چرا والدین نگران کارهای تکراری کودکان هستند؟

مهسا سه ساله به تازگی یادگرفته است که چطور با ویدیو کار کند.

به گزارش رکنا ، این کار به او اجازه می‌دهد تا برنامه مورد علاقه‌اش را چند بار در روز تماشا کند. به‌طور مثال در بخشی از کارتون مورد علاقه او، قهرمان داستان مشغول رنگ‌آمیزی خانه‌اش است. ناگهان همه رنگ‌ها را روی کف اتاق پخش می‌کند. مهسا به این بخش که بیش از دو دقیقه طول می‌کشد، علاقه دارد و این قسمت از کارتون برای او بسیار جذاب و سرگرم‌کننده است.

زمانی که شخصیت اصلی کارتون ظرف رنگ را روی زمین پخش می‌کند،‌او شروع به جست‌وخیز می‌ند. والدین او از اینکه کودکشان تا این اندازه سرگرم برنامه شده است،‌نگرانند. آنان نباید نگران باشند. تکرار اعمال بخشی از رفتارهای ویژه دوران کودکی است. به‌طور مثال، گوش دادن به داستان‌های تکراری و سرگرم‌شدن با بازی‌های تکراری از این قبیل رفتارها هستند.

روان‌شناسان بر این باورند که تکرار اعمال و یا به عبارتی وسواس نسبی، جزیی از روند رشد طبیعی کودک است. معمولاً کودکان پیش‌دبستانی سؤالات مشابهی از والدین خود می‌پرسند و والدین نیز باید به دفعات،‌بارها و بارها به این قبیل سؤالات آنان پاسخ دهند. مثلاً کودکان علاقه دارند که بدانند آیا می‌توانند به شییء خاصی دست بزنند یا نه می‌خواهند بدانند که آیا می‌توانند از لبه پیاده‌رو و یا لبه پنجره راه بروند یا نه .

متخصصان اضافه می‌کنند:‌ کودکان در این حالت در حال کسب تجربه هستند. بیشتر اوقات، وقتی کودکان تحت مراقبت بزرگ‌ترها قرار دارند به این نتیجه می‌رسند که همه چیز بخوبی پیش می‌رود. البته بعضی مواقع بهتر است والدین اجازه ندهند تا کودکان به طور دایم برنامه‌های دلخواهشان را تکرار کنند و به آنها تذکر دهند که این عمل را خاتمه دهند.

اعمال تکراری از کنترل کودک خارج است

به اعتقاد روان‌شناسان،‌ انجام اعمال تکراری به منزله حصول اطمینان مجدد است. بیشتر اوقات این اعمال از کنترل کودک خارج است، بنابراین برای اطمینان از اینکه بعداً چه اتفاقی می‌افتد، عمل را تکرار می‌کند و از این کار لذت می‌برد.

تکرار اعمال هم از لحاظ جسمانی و هم از لحاظ احساس در ارتباط مستقیم با والدین است. به‌طور مثال، کودکان از والدینشان می‌خواهند که داستانی را برای چند بار برایشان بخوانند و یا سرگرم یک بازی تکراری شوند.

به اعتقاد روان‌شناسان، هنگام خواندن داستان، نوعی احساس شعف و شادی به کودکان دست می‌دهد صدای مادر مایه تسلی و آرامش کودک می‌شود. در این حالت کودک احساس می‌کند که به مادر نزدیک است. هنگام بازی کودک،‌حضور مادر موجب نشاط و شادمانی او است. بعضی از حرکات مثل دو نفری تاب دادن کودک در بین دو دست احساسی را در کودک به‌وجود می‌آورد شبیه به احساسی که در رحم مادر داشت.

حس امنیت کودکان با کارهای تکراری

تکرار اعمال هنگام خواب در کودک ایجاد احساس امنیت و آسایش به وجود می‌آورد. عده‌ای از کودکان با تکرار آنچه در روز انجام داده‌اند، احساس امنیت می‌کنند.

پیام 4 ساله به برنامه خاصی علاقه‌مند است و در طول روز بارها به تماشای آن مشغول می‌شود. مادر او با این کار مخالفتی ندارد بویژه اگر این کار پس از صرف ناهار انجام گیرد سرگرمی خوبی برای پیام خواهدبود. زیرا این ساعت مادر حسابی گرفتار است اما شب‌ها، این کار تأثیر ویژه‌ای روی پیام می‌گذارد. مادرش می‌گوید: هنگام خواب پیام علاقه دارد که برنامه مورد علاقه‌اش را بارها و بارها تماشا کند. این کار به مفهوم پایان رساندن یک روز نیست این کار نوعی آرامش و امنیت به او می‌بخشد.

زمان دیگری که کودک احساس ناآرامی می‌کند، زمانی است که خواهر یا برادر کوچک‌تر کودک در آغوش مادر است و یا از سینه مادر شیر می‌خورد. هیچ چیزی به اندازه تماشای این صحنه محبت‌آمیز،‌رابطه کودک را با مادرش تهدید نمی‌کند. در این لحظات تکرار اعمال نقش حیاتی دارد.

زنی 38 ساله که به تازگی صاحب نوزاد دختری شده است می‌گوید: هر روز عصر هنگامی که او دختر کوچکش را شیر می‌دهد، صدای خنده و بازی و نشاط پسر دو ساله‌اش را از طبقه پایین می‌شنود. در این هنگام پسر همراه پدرش مشغول بازی آدم‌آهنی است. در این بازی پدر نقش آدم‌آهنی بزرگی را ایفا می‌کند که از بیرون وارد اتاق می‌شود. اگر پدر هنگام ورود پسر بازی نکند، مجبور است دوباره از اتاق خارج شود و بازی را از اول شروع کند. این شرایط شاید 10 بار تکرار شود.

واقعیت این است که پدر و پسر از این بازی لذت می‌برند و کودک نیز دیگر نگران نیست. او متوجه شده است که وقتی مادرش سرگرم نگهداری از خواهر کوچکش است و نمی‌تواند از او مراقبت کند،‌او نیز می‌تواند سراغ پدرش برود و او را وادار کند هر کاری که مورد علاقه پسرش است، انجام دهد. برخی از روان‌شناسان معتقدند این نوع وسواس‌های کودکان به منزله این است که محیط اطراف را تحت کنترل خود درآورند و با این کار اعتماد و اطمینان آنها را بالا می‌برد. افق‌های فکری کودکان بسیار محدود است و وابسته به آموخته‌ها و تجاربی است که می‌توانند آنها را به همدیگر مرتبط سازند.

توجه داشته باشید که نباید باور داشت که تمام رفتارهای تکراری کودکان قابل قبول هستند و یا اینکه کودکان باید آن را انجام دهند. اعمال تکراری ممکن است نتیجه عکس‌العمل نامناسب والدین و یا بی‌توجهی آنها نسبت به حرکت کودک باشد. آن دسته اعمال تکراری که موجب بی‌نظمی و اختلال در زندگی روزمره می‌شوند، نگران‌کننده است مانند شستن دست به دفعات و بیش از حد لزوم که البته چنین مواردی نادر است.

با این وجود، چنانچه تکرار اعمال، زندگی مادی کودک را مختل سازد،‌ابتدا سعی کنید عاملی را که موجب نگرانی کودک می‌شود و او را دچار وسواس می‌کند،‌پیدا کنید. چنانچه موفق نشدید و حالت وسواس همچنان ادامه داشت،‌با یک مشاور خانواده و یا یک روان‌شناس مشورت کنید.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.

معصومه پیروزبخت