حل معضل قطع شدن برق در تابستان تنها با یک طرح ساده

به گزارش رکنا، یکی از مهمترین اقداماتی که می توان با برنامه ریزی و سرمایه گذاری در سطح ملی و در راستای کاهش مصرف برق در تابستان و حل معضل قطع شدن برق انجام داد این است که دستگاه های تهویه مطبوع سرمایشی غیر استاندارد و فرسوده را با سیستم های فوق کم مصرف جایگزین کرد. دقیقا مشابه با طرح توسعه استفاده از لامپ های کم مصرف که توسط سازمان بهره وری انرژی ایران در سطح کشور اجرا شد. در ادامه به آمار و اطلاعات ارائه شده توسط سازمان ها و نهادهای مختلف اشاره می کنیم که طبق آن می توان نتیجه گرفت که انجام چنین طرح نسبتا ساده ای به چه شکل می تواند به کاهش مصرف برق در روزهای اوج مصرف کمک کند.

نمودار میزان مصرف برق در بخش های مختلف کشور

به گزارش وبسایت برق نیوز و مطابق با نمودار زیر حدودا نیمی از مصرف برق کشور به بخش صنعت و کشاورزی (36 درصد سهم بخش صنعت و 14 درصد کشاورزی) و نیمی دیگر نیز به بخش خانگی و عمومی و سایر مصارف مربوط می شود.

همچنین به نقل از معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی (آقای همایون حائری در آیین تجلیل از پیشکسوتان و تلاشگران مهندسی برق) در سال 1398 میزان مصرف برق دستگاه های سرمایشی در روزهای اوج مصرف برابر 23 هزار مگاوات بوده است. در سال 1398 میزان مصرف برق بخش خانگی و عمومی (به جز بخش صنعت و کشاورزی) و مطابق با آمار و اطلاعات منتشر شده در وبسایت وزارت نیرو در حدود 30 هزار مگاوت بوده است. بنابرین در روزهای اوج مصرف حدود 76 درصد مصرف برق خانگی و عمومی مربوط به سیستم تهویه سرمایشی (دستگاه هایی از قبیل چیلر تراکمی ، کولر گازی ، داکت اسپلیت ، کولر آبی و ...) بوده و این در حالی است که میزان مصرف برق سیستم های سرمایشی در سایر کشورها به طور میانگین 40 درصد مصرف برق ساختمان ها را شکل می دهد و بنابرین میزان مصرف برق سیستم های سرمایشی در کشور ما تقریبا دو برابر میانگین جهانی است.

در سال 1400 نیز میزان مصرف برق خانگی و عمومی تقریبا نیمی از مصرف برق کل کشور (معادل 32 هزار و 500 مگاوات) بوده است که در روزهای گرم تابستان حدود 76 درصد از این مصرف برق خانگی به سیستم تهویه سرمایشی (دستگاه هایی از قبیل کولر گازی ، داکت اسپلیت ، کولر آبی ، چیلر و فن کویل و ...) اختصاص می یابد که در نتیجه در روزهای گرم تابستان ، مصرف برق سیستم تهویه در کل کشور حدودا 24 هزار 700 مگاوات می شود. این در حالی است که به طور میانگین در کل دنیا 40 درصد از مصرف برق یک ساختمان به سیستم تهویه سرمایشی مربوط می شود ولی در کشور ما به علت استفاده از دستگاه های غیر استاندارد و پر مصرف (از جمله کولرهای گازی و چیلرهای غیر استاندارد و با تکنولوژی قدیمی و نیز کولرهای آبی فرسوده) این میزان بیشتر از میانگین جهانی است که در صورت جایگزینی این دستگاه ها با دستگاه های فوق کم مصرف می توان حدودا 11 هزار و 700 مگاوات در مصرف برق خانگی صرفه جویی کرد که این میزان تقریبا برابر با میزان کسری برق در روزهای اوج مصرف (به گفته سخنگوی صنعت برق میزان کسری در سال 1400 حدودا 10 هزار مگاوات بود) است.

میزان مصرف برق سیستم تهویه ساختمان های مسکونی و تجاری در سایر کشورها

همچنین به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از شرکت تهویه مطبوع ماخ و مطابق با نمودارهای ارائه شده توسط  شرکت تهویه ماخ  و مطابق با تصویر زیر که نمودار مربوط به مصرف برق بخش های مختلف یک ساختمان مسکونی (سمت چپ) و یک ساختمان تجاری (سمت راست) در کشور آمریکا را نشان می دهد در یک ساختمان مسکونی به صورت میانگین حدود 42.9 درصد از انرژی کل صرف سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی و در یک ساختمان تجاری نیز به صورت میانگین 39.6 درصد از انرژی کل به سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی مربوط می شود. (برگرفته شده از مقاله Review of Humidity Control Technologies in Buildings, Maher Shehadi)

برای کاهش مصرف برق در سطح ملی چه اقداماتی باید صورت پذیرد؟

بنابرین ما نیز باید در راستای کاهش مصرف برق سیستم های تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی در سطح کشور اقداماتی را انجام دهیم و به استانداردهای جهانی نزدیک تر شویم. انجام چنین طرحی سرمایه گذاری کلانی می خواهد که این طرح باید در کنار سایر طرح ها از جمله جلوگیری از استخراج رمز ارزها ، بازسازی و بهینه سازی نیروگاه ها و شبکه توزیع برق و همچنین احداث نیروگاه های جدید پیاده سازی شود. حداقل کاری که می توان در این حوزه انجام داد این است که استانداردهای بسیار سخت گیرانه ای در تولید و همچنین واردات دستگاه های تهویه مطبوع سرمایشی از جمله کولرهای گازی ، سیستم داکت اسپلیت و چیلرهای تراکمی اعمال کرد و جریمه های سنگینی برای قاچاق دستگاه های تقلبی و غیر استاندارد و همچنین برخی تولیدات داخلی بی کیفیت در نظر گرفت تا حداقل از افزایش این دستگاه ها جلوگیری کرد. اگر اقدام موثری در این زمینه شکل نگیرد هر چقدر هم که در افزایش تولید برق پیشرفت داشته باشیم و ظرفیت تولیدی کشور را افزایش دهیم باز هم پاسخگوی مصرف نخواهد بود.

ما برای اینکه بتوانیم معضل قطع شدن برق در تابستان را حل کنیم و در مسیر توسعه پایدار حرکت کنیم نمی توانیم به نیروگاه های برق آبی که به میزان بارش های سالانه وابسته است متکی باشیم. این مسئله در سال های اخیر و با کاهش میزان بارندگی ها به خوبی خود را نشان داده است.

راه حل نهایی برای حل معضل قطع شدن برق در تابستان

برای جبران این میزان کسری و به حداقل رساندن فاصله 10 هزار مگاواتی بین تولید و مصرف برق در سطح کشور علاوه بر احداث نیروگاه های جدید باید به طور همزمان طرح نظارت بر تولید و واردات دستگاه های تهویه استاندارد نیز از سوی وزارت نیرو و سازمان های مربوطه به طور جدی پیگیری شود. در غیر این صورت همانطور که اشاره کردیم تنها ساخت نیروگاه های جدید نمی تواند در کوتاه مدت این فاصله به وجود آمده در میزان تولید و مصرف را جبران کند. زیرا با وجود تمام برنامه ریزی های صورت گرفته برای افزایش میزان تولید برق و به گفته علی اکبر محرابیان (وزیر نیرو در دولت سیزدهم) تنها 965 مگاوات برق در سال 1400 به ظرفیت شبکه کشور افزوده شده است که این میزان حتی جوابگوی میزان افزایش مصرف در سال 1400 (نسبت به سال 1399) هم نیست. بنابرین باید به طور همزمان هم میزان تولید و هم مصرف مدیریت شود.

منبع: تسنیم