فریتین چیست؟ / کلید ذخیره آهن در بدن + جدول نیاز سنی به آهن
رکنا: کم‌خونی ناشی از کمبود آهن یکی از شایع‌ترین مشکلات تغذیه‌ای در جهان است. ورزش به عنوان یک عامل مهم در حفظ سلامت شناخته شده است، اما تأثیر آن بر سطح فریتین خون و در نتیجه پیشگیری از کم‌خونی به طور کامل شناخته شده نیست. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر ورزش منظم بر سطح فریتین خون در افراد سالم بود. با توجه به اهمیت آهن در عملکردهای مختلف بدن، نتایج این پژوهش می‌تواند در طراحی برنامه‌های ورزشی برای پیشگیری از کم‌خونی مفید باشد.
به گزارش رکنا، فریتین یک پروتئین کروی شکل است که وظیفه اصلی آن ذخیره آهن در بدن است. این پروتئین در اکثر سلول‌های بدن، به خصوص کبد، طحال و مغز استخوان یافت می‌شود. آهن ذخیره شده در فریتین، به صورت ایمن و بدون ایجاد آسیب به سلول‌ها، نگهداری می‌شود.
چرا آزمایش فریتین مهم است؟
آزمایش فریتین به پزشک کمک می‌کند تا:
-
کمبود آهن: اگر سطح فریتین پایین باشد، به معنای کمبود ذخایر آهن در بدن است که می‌تواند منجر به کم‌خونی و سایر مشکلات شود.
-
اضافه بار آهن: سطح بالای فریتین نشان‌دهنده ذخیره بیش از حد آهن در بدن است که می‌تواند به اندام‌هایی مانند کبد، قلب و لوزالمعده آسیب برساند.
-
بررسی بیماری‌های مرتبط با آهن: بسیاری از بیماری‌ها مانند هموکروماتوز (بیماری ذخیره بیش از حد آهن) و برخی از انواع کم‌خونی با سطح غیر طبیعی فریتین همراه هستند.
-
عوامل موثر بر سطح فریتین
عوامل مختلفی می‌توانند بر سطح فریتین در خون تأثیر بگذارند، از جمله:
-
رژیم غذایی: مصرف زیاد یا کم آهن از طریق غذا
-
جذب روده‌ای آهن: اختلال در جذب آهن در روده
-
از دست دادن خون: خونریزی‌های مزمن یا شدید
-
التهاب: بیماری‌های التهابی می‌توانند سطح فریتین را افزایش دهند.
-
بارداری: در دوران بارداری، نیاز به آهن افزایش می‌یابد.
تفسیر نتایج آزمایش فریتین
تفسیر نتایج آزمایش فریتین باید توسط پزشک انجام شود، زیرا عوامل مختلفی بر روی آن تأثیرگذار هستند. به طور کلی:
-
سطح پایین فریتین: نشان‌دهنده کمبود آهن در بدن است.
-
سطح طبیعی فریتین: به معنای ذخیره کافی آهن در بدن است.
-
سطح بالای فریتین: ممکن است نشان‌دهنده اضافه بار آهن یا وجود التهاب در بدن باشد.
چه زمانی آزمایش فریتین درخواست می‌شود؟
پزشک ممکن است در موارد زیر آزمایش فریتین را درخواست کند:
-
بررسی علل کم‌خونی: برای تشخیص کم خونی ناشی از کمبود آهن
-
ارزیابی وضعیت آهن در بیماران با بیماری‌های مزمن: مانند بیماری‌های التهابی روده
-
بررسی احتمال اضافه بار آهن: در افرادی که سابقه خانوادگی هموکروماتوز دارند یا علائم این بیماری را نشان می‌دهند
-
نظارت بر درمان کم‌خونی یا اضافه بار آهن: برای ارزیابی پاسخ به درمان
توجه: آزمایش فریتین تنها یک آزمایش است و برای تشخیص قطعی بیماری، پزشک باید سایر آزمایش‌ها و معاینات بالینی را نیز در نظر بگیرد.
لطفا توجه داشته باشید که این اطلاعات صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی داشته و نباید به عنوان جایگزین مشاوره پزشکی تلقی شود. برای تشخیص و درمان هرگونه بیماری، همیشه باید به پزشک مراجعه کنید.
| ویژگی | جزئیات |
|---|---|
| نام دارو | فرییتیتن (Ferretin) |
| گروه دارویی | مکمل آهن |
| ترکیب اصلی | فروس سولفات (Iron) |
| اشکال دارویی | قرص، کپسول، شربت |
| موارد مصرف | - درمان کمبود آهن |
| - پیشگیری از کمبود آهن در دوران بارداری یا شیردهی | |
| - درمان کمبود آهن در افرادی که نیاز به مکمل آهن دارند (مانند افراد مبتلا به کم‌خونی فقر آهن) | |
| مکانیزم اثر | فرییتیتن به جذب آهن در دستگاه گوارش کمک می‌کند و به تولید هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون که در انتقال اکسیژن به بدن نقش دارند، کمک می‌نماید. |
| دوز مصرفی | معمولاً روزانه یک قرص ۳۰ میلی‌گرم آهن (بسته به دستور پزشک) |
| عوارض جانبی معمول | - درد معده یا سوء هاضمه |
| - یبوست یا اسهال | |
| - تهوع یا استفراغ | |
| - رنگ تیره مدفوع | |
| عوارض جانبی جدی (کمتر شایع) | - درد شدید معده |
| - علائم مسمومیت آهن مانند ضعف، سردرد، یا تنگی نفس | |
| ملاحظات مصرف | - در صورت مصرف داروهای دیگر (به خصوص داروهای کاهش‌دهنده جذب آهن مانند آنتی‌اسیدها) با پزشک مشورت کنید. |
| - در افراد با مشکلات کبدی یا گوارشی (مثلاً زخم معده) با احتیاط مصرف شود. | |
| تداخل دارویی | - آنتی‌اسیدها، داروهای ضدبارداری هورمونی، داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین ممکن است اثر داروی فرییتیتن را تحت تاثیر قرار دهند. |
| مقدار مصرف در بارداری و شیردهی | در دوران بارداری، مصرف تحت نظر پزشک باید انجام شود، زیرا نیاز به آهن در این دوره افزایش می‌یابد. |
| پیشنهادات مصرف | - برای کاهش احتمال بروز عوارض جانبی گوارشی مانند تهوع، بهتر است قرص‌ها با غذا مصرف شوند. |
| - از مصرف همزمان با محصولات کافئین‌دار (چای، قهوه) یا کلسیم‌دار (لبنیات) پرهیز شود، زیرا این مواد ممکن است جذب آهن را کاهش دهند. | |
| آیا این دارو در کودکان قابل استفاده است؟ | بله، ولی مصرف باید تحت نظر پزشک باشد و دوز آن بسته به سن و وزن کودک تعیین می‌شود. |
| نگهداری | - در دمای اتاق و دور از رطوبت نگهداری شود. |
| تاریخ انقضا | بر روی بسته‌بندی دارو ذکر شده است. |
این جدول اطلاعات کلی در مورد قرص فرییتیتن (Ferretin) و کاربرد آن است. توجه داشته باشید که همواره قبل از شروع مصرف هر گونه مکمل یا دارویی، بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا از مصرف صحیح و ایمن آن مطمئن شوید.
| ماده غذایی | نوع آهن | میزان آهن (میلی‌گرم در هر 100 گرم) |
|---|---|---|
| گوشت گاو | هم | 2.7 |
| مرغ | هم | 1.5 |
| عدس | غیرهم | 7.0 |
| اسفناج | غیرهم | 2.7 |
جدول میزان آهن مورد نیاز روزانه براساس سن و جنسیت
| گروه سنی / جنسیت | مقدار آهن توصیه‌شده (میلی‌گرم در روز) | منابع غذایی تأمین‌کننده آهن |
|---|---|---|
| نوزادان | ||
| 0 تا 6 ماه | 0.27 میلی‌گرم (از شیر مادر یا شیر خشک) | شیر مادر و شیر خشک (آهن جذب‌شونده از شیر مادر بیشتر است) |
| 7 تا 12 ماه | 11 میلی‌گرم | پوره گوشت، حبوبات، سبزیجات پخته شده (مخلوط با مواد غنی از ویتامین C) |
| کودکان | ||
| 1 تا 3 سال | 7 میلی‌گرم | گوشت مرغ، گوشت قرمز، حبوبات، سبزیجات برگ سبز، غلات غنی‌شده با آهن |
| 4 تا 8 سال | 10 میلی‌گرم | عدس، لوبیا، اسفناج، برنج قهوه‌ای، تخم کدو و بادام |
| 9 تا 13 سال | 8 میلی‌گرم | گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، غلات، سبزیجات برگ سبز |
| جوانان و بزرگسالان | ||
| 14 تا 18 سال (پسران) | 11 میلی‌گرم | گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم کدو، مغزها، سبزیجات برگ سبز |
| 14 تا 18 سال (دختران) | 15 میلی‌گرم | حبوبات، گوشت قرمز، اسفناج، غلات غنی‌شده، میوه‌های خشک مانند خرما |
| 19 تا 50 سال (مردان) | 8 میلی‌گرم | گوشت قرمز، مرغ، ماهی، غلات کامل، سبزیجات برگ سبز، تخم‌مرغ |
| 19 تا 50 سال (زنان) | 18 میلی‌گرم | گوشت قرمز، حبوبات، سبزیجات برگ سبز، غلات غنی‌شده با آهن، میوه‌ها |
| زنان باردار | 27 میلی‌گرم | گوشت قرمز، مرغ، حبوبات، سبزیجات برگ سبز، غلات غنی‌شده با آهن، خرما |
| زنان شیرده | 9 میلی‌گرم | گوشت قرمز، مرغ، حبوبات، غلات، سبزیجات، میوه‌های خشک |
| مردان و زنان بالای 50 سال | ||
| 51 سال به بالا (مردان) | 8 میلی‌گرم | گوشت قرمز، حبوبات، سبزیجات، مغزها، دانه‌ها |
| 51 سال به بالا (زنان) | 8 میلی‌گرم | حبوبات، غلات کامل، سبزیجات برگ سبز، گوشت سفید و ماهی |
- آهن هِم (موجود در منابع حیوانی) به راحتی جذب بدن می‌شود. این منابع شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ هستند.
- آهن غیر هِم (موجود در منابع گیاهی) نیاز به ویتامین C برای جذب بهتر دارد. این منابع شامل سبزیجات برگ سبز، حبوبات، غلات کامل و میوه‌های خشک هستند.
- برای افزایش جذب آهن از منابع گیاهی، بهتر است با مواد غذایی غنی از ویتامین C (مانند پرتقال، فلفل دلمه‌ای یا توت فرنگی) مصرف شود.
نتیجه گیری
یافته‌های این پژوهش نشان داد که ورزش منظم به مدت 12 هفته باعث افزایش معنی‌دار سطح فریتین خون در افراد سالم می‌شود. این یافته نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند به عنوان یک روش مکمل برای پیشگیری و درمان کم خونی ناشی از کمبود آهن مورد توجه قرار گیرد. با این حال، محدودیت‌هایی مانند تعداد نمونه کوچک و عدم کنترل برخی از متغیرهای تغذیه‌ای، نیاز به انجام پژوهش‌های بیشتر با طراحی قوی‌تر دارد.
ارسال نظر