برچسب زن بد، زنان بی گناه را در جامعه سرافکنده می کند/ در سرای مهر هزار و 184 نفر زن معتاد، ساماندهی شدند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در یک محله در منطقه 14 تهران واقع شده است. رو به روی درِ ورودی اینجا، پر است از مهر و عشق، درست همانند اسمش، « سرای مهر ». درست سمت چپ در ورودی سرای مهر، از لنگه کفش و عروسک گرفته تا سماور و گلدان را به چشم می بینید. این ها، شاید در نگاه بیننده، بی ارزش، فرسوده و بی فایده به نظر برسند؛ اما آن ها با عشق به اینجا اهدا شده اند. سرای مهر، محلی است برای زنان معتاد و کارتن خواب پایتخت که از قضا مادر نیز هستند. کسانی که تاب دوری از فرزندشان را ندارند و از اعتیاد هم خسته شده اند. سرای مهر، که زیرمجموعه جمعیت طلوع های بی نشان است، این افراد را با آغوش باز می پذیرد، به آن ها در راه رسیدن به اهدافشان کمک می کند و از همه مهم تر اینکه، این افراد را منزه از هرگونه اعتیاد، به جامعه تحویل می دهد.

اینجا اکبر رجبی ، مدیر موسسه طلوع را را با نام عمو اکبر می شناسند. عمو اکبر می گوید که رسانه ها باید بیایند و از من بپرسند چه کارهایی نکردی؟ نه اینکه از من تعریف و تمجید کنند. او فکر می کند هر قدر برای این افراد گام بردارد باز هم کم است.

عمو اکبر، با رکنا به گفت و گو می نشیند، هرچند دوست ندارد کارهایش را زیاد به رخ بکشد. او می گوید: «سرای مهر، صدای درد زنان و مادران معتاد و کارتن خواب شهر است که جایی برای ماندن ندارند. یک مادر باید بتواند بچه اش را کنار خودش نگه دارد و در کنار فرزندش، فرآیند پاک شدن را طی کند. از طرفی، فرزند نیز در این مسیر به مادر خود نیاز دارد؛ اما در شرایطی که به آن آسیب نرسد.»

چه شد که سرای مهر تاسیس شد؟

او در خصوص ایده ایجاد سرای مهر می گوید: «ابتدا پروپوزالی برای سرای مهر تهیه شد و بهزیستی شهر تهران نیز به کمک ما آمد و این فضا را در اختیارمان قرار داد. در سال 93 از طریق کمک های مردمی، حدودا یک میلیارد تومان جمع آوری کردیم و این ساختمان را تاسیس و تجهیز کردیم.  امروز اینجا حدودا 50 مادر و کودک و 15 دختر 12 تا 18 ساله دارای اعتیاد زندگی می کنند. اینجا فضایی برای سرپناه، درمان، آموزش و اشتغال این افراد است و در نهایت بازگشت این افراد به خانواده هایشان از اهداف ماست.

رجبی با اشاره به اینکه موسسه طلوع یارانه دولتی ندارد و تماما با حمایت های مردمی سر پا است می گوید: «ما کارهای حقوقی، روانشناسی، پزشکی، آموزشی و... این افراد را با کمال میل و با کمک سایر دوستان انجام می دهیم و پیگیر بهتر شدن زندگی این افراد هستیم. اینجا تمام افراد شناسنامه دارند، بیکار و بی سواد نداریم، خیلی ها اینجا ازدواج می کنند و این گوشه ای از دستاورد موسسه است. همچنین 12 خرداد امسال، دو نفر از بچه هایی که در سرای مهر حضور داشتند و پاک شدند، به مسابقات جهانی رشته کیوکوشین اعزام خواهند شد، که افتخار بزرگی برای ما است.»

او در پاسخ به اینکه چند درصد از زنانی که در سرای مهر پاک می شوند، دیگر سمت مواد مخدر نمی روند، می گوید: «درصد ماندگاری در زنان بسیار بالاتر از مردان است، با این وجود وقتی کسی پاک می شود ما آن را رها نمی کنیم.»

او مادرِ زنان معتاد است

ندا ماندنی ، مدیر مرکز سرای مهر است. زنان مددجوی سرای مهر می گویند او مثل مادر ماست. خود خانم ماندنی هم جایی بین صحبت هایش می گوید: «این افراد مثل فرزندان من هستند.» و درست اینجاست که رابطه عشق مادر به فرزند شکل می گیرد.

ماندنی معتقد است افراد معتادی که از خانواده و جامعه طرد شده اند را باید با آغوش باز پذیرفت. او می افزاید: «سرای مهر، اولین مرکز در ایران است که خانم های بد سرپرست و بی سرپرست در حیطه آسیب های اجتماعی و اعتیاد را ساماندهی می کند. آن ها به اینجا پناه می آورند و از نقطه جذب تا زمانی که به خانواده هایشان وصل شوند رایگان در این محل، زندگی می کنند.»

50 نفر که گواهی ولادت هم نداشتند در سرای مهر شناسنامه دار شدند

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر در این مرکز  47 نفر زندگی می کنند و فرایند درمانشان را طی می کنند می گوید: «قبل از کرونا حدودا 70 مددجو حضوری در اینجا زندگی می کردند. همچنین از بدو تاسیس تا کنون، هزار و 184 نفر خانم وارد سرای مهر شدند.برای 50 نفر، شناسنامه تهیه شد که این افراد حتی گواهی ولادت هم نداشتند. 40 کارت ملی در این مرکز برای مددجویان گرفتیم. 10 ازدواج ثبت کردیم. 25 امور قضایی سخت را حل و فصل کردیم. 15 نفر در سرای مهر بیمه شدند. 95 نفر به خانواده هایشان وصل شدند. برای 84 نفر شغل ایجاد کردیم. برای 45 نفر، حساب بانکی افتتاح کردیم و این ها تنها بخشی از دستاوردهای سرای مهر است.»

وی می گوید: «وقتی اعتماد پیش بیاید، می توانیم ترس را از این افراد بگیریم. این مددجویان از جامعه طرد شده اند؛ بنابراین خودشان نیز وجود خودشان را طرد می کنند. در فرم ثبت نام این افراد سوالی آورده ایم که بسیار مهم است. ما از آن ها می پرسیم که چه شد که برای اولین بار به سمت مواد مخدر رفتند؟ اگر این افراد بتواننند این نقطه شروع را پیدا کنند، می توانند در پروسه درمان به ما یاری برسانند. در این شرایط است که متوجه می شویم این افراد از کجا آسیب دیدند و حالا باید برای درمان آن ها چه کرد تا زمانی که بهبود یافتند، مجددا به این راه کشیده نشوند.»

ندا ماندنی، می گوید که در طول هفت سالی که سرای مهر تاسیس شد بالای 68 درصد مددجویان پاک شدند و به آغوش خانواده بازگشتند و الان دارای شغل نیز هستند.

برچسب زن بد باعث می شود زنان حتی اگر کار بدی نیز نکرده باشند، سرشان را در جامعه پایین بیندازند

او می گوید: «ما اینجا مددجویی داشتیم که سابقه کیفری داشت؛ اما الان بیشترین مقدار تنخواه را به دستش می سپاریم. این پاسخی است که اطمینان دو طرفه ای که بین دو نفر ایجاد می شود. متاسفانه برچسب زن بد، زن کارتن خواب و... باعث می شود که حتی اگر کار بدی نکرده باشند هم سرشان در جامعه پایین بیفتد.»

مدیر سرای مهر می افزاید: «من کلمه معتاد متجاهر را برای این دخترانی که اینجا هستند نمی پسندم. من احساس می کنم خودم این زنان و دختران را به دنیا آورده ام و این واژه را برای آن ها دوست ندارم. این افراد باید به عنوان کسی که آسیب دیده از اعتیاد هستند شناخته شوند.»

او در پایان با اشاره به اینکه دغدغه پرسنل سرای مهر، کارآفرینی برای بانوان مددجو است، می گوید: «ما قصد داریم با کارآفرینی، در سرای مهر برای زنان مددجویی که بچه کوچک دارند همین جا کار را یاد بگیرند و کار کنند تا نگذاریم مادران از فرزندانشان دور شوند. همچنین آخر ماه، در کارت بانکی شان پولی داشته باشند که حاصل دسترنج خودشان است.»