردش هوا در پوست راحت‌تر صورت می‌گیرد. الیاف کتان در فصل گرم سال توصیه می‌شود.

جوراب واریس مردانه

در بیشتر موارد به علت شباهت جوراب متداول واریس با جوراب‌های زنانه انتخاب و استفاده جــوراب برای آقایان سخت‌تر می‌شود اما در بین برندهای موجود در بازار جوراب‌های با جنس و الیاف مناسب آقایان وجود دارد.

جوراب بارداری

برای دوران بارداری جـــوراب شلواری مخصوص بارداری می‌تواند گزینه مناسبی باشد زیرا با نواری که در ناحیه شکم دارد می‌تواند نقش گن بارداری را ایفا کند. این جوراب با فشار به ناحیه تناسلی از برجسته شدن رگ‌ها در این قسمت پیشگیری می‌کند البته می‌توانید در دوران بارداری با راهنمایی و تشخیص پزشک خود از جوراب نیمه ران یا جـوراب زیر زانو هم استفاده کنید.  توصیه می‌کنیم اگر قصد بارداری دارید یا یکی از عزیزانتان در حال سپری کردن دوران بارداری است؛ از خطرات واریس در بارداری آگاه باشید!

جوراب پیشگیری برای چه افرادی لازم است؟

مشاغلی که ساعت‌ها در حال ایستاده یا نشسته مشغول بکار هستند معمولاً از خستگی و سنگینی پاها شاکی هستند. این افراد در نهایت دچار تورم اطراف مچ پا هم خواهند شد.

کارمند، معلم. نظامی، پرستار و بسیاری از شاغلین در زمره کسانی هستند که از پوشیدن جوراب پیشگیری در ساعات کاری سود خواهند برد.

جوراب مناسبی که به‌عنوان پیشگیری عمل کرده و در زمان کار ایستاده و نشسته مانع بروز اختلال وریدی می‌شود جوراب زیر زانوی کلاس یک است.

جوراب واریس پنجه باز (open toe) در چه مواردی استفاده می‌شود؟

اثربخشی جوراب واریس پنجه باز و پنجه بسته به لحاظ کنترل علائمی مانند خستگی و ورم پاها یکسان است و انتخاب هرکدام از آنها بر اساس سلیقه شخصی است. در موارد زیر تمایل به استفاده از جوراب واریس پنجه باز بیشتر است.

    افراد با سایز کفش بزرگ و یا انگشتان بلند

    کسانی که در ناحیه انگشتان پا حساسیت دارند

    بیماران با زخم کنار انگشت یا مشکلات ناخن

    در فصول گرم

    کسانی که دچار تعریق بیش از حد در ناحیه کف و انگشتان پا می‌شوند

    افرادی که کفش پنجه باز می‌پوشند

جوراب واریس ورزشکاران

جوراب واریس استاندارد در قسمت مچ فشار بالاتری دارد و عملاً باعث بهبود سیستم گردش خون در پا می‌شود. از طرف دیگر عضلات ساق در زمان پوشیدن جوراب یکنواخت و متوازن‌تر عمل می‌کنند. امروزه ورزشکاران بیشتری از جوراب‌های واریس زیر زانوی کلاس فشار یک در ضمن ورزش استفاده می‌کنند و معتقد هستند که این جوراب‌ها عملکرد ورزشی آنها را بهتر کرده است. به همین دلیل امروزه پوشیدن جوراب زیر زانوی کلاس یک مخصوص ورزش در اکثر کشورها رایج شده است.

کلاس فشار جوراب واریس (Compression class) یعنی چه؟

کلاس فشار جوراب همان فشاری است که جوراب طبی در ناحیه مچ به پاها وارد می‌کند. چهار کلاس فشار برای جوراب‌های طبی تعریف شده است که هر کلاس برای بیماری‌ها یا موارد خاصی تجویز می‌شود هر کلاس فشار انواع زیر زانو – وسط ران – بالای ران و جوراب شلواری دارد.

کلاس فشار را در نسخه‌ها با مخفف Ccl می‌نویسند.

     جوراب کلاس فشار یک فشاری معادل ۱۵- ۲۰ میلیمتر جیوه ایجاد می‌کند. این نوع جوراب برای پیشگیری از مشکلات وریدی در مشاغل مورداستفاده است در سفرهای طولانی هم پوشیدن این جوراب از تورم و سنگینی پاها جلوگیری می‌کند.

    جوراب کلاس ۲ فشاری معادل ۲۰- ۳۰ میلیمتر جیوه دارد و به بیمارانی که درگیر واریس طنابی هستند تجویز می‌شود.

    جوراب‌های با کلاس فشار ۳ و ۴ به تشخیص و تجویز پزشک معالج می‌تواند استفاده شود.

فواید جوراب واریس با کلاس فشار ۱

در مقاله‌ای که در ژورنال جراحان عروق اروپا در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، اشاره‌ای به تأثیر پوشیدن جوراب با فشار ۱۲-۱۸ میلیمتر جیوه کرده است که طبق تحقیقات انجام شده استفاده از این نوع جوراب به مدت یک هفته درد و سنگینی پا را به‌صورت واضحی کاهش می‌دهد. پوشیدن جوراب با فشار مناسب و استاندارد می‌تواند به بهبود گردش جریان خون کمک کند و سنگینی و تورم پا را کاهش دهد. همچنین پوشیدن مرتب جوراب از پیشرفت واریس تا حد زیادی پیشگیری می‌کند و از ایجاد لخته خون در مواردی مانند جراحی‌های سنگین جلوگیری می‌کند. در بیماران مختلف مانند بیماران لنفاوی که دچار تورم پا شده‌اند پوشیدن جـوراب فشار بالای واریس که پزشک معالج تجویز کرده است می‌تواند تورم پا را کاهش دهد.

سایزبندی جوراب واریس

سایز این جوراب ها اگر درست تعیین نشود عملاً فایده‌ای ندارد. برای تعیین سایز اولین مرحله اندازه‌گیری صحیح سپس تعیین سایز بر اساس جدول اندازه‌های روی بسته‌بندی است.

اندازه‌هایی که برای تعیین سایز باید گرفته شود شامل: دور مچ، دور ساق پا، دور ران و قد پا است. بهترین زمان برای اندازه‌گیری جوراب صبح و قبل از فعالیت روزانه است درصورتی‌که دو پا به علت ورم اختلاف سایز داشته باشند با مشاوره و راهنمایی پزشک می‌توان جوراب مناسب واریس را انتخاب کرد.

نحوه اندازه‌گیری جوراب واریس

سایزبندی جوراب واریس در مارک‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد و روی بسته‌بندی هر جوراب جدول سایزبندی مشخص شده است که می‌توانید با تطابق دادن اندازه‌های گرفته شده با جدول مندرج در روی بسته‌بندی جوراب سایز پای بیمار را مشخص کنید.