روزه‌داری و بارداری

به گزارش رکنا ، با فرا رسیدن ماه رمضان شاید برای خیلی از زنان باردار که می خواهند روزه بگیرند این سوال پیش آید که آیا به جنین آسیبی نخواهد رسید؟ آیا جنین رشد مناسبی خواهد داشت؟ این سئوالها در سطح وسیعی از جامعه ما مطرح است، با فرض تولد حدود یک میلیون نوزاد در سال و این که بیش از 75% از بارداری‌ها مصادف با ماه رمضان است، می‌توان نتیجه گرفت که سالیانه حدود750000 زن باردار ایرانی با این سئوالها مواجه‌ هستند.سلامت جنین هنگام روزه‌داری مادر از دو جنبه تغذیه مادر و اختلال در سوخت و ساز بدن وی قابل بررسی است. تغذیه مناسب مادر معمولا با افزایش وزن وی کنترل می‌گردد که بطور متوسط در طول بارداری حدود یازده کیلو‌گرم است. احتمال زایمان نوزاد با وزن کمتر از طبیعی در مادرانی که تغذیه نامناسب دارند بیشتر از مادران بارداری است که کالری لازم را دریافت کرده‌اند. هنگام روزه‌داری نیز وزن مادران می‌تواند با توجه به مقدار کالری مصرفی تغییر کند. بر اساس تحقیقی که در تونس انجام یافت کالری مواد غذایی مصرفی و وزن زنان سالم طی روزه‌داری ماه مبارک رمضان تغییری نکرده بود. همچنین در طی یک مطالعه در بیرمنگام وزن 13351 نوزاد مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که روزه‌داری حین ماه رمضان تاثیری بر وزن نوزادان نمی‌گذارد. اما در مقابل طی مطالعه‌ای در عربستان تعداد نوزادان با وزن کمتر از طبیعی و همچنین مرگ و میر آنها طی مراسم حج و ماه رمضان افزایش یافته بود. در این جا نقش سوء تغذیه به عنوان یک مشکل تعیین کننده مورد توجه قرار می‌گیرد.

وجود کتون در ادرار صبحگاهی خانم‌های باردار

تحقیقاتی که در زمینه اختلالات سوخت و ساز بدن مادران باردار صورت گرفته نتایج مختلفی را نشان داده است. بیشتر این تحقیقات در مورد مادران باردار مبتلا به بیماری قند صورت گرفته و دیده شده است که تغییر سوخت و ساز ‌مادر از تجزیه گلوکز (قند اصلی مورد مصرف بدن) به تجزیه چربی و ایجاد اجسام کتونی(نوعی ماده انرژی‌زا که در هنگام گرسنگی از تجزیه چربیها در بدن تولید می‌شود و به جای گلوکز برای تولید انرژی در بدن به کار می‌رود، اما مقادیر زیاد آن برای رشد مغزی جنین مضر است) می‌تواند تاثیرات نامناسبی بر رشد عصبی و رفتاری فرزندان بگذارد. نتایج این تحقیقات نگرانی‌هایی را در مورد روزه‌داری مادران باردار موجب شده است. گرسنگی و تشنگی حین بارداری موجب تسریع در ساخت اجسام کتونی می‌شود بطوریکه وجود کتون در ادرار صبحگاهی خانم‌های باردار، بعلت نخوردن غذا در طول شب نادر نیست. در طی تحقیقی در مشهد از 61 زن باردار که روزه گرفته بودند تنها کتون ادراری سه نفر افزایش یافت و در دو نفر از آنها این افزایش قابل توجه بود. این دو خانم باردار هر دو در سه ماهه سوم حاملگی روزه گرفته بودند و اضافه وزنی کمتر از حد انتظار حاملگی خود داشتند که خود تاییدی است بر سوء تغذیه آنان. از این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که سنتز اجسام کتونی در خانمهای باردار روزه‌دار به شدتی که در خانمهای باردار مبتلا به مرض قند دیده می‌شود، افزایش نمی‌یابد و سوء تغذیه عامل تشدید تولید این مواد مضر است.

کنترل وزن در مادران روزه دار باردار

واحد تحقیقات روزه‌داری با هدف بررسی اثرات دراز مدت روزه‌داری مادران در ماه رمضان بر رشد مغزی جنین، بهره هوشی 98 کودک و نوجوان 4 تا 13 ساله که مادرانشان هنگام بارداری آنان ماه رمضان را کامل روزه گرفته بودند اندازه‌گیری و با کودکان گروه شاهد که مادران آنان طی بارداری اقدام به روزه‌داری نکرده بودند، مقایسه کرد. یافته‌های این تحقیق نشان داد که سی روز روزه‌داری مادران باردار در ماه رمضان در زمانیکه طول روز بطور متوسط 12 ساعت بود تاثیر نامطلوبی بر بهره هوشی کودکان نمی‌گذارد بر اساس مطالبی که در بالا بیان شد به مادران بارداری که در گرفتن روزه مصر هستند توصیه می‌شود که با کنترل وزن خود از اضافه وزن لازمی که می‌بایست در طی حاملگی کسب کنند، مطمئن گردند. همچنین با خوردن سحری طول پرهیز از غذا را کاهش داده و از سنتز اجسام کتونی جلوگیری کنند. با رعایت یک رژیم غذایی مناسب می‌توان اطمینان خاطر را از سلامتی مادر و جنین افزایش داد.

واحد تحقیقات روزه‌داری

دکتر صادقیپور برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.