از رشد روزافزون کم شنوایی تا علل پیرگوشی زودهنگام / سن مناسب غربالگری شنوایی چه زمانی است؟

به گزارش رکنا به نقل از ایسنا، هشتم مهر هر سال برابر با سی‌ام سپتامبر به عنوان روز جهانی ناشنوایان نام‌گذاری شده است و بی‌تردید ارتقای فرهنگ ارتباط با ناشنوایان، اهمیت زبان اشاره و همچنین آگاهی دولت‌مردان و عموم مردم از مشکلات این افراد، از اهداف نام‌گذاری این روز است.

ناشنوایی به دسته‌ای از اختلالات گفته می‌شود که فرد به درجه‌ای از کم شنوایی رسیده است که نمی‌تواند از سمعک و سایر وسایل کمک‌شنوایی مانند کاشت حلزون و ... استفاده کند. فرد ناشنوا از دیگر روش‌هایی مانند لب‌خوانی‌، زبان اشاره و ... برای برقراری ارتباط و آموزش استفاده می‌کند. این در حالی است که فرد کم‌شنوا درجه‌ای از اختلال را دارد که می‌تواند از وسایل کمک شنوایی مانند انواع سمعک و کاشت حلزون استفاده کند.

افزایش آمار کم‌شنوایی و ناشنوایی در جهان

در حال حاضر بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی ۴۶۶ میلیون نفر در جهان دچار کم شنوایی معلولیت‌زا ( کم شنوایی که فرد را ناتوان می‌کند) هستند. از نظر بار کلی بیماری این اختلال ۶.۸ درصد بار بیماری‌ها را شامل می‌شود و بر اساس آخرین برآوردهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت، قریب به ۹۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان تا سال ۲۰۵۰ از کم شنوایی ناتوان‌کننده رنج خواهند برد.

کم‌شنوایی؛ سومین عامل ناتوانی

یک شاخص مهم جهانی به نام YLD ( سال‌های سپری شده با ناتوانی یک فرد) وجود دارد که بُعد اقتصادی، جسمی و روحی کم شنوایی را بررسی می‌کند. در رده‌بندی این شاخص، کم شنوایی سومین عامل ناتوانی است. آمارهای رسمی منتشر شده توسط این سازمان حکایت از رشد روز افزون کم شنوایی ناتوان‌کننده طی سال‌های گذشته بخصوص در پنج سال اخیر دارد و از سال ۲۰۱۰ تاکنون نیز بر اساس گزارش‌های جهانی رتبه این بیماری از ۱۳ به رتبه سوم رسیده است که این نشان دهنده رشد روزافزون این بیماری در کشورها است. این درحالیست که بیش از ۵۰ درصد از انواع کم شنوایی و ناشنوایی بزرگسالان و ۶۰ درصد از انواع کم‌شنوایی و ناشنوایی کودکان با اجرای برنامه‌های پیشگیری و مراقبتی در نظام سلامت قابل پیشگیری اولیه هستند. همچنین دو سوم افرادی که دچار کم شنوایی هستند، در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند.

وضعیت شیوع کم‌شنوایی و ناشنوایی در ایران

در کشور ما نیز نوزادانی که به کم شنوایی ناتوان کننده مبتلا می‌شوند حدود ۲.۷ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد است. اما در برخی از استان‌ها این عدد تا حدود ۶ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد نیز پیش رفته است. بنابر اعلام دکتر سعید محمودیان - رییس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت، استان‌های کهگیلویه‌ و بویراحمد، کرمانشاه، فارس، سیستان و بلوچستان و... شیوع بالاتر ناشنوایی و کم شنوایی را دارند و یکی از علل افزایش آمار کم شنوایی و ناشنوایی، ازدواج‌های فامیلی است.

زیر یک ماهگی؛ بهترین زمان غربالگری شنوایی

متخصصان تاکید دارند که این متولدان جدید باید هرچه زودتر شناسایی شوند تا از مراقبت‌های تشخیصی و درمانی به موقع استفاده کنند. بهترین زمان غربالگری شنوایی و شناسایی، زیر یک ماهگی است و والدین باید نسبت به این موضوع حساس باشند. بنابر تاکید رییس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت، در حال حاضر در ایران غرباگری‌های شنوایی نوزادان برای همه‌ نوزادان انجام می‌شود تا در سن زیر سه ماهگی تشخیص قطعی کم شنوایی یا ناشنوایی انجام شود که بتوانیم قبل از شش ماهگی اقدامات درمانی را آغاز کنیم.

هدفون و پیرگوشی‌های زودهنگام

اما فارغ از عوامل موثر در ناشنوایی بدو تولد، یکی از عوامل خطری که جوانان و نوجوانان را هدف قرار داده، استفاده بی‌رویه از اصوات پر خطری است که به آن‌ها توجهی نمی‌شود. بویژه در کودکان و نوجوانان که از هندزفری یا هدفون استفاده می‌کنند و اصوات مختلف را در سطوح بالا ساعت‌ها گوش می‌دهند. این موضوع ممکن است برایشان تبعات داشته باشد. باید به فرزندان آموزش دهیم تا به شکلی از هدفون استفاده کنند که صدا آنقدر بالا نباشد که باعث نشنیدن صداهای اطراف شود.

استفاده از هندزفری یا هدفون با صدای بلند همچنین می‌تواند منجر به پیرگوشی زودهنگام و درجاتی از ناتوانی شنوایی برای این افراد شود که قابل جبران نیست. در نتیجه والدین باید مراقب باشند که اولا استفاده از هندزفری‌ها  نباید بیش از ۱۵ دقیقه باشد و در ثانی صدا هم نباید بالاتر از ۵۰ یا ۶۰ درصد ولوم باشد. از طرفی به دفعات هم باید استراحت صوتی داده شود تا آسیب‌ها در این زمینه کاهش یابد.

این در حالی است که با اقدامات پیشگیرانه مناسب مانند محافظت شنوایی در برابر اصوات بلند، اجرای اقدامات مراقبتی از سلامت گوش و شنوایی و ایمن سازی افراد در برابر بیماری‌های عفونی می‌توان از ابتلا به کم شنوایی و بیماری‌های گوشی مربوط به آن، جلوگیری کرد.

بیش از ۱۵ هزار عمل کاشت حلزون در ایران

بنابر اعلام وزارت بهداشت، یکی از تجهیزات کمک شنوایی، کاشت حلزون است که از طریق عمل جراحی برای افرادی که کم‌شنوایی شدید یا عمیق دارند، استفاده می‌شود. در ایران تاکنون بیش از ۱۵هزار عمل جراحی در این زمینه انجام شده است و بیش از ۱۴ مرکز کاشت حلزون در کشور فعال هستند که به مردم خدمت‌رسانی‌ می‌کنند تا سالانه حدود ۱۰۰۰ عمل کاشت حلزون انجام شود.

چگونه می‌توان از مشکلات شنوایی جلوگیری کرد؟

_ هرگز با صدای بلند موسیقی گوش ندهیم.

_ در سطح ایمن بشنویم.

_ سالم بشنویم.

_ گوش کردن موسیقی باصدای بلند با هدست، هدفون و هندزفری و یا استفاده طولانی مدت از آنها موجب صدمه برگشت ناپذیر به شنوایی می‌شود.

_ وقتی شنوایی آسیب ببیند هرگز قابل جبران نخواهد بود.

_ آسیب شنوایی ناشی از صدای بلند غیرقابل برگشت است.

_ هرگز برای تمیز کردن مجرای شنوایی از گوش پاک کن و یا دیگر اجسام خارجی استفاده نکنیم.

_ در آب‌هایی که مشکوک به آلودگی است شنا نکنیم.

_ در صورت احساس درد در گوش از درمان‌هایی نظیر ریختن روغن یا مایعات غیراستریل و یا دمیدن دود (سیگار و ... ) در گوش خودداری کنیم.

_ افراد کم‌شنوا می‌توانند از خدمات حمایتی مانند سمعک، کاشت حلزون، روش‌های توانبخشی، زبان اشاره و ... بهره ببرند.

_ از طریق ارزیابی و غربالگری به موقع شنوایی در دوره نوزادی و سنین ۳ تا ۵ سالگی از شنوایی کودکان خود مراقبت کنیم.

_ زمان طلایی برای انجام تست غربالگری به هنگام، تا یک ماه پس از تولد، تست تشخیصی بهنگام تا ۳ ماهگی و انجام مداخله درمانی تا ۶ ماهگی است.

_ اگر نوزادتان در زمان ترخیص از بیمارستان از نظر کم‌شنوایی غربالگری نشده است، برای ارزیابی وضعیت شنوایی فرزندتان، حداکثر تا ۳۰ روز پس از تولد به نزدیکترین پایگاه بهداشتی یا مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنید.

_ توجه داشته باشیم که افراد ناشنوا قادر به لب‌خوانی و دریافت پیام، در هنگام استفاده شما از ماسک صورت نیستند.