بی منطق بودن اولویت بندی واکسیناسیون کرونا / چرا کارکنان بسیاری از گروه های شغلی پرخطر جزو اولویت های دریافت واکسن نیستند؟

واکسیناسیون کرونا مهمترین راهکار پیشگیری از همه گیری این ویروس محسوب می شود. تا اوایل مرداد گروه های شغلی بسیار پرخطر و سالمندان در اولویت واکسیناسیون کرونا قرار داشتند، اما بیش از یک ماه است که واکسیناسیون کرونا برای گروه های شغلی اولویت بندی شده توسط وزارت بهداشت آغاز شده است. ولی از همان ابتدا که فهرست این گروه ها اعلام شد، بسیاری از کارشناسان نسبت به عدم قرار گرفتن بسیاری از گروه های شغلی پرخطر در اولویت دریافت واکسیناسیون کرونا اعتراض کردند. در این گزارش به برخی از گروه های شغلی پرخطر پرداخته ایم که کارکنان آنها در معرض ابتلا به کرونا هستند، اما هنوز کارکنان آنها در اولویت واکسیناسیون کرونا قرار نگرفته اند.

کدام گروه های شغلی در اولویت واکسیناسیون کرونا هستند؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، واکسیناسیون عمومی کرونا در ایران از 21 بهمن 99 آغاز شد و از آن زمان تا اوایل مرداد گروه های شغلی بسیار پرخطر شامل پرسنل مراکز درمانی، بیمارستان ها، پرستاران، پاکبان ها و پرسنل مراکز نگهداری از سالمندان و افراد دارای معلولیت های جسمی و ذهنی به همراه جمع کثیری از سالمندان بالای 60 سال، واکسن کرونای خود را دریافت کردند.

اما تقریبا هم زمان با آغاز واکسیناسیون افراد 55 ساله در ایران یعنی در اوایل مرداد امسال، سعید نمکی، وزیر پیشین بهداشت و درمان دستور داد که تزریق واکسن کرونا به 10 گروه شغلی پرخطر شامل آموزگاران، اساتید حوزه و دانشگاه، اصحاب رسانه و خبرنگاران، زندانیان، کارکنان بانک ها، کارکنان حمل و نقل عمومی شهری، ریلی، جاده ای و دریایی، پرسنل نیروی انتظامی، کارکنان مدیریت پسماند و ... نیز آغاز شود.

البته در یک ماهی که از اعلام فهرست گروه های 10 گانه مشاغل پرخطر گذشته است، نهادهای صنفی برخی مشاغل که در ابتدا جزو این فهرست نبودند هم توانستند ضمن رایزنی با مسئولان وزارت بهداشت، کارکنان خود را در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار دهند؛ از جمله این موارد نیز می توان به کارکنان ستادی شهرداری ها، کارکنان داروخانه ها، کارگران شهرک های صنعتی، محیط بان ها، کارکنان ادارات پست، هنرمندان و روانشناسان اشاره کرد که در یک ماه گذشته به فهرست دریافت کنندگان واکسن کرونا اضافه شده اند.

در این میان اما در یک ماه گذشته انتقادات زیادی به نحوه اولویت بندی مشاغل مختلف در واکسیناسیون کرونا وارد شده است و بسیاری از کارشناسان بهداشتی تاکید کرده اند که بخش زیادی از مشاغل پرخطر در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار نگرفته اند و در عین حال، برخی دیگر از مشاغلی که احتمال ابتلای کارکنان آنها به کرونا کمتر است، در اولویت قرار گرفته اند و به نظر می رسد منطق حاکم بر این اولویت بندی با میزان احتمال ابتلای کارکنان مشاغل مختلف به کرونا چندان همخوانی ندارد.

به عنوان مثال، در حالی که کارکنان نانوایی ها، مهد کودک ها، پمپ بنزین ها، فروشگاه های مواد غذایی، فروشگاه های زنجیره ای، سوپرمارکت ها، میادین میوه و تره بار، هتل ها، مراکز اقاماتی و منشی های مطب ها با وجود ارتباط زیادی که با مردم دارند و احتمال ابتلای آنها به کرونا بسیار زیاد است، در اولویت دریافت واکسن کرونا نیستند، اما برخی گروه ها از جمله کارکنان ستادی شهرداری ها، کارکنان ستادی وزارت بهداشت، محیط بان ها یا روانشناسان که ارتباط کمتری با مردم دارند، در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار گرفته اند.

کدام گروه های شغلی پرخطر در اولویت واکسیناسیون کرونا نیستند؟

با نگاهی به فهرست مشاغل سطح یک تعیین شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا که در 18 ماه گذشته تحت هر شرایطی باید به فعالیت خود ادامه می دادند و طبیعتا ارتباط بسیاری از کارکنان این مشاغل با مردم بیشتر است و باید در اولویت واکسن کرونا قرار گیرند، با فهرست کلانی از مشاغلی مواجه می شویم که کارکنان آن از نظر وزارت بهداشت در اولویت واکسیناسیون نیستند.

از جمله این مشاغل نیز می توان به فروشگاه های مواد غذایی، فروشگاه های زنجیره ای، سوپرمارکت ها، میوه فروشی ها و سبزی فروشی ها، میادین میوه و تره بار، مراکز توزیع و فروش محصولات پروتئینی، مراکز تولید و عرضه فرآورده های لبنی، نانوایی ها، مراکز توزیع آب، برق، گاز و جایگاه های سوخت اشاره کرد که به نحو عجیبی کارکنان هیچ کدام از این مشاغل در اولویت دریافت واکسن کرونا نیستند.

همچنین با وجود این که کارکنان هتل ها، مراکز اقامتی، پانسیون ها، دفاتر پیشخوان دولت، پلیس+10، مراکز شماره گذاری اتومبیل، رستوران ها، مراکز تهیه مواد غذایی، تعمیرگاه های خودرو، کارواش ها، فروشگاه های لباس، کیف و کفش و سایر انواع پوشاک و فروشگاه ها و تعمیرگاه های موبایل و کامپیوتر نیز کمابیش با مردم در ارتباط هستند و عمدتا این مراکز سرشار از ازدحام جمعیت است، اما بازهم این افراد در اولویت دریافت واکسن کرونا نیستند؛ اتفاق عجیب تر این که هنوز برنامه ای برای واکسیناسیون دامپزشکان نیز اعلام نشده است.

علاوه بر این، در مشاغل سطح دو نیز گروه های شغلی زیادی وجود دارند که به نظر می رسد برخی از آنها هم می توانستند جزو اولویت واکسیناسیون کرونا قرار گیرند؛ از جمله مهمترین این مشاغل می توان به آرایشگران زنانه و مردانه اشاره کرد که پرواضح است تا چه حد در معرض ابتلا به کرونا قرار دارند و همچنین بدون شک بهتر بود که تمام فروشندگان پاساژهای سرباز و سربسته، بازارهای سرپوشیده و مراکز خرید و فروش بزرگ نیز به دلیل ارتباط زیادی که با مردم دارند و فاصله اجتماعی اندکی که در مراکز آنها وجود دارد، در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار می گرفتند.

همچنین می توان به کارکنان تعمیرگاه های لوازم خانگی، الکتریکی، الکترونیکی، نجاری ها، کابینت سازی ها، تاسیساتی ها، فروشگاه های انواع قطعات، لوازم یدکی، الکتریکی، الکترونیکی و تاسیساتی، فروشگاه های انواع مصالح ساختمانی شامل گچ، سیمان، فولاد، آلومینیوم و ... اشاره کرد که با وجود این که شاید ارتباط زیادی با مردم نداشته باشند، اما بازهم چون جزو مشاغل سطح یک هستند و در یک سال و نیم گذشته در هیچ شرایطی نباید بسته می شدند، وزارت بهداشت می توانست در تعیین اولویت بندی دریافت واکسن کرونا به برخی از آنها نیز توجه کند.

مشاغل مشابه گروه های اولویت دار، در اولویت واکسیناسیون کرونا نیستند

نکته دیگری نیز که باید به آن توجه داشت این است که با وجود این که برخی مشاغل جزو اولویت بندی دریافت واکسن کرونا قرار دارند، اما مشاغل مشابه آنها جزو اولویت های دریافت واکسن کرونا نیستند؛ مثال واضح در این زمینه، رانندگان تاکسی های اینترنتی و پیک های موتوری هستند که با وجود این که رانندگان تاکسی و کارکنان ادارات پست جزو اولویت دارهای دریافت واکسن کرونا محسوب می شوند، اما این افراد در اولویت واکسیناسیون کرونا قرار ندارند.

یا به طور مثال، با وجود این که کارگران شهرک های صنعتی جزو اولویت های دریافت واکسن کرونا هستند و شرکت های سایپا و ایران خودرو نیز توانسته اند کارگران خود را جزو اولویت های واکسیناسیون کرونا قرار دهند، اما هنوز تکلیف کارگران سایر واحدهای تولیدی از کارخانجات بزرگ گرفته تا کارگاه های کوچک و کارگران ساختمانی مشخص نیست.

در این زمینه همچنین می توان به کارکنان عطاری ها، فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی و مراکز فروش ملزومات حیوانات خانگی اشاره کرد که با وجود این که کارکنان داروخانه ها جزو اولویت های دریافت واکسن کرونا هستند، اما این مشاغل جزو اولویت واکسیناسیون کرونا قرار نگرفته اند.

یا مثلا در شرایطی که پرسنل نیروی انتظامی یا بانک ها به عنوان مشاغلی که کارکنان آنها به شدت با مردم در ارتباط هستند، در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار دارند، اما هنوز تکلیف کارکنان مراکز پیشخوان دولت، پلیس+10، مراکز شماره گذاری اتومبیل و جایگاه های عرضه سوخت که مراکزی به شدت شلوغ و پرازدحام محسوب می شوند، مشخص نیست.

یا به طور مثال، در شرایطی که ورزشکاران المپیکی و اعضای برخی تیم های ملی در رده های سنی مختلف هر دو دُز واکسن کرونای خود را دریافت کرده اند، اما هنوز تکلیف سایر ورزشکاران حرفه ای که ناچارند بدون رعایت پروتکل های بهداشتی در لیگ های حرفه ای مختلف مسابقه دهند، مشخص نیست.

یا در شرایطی که هنرمندان دارای «هنرکارت» در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار گرفته اند، اما بسیاری از هنرمندان بخصوص هنرمندان جوانی که هنوز سابقه هنری آنها به سطح دریافت این کارت نرسیده است، اما آنها هم به ناچار با رعایت اندک پروتکل های بهداشتی به تمرین و اجرای تئاتر، موسیقی و ... می پردازند، در اولویت دریافت واکسن کرونا نیستند.

یا به طور مثال، در شرایطی که اخیرا واکسیناسیون کارکنان گرمخانه های وابسته به شهرداری، مراکز ترک اعتیاد ماده 16 زیرمجموعه ستاد مبارزه با مواد مخدر و حتی معتادان حاضر در این مراکز آغاز شده است، اما هنوز برنامه ای برای واکسیناسیون مددکاران بخش زیادی از مراکز بهزیستی از جمله مراکز کاهش آسیب اعتیاد زیرمجموعه این سازمان ابلاغ نشده است.

همچنین با وجود این که واکسیناسیون زنان باردار آغاز شده است، اما در مراکز بهداشتی فقط به زنان بارداری که جزو گروه های پرخطر باشند و بیش از 28 هفته از بارداری آنها می گذرد، واکسن کرونا تزریق می شود. این در حالی است که بسیاری از زنان باردار تاکید دارند که وقتی امکان مصرف انواع داروها برای آنها فراهم نیست، طبیعتا تمام زنان باردار جزو گروه های پرخطر محسوب می شوند و همگی باید واکسن کرونا دریافت کنند.

تمام این موارد نشان می دهد که اولا تعیین گروه های شغلی 10 گانه ای که کارکنان آنها در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار گرفته اند و سایر گروه هایی که بعدا به آن اضافه شده اند، چندان دقیق نبوده است و ثانیا قطعا فهرست مشاغل اولویت دار دریافت واکسن کرونا کافی نیست و از همان ابتدا باید گروه های بیشتری جزو فهرست دریافت کنندگان واکسن کرونا قرار می گرفتند تا مانند امروز صدای اعتراض گروه های صنفی مختلف نسبت به در اولویت نبودن دریافت واکسن کرونا بلند نشود.

در پایان باید توجه داشت که در این گزارش صرفا به برخی مشاغلی پرداخته شده است که بهتر بود کارکنان آنها نیز در اولویت دریافت واکسیناسیون کرونا قرار می گرفتند و احتمالا نام بسیاری از مشاغل در گزارش ما از قلم افتاده است. البته طبیعتا واکسینه کردن کارکنان تمام مشاغلی که با مردم در ارتباط هستند، نیازمند تسریع تامین واکسن کرونا در ماه های گذشته بود، اما اکنون شاهد آن هستیم که سرعت پایین تامین و توزیع عمومی واکسن در ماه های گذشته، حدود دو ماه است که کشور را درگیر پیک پنجم کرونا کرده است.