کودکان را با آموزش های بازی محور بعد از ماه ها نبرد با کرونا به مدرسه برگردانیم + صوت

مطابق آنچه در روزهای اخیر مسئولان وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت بر آن تاکید کرده اند، احتمالا از اول مهر ماه شاهد بازگشایی مدارس به صورت حضوری خواهیم بود یا حداقل پس از بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید، بخش مهمی از آموزش ها به شکل حضوری ارائه خواهد شد. این در حالی است که کودکانی که امسال به کلاس دوم یا سوم ابتدایی می روند، در دوره کرونا بخش زیادی از آموزش هایشان را به صورت مجازی فراگرفته اند و بازگشایی مدارس می تواند نخستین تجربه مدرسه رفتن را برایشان رقم بزند. بنابراین بازگشایی مدارس در سال جدید، برای بسیاری از کودکان متفاوت تر از سال های گذشته خواهد بود و وزارت آموزش و پرورش باید به گونه ای برنامه ریزی کند که بچه هایی که تا کنون آموزش را فقط به صورت مجازی فرا گرفته اند، بعد از بازگشایی مدارس ، آمادگی روحی حضور فیزیکی در مدرسه و بخصوص ارتباط گسترده با هم سالان خود را داشته باشند.

بازگشایی مدارس و فرصت مجدد ارتباط گیری با هم سالان

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، با وجود این که وزارت آموزش و پرورش سناریوهای مختلفی را درباره نحوه ارائه آموزش در سال تحصیلی جدید در نظر گرفته است، اما آن طور که مسئولان این وزارتخانه و البته آموزش و پرورش تاکید کرده اند، به نظر می رسد محتمل ترین سناریو بازگشایی حضوری مدارس یا حداقل ارائه بخش زیادی از آموزش ها به صورت حضوری باشد.

این وضعیت قطعا شرایط جدیدی را برای دانش آموزانی پیش خواهد آورد که امسال قرار است در کلاس دوم یا سوم ابتدایی به مدرسه بروند، چراکه این دانش آموزان از همان شروع دوران تحصیل خود، بخش زیادی از آموزش ها را به صورت مجازی فرا گرفته اند و در دوره شیوع کرونا کمتر تجربه حضور در مدرسه و ارتباط با هم‌سالان خود را داشته اند و شرایطی مشابه دانش آموزان کلاس اولی دارند که برای نخستین بار به مدرسه می روند.

البته سایر دانش آموزان نیز خواه ناخواه در دو سال تحصیلی گذشته ناچار بودند که بخش زیادی از آموزش های خود را به صورت مجازی فراگرفته اند و با گروه هم سالان خود هیچ ارتباطی نداشتند و اکنون مجددا در کنار کودکان و نوجوانان هم سن و سال خود قرار خواهند گرفت و این تغییر سبک آموزشی قطعا می تواند تاثیرات زیادی از نظر روحی و روانی برای کودکان و نوجوانان به همراه داشته باشد.

آموزش و پرورش برای آماده سازی روحی دانش آموزان برنامه ریزی کند

این نکته ای است که دکتر محسن اصغری نکاح، روانشناس کودک در گفت و گو با رکنا به آن اشاره کرد و اظهار داشت: شیوع کرونا در جهان، بسیاری از روندهای جاری زندگی ما از جمله روند آموزشی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار داد و حتما بازگشت مجدد به سبک آموزشی گذشته نیازمند اجرای تمهیدات روانشناختی، فرهنگی، اجتماعی و تربیتی زیادی است که باید توسط آموزش و پرورش و خانواده ها اجرای شود.

وی درباره وظیفه آموزش و پرورش در این باره توضیح داد: آموزش و پرورش باید به عنوان متولی اصلی آموزش کشور با آماده کردن معلمان و ارائه آموزش های ضمن خدمت به فرهنگیان، مدیران و کادر مدرسه، خانواده ها را نیز برای بازگشایی حضوری مدارس آماده کند و اطلاعات مورد نیاز برای خانواده ها ارسال کند تا شرایط روحی و روانی دانش آموزان جهت حضور فیزیکی آنها در مدارس و ارتباط با هم سالان آنها مهیا شود.

بسیاری از کودکان از ارتباط گسترده با هم سالان اضطراب دارند

این دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، وابسته شدن دانش آموزان به فضای مجازی را از جمله مهمترین آسیب های وارده به آنها در دوره شیوع کرونا و ارائه آموزش های مجازی توصیف کرد و گفت: قطعا در این شرایط بسیاری از کودکان آمادگی روحی ارتباط گسترده با همسالان خود در مدارس را ندارند و در این میان، بخصوص کودکانی که برای اولین بار قرار است تجربه مدرسه رفتن را پیدا کنند و تا به حال با تعداد زیادی از کودکان هم سن و سال خود روبه‌رو نشده اند، قطعا با اضطراب زیادی دست و پنجه نرم خواهند کرد.

اصغری اضطراب ناشی از احتمال ابتلا به کرونا را از دیگر موارد استرس زا برای کودکان و خانواده هایشان در شرایط کنونی دانست و اظهار داشت: در ماه های اخیر که ثابت شده است گونه دلتای ویروس کرونا می تواند کودکان را نیز مبتلا کند، بسیار طبیعی است که هم کودکان و هم خانواده هایشان نسبت به ابتلای کودکان به کرونا در صورت حضور در مدارس، اضطراب داشته باشند.

این روانشناس کودک ادامه داد: اما اگر میزان همه گیری کرونا در ماه های آینده کاهش پیدا کند و قرار شود تمام یا بخش زیادی از آموزش ها به صورت حضوری ارائه شود، حتما هم معلمان و هم خانواده ها باید با نگاه مثبت و توصیه های همدلانه، بستر حضور فیزیکی دانش آموزان در مدارس را فراهم کنند و حتی در صورتی که قصد دارند پروتکل های بهداشتی را به کودکان بیاموزند، باید از ارائه هرگونه پیام منفی، اضطراب آور و تحریک کننده وسواس پرهیز کنند.

خانواده ها فرزندان خود را از مدرسه رفتن نترسانند

اصغری همچنین درباره شیوه صحیح آماده سازی کودکان برای حضور فیزیکی در مدارس توضیح داد: خانواده ها و معلمان باید دقت داشته باشند که جهت آماده سازی کودکان جهت حضور در مدارس، نباید از واژه های سلبی استفاده کنند که در آنها استرس ایجاد کند، بلکه معلمان و خانواده ها باید به صورت راهبردی و با ارائه پیام های مثبت و به شیوه رفتاری باید به کودکان آموزش دهند که چه کارهایی را در هنگام حضور در مدارس انجام دهند تا بتوانند شرایط بهتری را داشته باشند.

وی با تاکید بر نقش موثر آموزش های بازی محور جهت آماده سازی کودکان برای حضور در مدارس گفت: قطعا معلمان باید در مواجهه های ابتدایی با کودکانی که برای اولین بار فضای مدرسه را تجربه می کنند، آنها را با فعالیت های بازی محور و غیررسمی با شرایط حضور در مدارس آشنا کنند؛ فعالیت که البته مبتنی بر تعامل دانش آموزان با یکدیگر است.

این روانشناس کودک ادامه داد: در چنین شرایطی حتی بهتر است برخی والدین نیز در روزهای ابتدایی با رعایت پروتکل های بهداشتی در مدارس حضور پیدا کنند و با کودکان خود و سایر کودکان جهت آماده سازی روحی آنها برای شرکت در مدرسه و ارتباط با هم سالان با معلمان تعامل کنند؛ زیرا کودکانی که به یک باره از فضای آموزش های مجازی وارد فضای آموزش های حضوری می شوند، حتما باید در روزهای اول خود تجربه های غیررسمی داشته باشند تا رفته رفته با محیط مدرسه اُنس بگیرند.

خانواده ها نگرانی های فرزندانشان درباره مدرسه رفتن را بشنوند

نکته مهمی که در این میان باید به آن توجه داشت که حضور کودکان در مدرسه، چه کودکانی که امسال به اول ابتدایی می روند و پیش از این نه تجربه آموزش های مجازی را داشتند و نه به صورت فیزیکی در مدرسه حضور پیدا کرده اند، چه کودکانی که امسال به دوم و سوم ابتدایی می روند و تا کنون بخش زیادی از آموزش های خود را به صورت مجازی فراگرفته‌اند، قطعا تغییرات روحی و روانی زیادی را در آنها ایجاد خواهد کرد.

در این شرایط، خانواده ها نیز در کنار آموزش و پرورش و مدارس، هم باید کودکان خود را برای رعایت صحیح پروتکل های بهداشتی در مدارس آماده کنند و هم روحیات آنها را برای شرکت در مدرسه و ارتباط گسترده با همسالان آماده کنند؛ بخصوص که این کودکان پیش از این کمتر با کودکان هم سن و سال خود در ارتباط بوده اند و اکنون در شرایطی قرار می گیرند که باید با ده ها کودک به عنوان هم کلاسی و هم مدرسه ای خود ارتباط بگیرند و قطعا بسیاری از کودکان بدون حمایت خانواده هایشان نمی توانند آمادگی لازم را پیدا کنند.

اصغری در همین راستا تاکید کرد که مهمترین اقدام خانواده ها برای آماده سازی روحی فرزندانشان جهت حضور در مدرسه، این است که فضایی برای گفت‌وگو با کودکان خود فراهم کنند. او در توضیح بیشتر گفت: خانواده ها باید درباره مدرسه رفتن با فرزندان خود صحبت کنند. البته آنها باید از این که صحبت هایشان را به طور مستقیم به فرزندان خود بیان کنند و بخواهند آنها را بمباران اطلاعاتی کنند، پرهیز کنند، بلکه خانواده ها باید شنونده های فعالی باشند و اجازه دهند کودکان صحبت های خود را بیان کنند.

این دانشیار دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: خانواده ها باید فضای بحث درباره مدرسه رفتن را با فرزندان خود، بخصوص کودکانی که برای اولین بار تجربه رفتن به مدرسه را پیدا می کنند، باز بگذارند و اگر احساس کردند که کودکانشان نظرات مثبتی نسبت به مدرسه رفتن دارند، آنها را همراهی کنند و اگر احساس کردند که بچه هایشان نسبت به مدرسه رفتن نگرانی دارند، باید کاری کنند که بچه هایشان احساس کنند که این نگرانی با همراهی والدین و معلمان برطرف خواهد شد.

وی با تاکید بر این که خانواده ها حتما باید برای آماده سازی روانی کودکان خود، آنها را از لحاظ روحی به طور کامل حمایت کنند، تصریح کرد: حمایت و پیشتیبانی خانواده از کودکان قطعا می تواند آرامش روحی زیادی را در آنها ایجاد کند و بخش زیادی از نگرانی هایشان از حضور در مدرسه را برطرف کند و موجب می شود که کودکان تجربه بهتری را از روزهای اول مدرسه کسب کنند.

فعالیت های پرورشی ، دانش آموزان را برای حضور فیزیکی در مدرسه آماده می کند

با وجود این که هنوز شرایط درباره بازگشایی حضوری مدارس از اول مهرماه نسبتا مبهم به نظر می رسد، اما مسئولان فعلی وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت که البته روزهای آخر خود را در دولت می گذرانند، متفق القول تاکید دارند که بخش زیادی از آموزش ها در سال تحصیلی پیش رو به صورت حضوری خواهد بود.

در چنین شرایطی با توجه به این که در دو سال تحصیلی گذشته عمده فرآیند آموزشی به صورت مجازی انجام شده است، صرف نظر از دانش آموزانی که تا کنون به مدرسه نرفته اند، سایر دانش آموزانی نیز که مجددا قرار است تجربه آموزش های حضوری را پیدا کنند، قطعا نیاز به آموزش های روحی و روانی خاصی خواهند داشت.

بنابراین وزارت آموزش و پرورش باید به گونه ای برنامه ریزی کند که تمام کودکان و نوجوانانی که به مدرسه می روند، هم برای رعایت کامل پروتکل های بهداشتی در مدارس آمادگی پیدا کنند و هم مجددا بتوانند با تجربه ای مناسب در مدرسه حضور پیدا کنند و ارتباط مناسبی با گروه های هم سالان خود برقرار کنند.

اصغری ضمن اشاره به این نکته تاکید کرد که آموزش و پرورش باید آموزش هایی از این دست را در حوزه فعالیت های پرورشی دانش آموزان بگنجاند و البته بدون شک نوع انجام این فعالیت های پرورشی در سنین مختلف دانش آموزان با یکدیگر متفاوت خواهد بود.

وی در توضیح بیشتر عنوان کرد: مهمترین بخش این فعالیت های پرورشی این است که آموزش و پرورش ضمن آماده سازی معلمان، کاری کند که تمام معلم ها بتوانند سبک زندگی با کرونا را به دانش آموزان آموزش دهند تا ریسک انتقال بیماری در صورت بازگشایی حضوری مدارس به حداقل برسد.

این روانشناس کودک با بیان این که «مدرسه، باید مدرسه زندگی باشد» عنوان کرد: مدرسه خانه دوم تمام دانش آموزان و در شرایط طوفان، سیل و شیوع بیماری، کودکان و نوجوانان ما باید یاد بگیرند که چطور با بحران ها مواجه شوند و به صورت عادی به مدرسه بروند. بنابراین ما باید فعالیت های پرورشی در مدارس را به سمتی پیش ببریم که معلمان، بچه ها را برای کسب تجربه زندگی در مدارس آماده کنند.

آموزش های غیرمستقیم ؛ شیوه صحیح آماده سازی روحی دانش آموزان

اصغری با تاکید بر این که آماده سازی روحی دانش آموزان برای بازگشایی مدارس باید مبتنی بر آموزش های غیرمستقیم باشد، عنوان کرد: این آموزش ها برای کودکان کم سن و سال باید در قالب بازی و نمایش ارائه شود و برای نوجوان نیز این آموزش ها باید در قالب کلاس های گروهی و نشست های مختلف باشد.

این دانشیار دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: ما به هیچ وجه نباید کودکان و نوجوانمان را دست کم بگیریم و آنها را به نحوی دست و پا بسته بار بیاوریم که نتوانند با بحران ها و شرایط غیرقابل کنترل مواجه شوند و ناچار باشند که روال های عادی زندگی خود را تعطیل کنند.

وی در پایان تصریح کرد: البته اساسا باید توجه داشت که بازگشایی حضوری مدارس تنها در صورتی مفید خواهد بود که برآورد ریسک مناسبی از سوی متولیان وزارت بهداشت صورت بگیرد که ما مطمئن باشیم این اقدام منجر به تشدید شیوع کرونا در میان کودکان و نوجوانان نخواهد شد.