از آموزش و پرورش فقط یک«و»مانده؛نه پرورش داریم،نه آموزش/ در دوره ChatGPT مسئولان کشور در برابر تغییر مقاوم‌اند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تا به حال با بچه های نسل جدید سر و کار داشتید؟ بچه هایی که این روزها دیگر پای چت جی پی تی هم به زندگی شان باز شده است و به خوبی می دانند چگونه می توانند حتی یک مقاله علمی بنویسند. بچه های نسلی که درک کردنشان برای نسلی که خود را نسبت به نیازهای روز زندگی دیجیتال به روز نکرده است، کاری بس دشوار است. بچه هایی که از الان شغل آینده شان را انتخاب کرده اند؛ گیمر ، آی تی من، طراح سایت ، برنامه نویس ، اینفلوئنسر، ادمین کانال و.... دیگر بچه های این دوره زمانه، با آنالیز وضع موجود جامعه، کوتاه ترین مسیر را برای رسیدن به دستاوردهای مالی بزرگ برمی گزینند. 

در این میان، به نظر می رسد آموزش و پرورش که به طور مشخص ارتباط زیاد و گسترده ای با نسل جدید دارد، هیچ برنامه ای برای به روز کردن خودش ندارد. حال دانش آموزی را تصور کنید که برای خود، آینده ای پر پول متصور شده است و چه بسا از همان دوران دانش آموزی نیز راه های رسیدن به آن را طی می کند، چگونه می توان به این دانش آموز اهمیت آرایه های ادبی و فرمول های فیزیک و شیمی را آموخت؟ این کاری دشوار است که نیاز به تبیین با نوع ادبیات دانش آموزان امروزی دارد. آیا آموزش و پرورش اصلا در این راستا گام بر می دارد؟ به نظر می رسد خیر. آموزش و پرورش، با کتب درسیِ سنگین بدون ارائه محتوای به روز به دانش آموزان، همچنان به سبک و سیاق گذشته اداره می شود.

دانش آموزان زبان معلم ها را متوجه نمی شوند

در این راستا، سامان سلامیان، کارشناس حوزه آموزش و روانشناس تربیتی در گفت و گو با رکنا با اشاره به اینکه از نام «آموزش و پرورش»، دیگر چیزی به غیر از یک «و» باقی نمانده است، گفت: از وزارت آموزش و پرورش، پرورشی که نمانده بود، آموزشش هم به سرعت رو به زوال است و فقط می‌ماند واو عطفش و به عبارتی: وزارت "واو" و به دیگر زبان "نه آموزش و نه پرورش". من در جایگاه یک معلم، با 25 سال سابقه که با نوجوانان و جوانان 18 تا 20 ساله کشور در ارتباط بودم، تغییرات بسیاری در آنها دیده‌ام. افت قابل‌ملاحظه در درک زبان فارسی که منتهی به ضعف و افت در یادگیری سایر درس‌ها شده‌است.

او افزود: امسال از دانش‌آموزی شنیدم که چقدر صحبت‌کردن شما "کهن" است! منظورتان را نمی‌فهمیم! زبانی که تا قبل از حضور نظام جدیدی‌ها و تا پارسال برای همه دانش‌آموزان از ضعیف و قوی قابل درک بود. افت شدید در توانایی نوشتن ؛ املا و درک زبان فارسی، بد خط شدن نسبی نسل جدید، ناتوانی در پرسش از معلم و رساندن منظور در سوال‌های شخصی، ناتوانی مشهود در انشاء و حتی نوشتن نامه رسمی و بیان درخواست‌های صنفی، مشاهده ثروت‌پرستی؛ لاکچری‌بازی و پول‌محوری، بی‌خیالی و بی مسئولیتی، از جمله نشانه های نسل جدید است.

در آموزش و پرورش فقط طبقاتی کردن آموزش و بی انگیزه سازی دانش آموزان را می بینیم

سلامیان تاکید کرد: اما آنچه از وزارت‌خانه "و" می‌بینم، طبقاتی کردن آموزش، بی‌انگیزه سازی دانش آموزان و بیگانه‌سازی دانش‌آموزان از علم، القای حس برتری ثروت نسبت به علم و نه تبلیغ ِعلم ثروت آفرین و علم‌یافتن‌ثروت، کتب درسی کم‌محتوا و تغییر سریع آن‌ها، ناتوانی در آموزش یک زبان خارجی به‌طوری که دانش‌آموزان برتر در درس زبان خارجه یا در بخش خصوصی آموزش دیده‌اند و به کلاس زبان میرفته‌اند یا خودآموزی کرده‌اند، ناتوانی مشهود در برگزاری شایسته زنگ‌های ورزش، هنر و انشاء، ناتوانی آشکار در برگزاری امتحانات نهایی و امنیت آن، عدم پرداختن شایسته به آموزش مهارت‌های زندگی واقعی، ضعف در آموزش ریاضیات و ادبیات و علوم که از نتایج آزمون‌های "تیمز" پیداست، به کارگیری اجباری و رفع‌تکلیفی و بدون انگیزه معلم‌هایی حتی با رشته نامرتبط در کلاس درس و عدم تربیت معلمین توانا، جای خالی اردوهای تفریحی در مدارس دولتی نبود امکانات آزمایشگاهی و عدم انجام آزمایشات دوره دبیرستان در اکثر مدارس، به کارگیری افراد غالبا ناتوان در بدنه اجرایی وزارت‌خانه و بیگانگی آشکار آنها در امور آموزشی آموزش بی‌انگیزه در مدارس دولتی شهرهای دورافتاده و محروم و حتی تهران عدم انجام امور پرورشی موثر در آینده شغلی دانش‌آموزان، نمره‌فروشی و پول‌محوری در مراکز غیرانتفاعی، اهدافی صوری، نمایشی و غیرکارآمد از جمله این موارد هستند.

این روانشناس تربیتی گفت: دیگر با این شرایط، مرگ مدرسه را باید اعلام کرد. مدرسه، دیگر جایی برای آموختن موارد علمی جدید نیست. این روزها بچه ها هستند که معتقدند دور دست آنهاست و آنها هستند که می توانند به معلمی که نمی تواند با گوشی همراه کار کند ولی به جایش فرمول های شیمیایی حفظ است، یاد بدهند که در دنیای امروز، چه چیزی کارآمدتر است.

همچنین مانی قاسمی، فعال حوزه فناوری اطلاعات  نیز در گفت و گو با رکنا با اشاره به اینکه آموزش و پرورش باید خودش را در مقابل تغییرات منعطف کند، گفت: این وزارتخانه باید ساختاری نرم در برابر تغییرات داشته باشد و سریع عمل کند. همچنین در این میان رسیدگی به شرایط معلمان خیلی مهم است چون هر تغییری بخواهد رخ دهد از طریق معلم ها به دست خواهد آمد. تا وقتی که معلم انگیزه کافی مالی برای آموزش محتواهای به روز نداشته باشد، این موضوع محقق نمی شود. معلم ها از لحاظ شرایط حقوق و دستمزد ناراضی هستند و این مهم باعث می شود که انگیزه های آنها به طور کلی از بین رود.

وی افزود: همچنین این روزها، توجه دانش آموزان به سمت محتواهای مولتی مدیا جلب شده است و اینکه معلم ها بتوانند با این خواسته دانش آموزان همراستا شوند، نیاز به یک سری آموزش های اضافه تر در قالب دوره های ضمن خدمت دارند. مدیران بالادستی هم باید این موضوع را بپذیرند.

مسئولان کشور در برابر تغییر مقاوم هستند

او گفت: مسئولان کشور کلا در برابر تغییر مقاوم هستند. از آنجایی که ریتم سرعت تغییرات در دنیای کنونی از هر زمان دیگر بیشتر شده است، با این روشی که آموزش و پرورش پیش می رود، راه به جایی نخواهد برد و دانش آموزان نیز مستاصل خواهند ماند. این روزها چت جی پی تی ، با توجه به اینکه از زبان فارسی هم پشتیبانی می کند، خیلی می تواند در موارد آموزشی از آن بهره برد؛ ولی مشکل اینجاست که مدیران آموزش و پرورش هنوز این مهم را قبول نکرده اند. من نیز خوش بین نیستم که این تغییرات در مدارس رخ دهد. با این روند، والدین در خانه و با توجه به منابع گسترده ای که در فضای اینترنت در دسترسشان است بهتر می توانند دانش آموزانشان را هدایت کنند. البته این هم با موضوع فراگیر شدن فیلترشکن ها به واسطه فیلترینگ گسترده، ابزارهای نظارتی والدین روی دانش آموزان را کم می کند. آنچنان که فیلترینگ استفاده بیش از حد شده است که کارکرد اصلی آن که کنترل یک والد روی بچه اش باشد را از دست داده ایم.

قاسمی با اشاره به اینکه سرفصل های کتب درسی که در مدارس آموزش داده می شود، خیلی برای آماده کردن دانش آموزان جهت حضور در جامعه مناسب نیست، گفت: باید مهارت های نرم در اختیار دانش آموزان قرار داده شود و همچنین این مهم به آنها آموزش داده شود که چطور به مباحث اقتصادی ورود کنند. در مدارس، فقط دو دو تا چهار تا یاد می دهند در صورتی که باید دانش های به روزتری را به دانش آموزان یاد داد.

مانی قاسمی در پایان تاکید کرد: استفاده از بسترهای دیجیتالی از پی دی اف کردن کتب گرفته تا بارگذاری مباحث درسی روی وبسایت های مختلف بسیار ضروری است. هر قدر مسئولان آموزش و پرورش به سمت استفاده از ابزارهای دیجیتالی بروند، سرعت ارتباط گیری دانش آموزان با آنها بیشتر می شود.