آیا تفکیک وزارت راه و شهرسازی راه‌حل مشکلات کشور است؟ / دکتر علی بیت‌اللهی به نمایندگان مجلس هشدار می‌دهد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، با توجه به درخواست‌های متعدد برای تفکیک وزارت راه و شهرسازی و ایجاد وزارتخانه‌های مجزا در حوزه‌های مختلف، دکتر علی بیت‌اللهی در یادداشتی تخصصی به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته است. 

وی به نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی توصیه می‌کند که با توجه به شرایط خاص سیاسی و اقتصادی کنونی، و همچنین آغاز به کار دولت سیزدهم که هنوز مدت زیادی از آن نگذشته است، فرصت کافی به وزارتخانه کنونی داده شود تا فعالیت‌های خود را به نمایش بگذارد و پس از ارزیابی دقیق و کارشناسانه، در خصوص تفکیک وزارتخانه تصمیم‌گیری صورت گیرد. دکتر بیت‌اللهی با اشاره به تجربیات گذشته و مشکلاتی که در صورت تفکیک وزارتخانه‌ها ممکن است به وجود آید.

تأکید دارد که باید از ایجاد ساختارهای اضافی و تحمیل هزینه‌های غیرضروری پرهیز کرد. وی همچنین معتقد است که برخی مشکلات اساسی کشور، نظیر مسکن و حمل و نقل، بیشتر ریشه در مسائل مالی و اقتصادی دارند تا در ادغام یا تفکیک وزارتخانه‌ها.

دکتر علی بیت اللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی - در متن کامل نوشته خود بیان داشته است :

آیا زمان مناسبی برای تفکیک وزارت راه و شهرسازی است؟ هنوز از زمان شروع مسئولیت دولت سیزدهم تنها نیم سال گذشته است. آیا نباید به دولت و وزیر محترم راه و شهرسازی فرصتی داده شود تا اقدامات خود را به نمایش بگذارند و سپس قضاوت کنیم؟

با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کنونی کشور و منطقه، و ضرورت فعالیت همه دستگاه‌ها برای اجرای سریع طرح‌های عمرانی و جلب رضایتمندی مردم، آیا طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی به بهبود فعالیت‌ها کمک خواهد کرد یا ممکن است به تحمیل هزینه‌های اضافی و معطلی‌های چند ساله منجر شود؟

در توسعه شهری‌های نوین، آیا می‌توان توسعه اصولی و پایدار شهری را بدون ارتباط با توسعه حمل و نقل تصور کرد؟

آیا مفاهیم فنی طراحی و ساخت ساختمان‌ها، مسکن، شهرسازی، و زیرساخت‌های حمل و نقلی در اصل و بنیاد مشابه یکدیگر نیستند؟ آیا ساخت ابنیه فنی، محاسبات، مصالح، استانداردها و ضوابط فنی آن‌ها در یک حوزه مشابه قرار نمی‌گیرند؟

آیا فعالیت‌های وزارت راه و شهرسازی با توجه به مواردی که ذکر شد، غیرهمگن و تفکیک‌پذیر است؟ آیا این دیدگاه به این معناست که باید وزارتخانه‌های جداگانه برای حوزه‌هایی همچون آب، برق، نفت، پتروشیمی، واردات و تولید خودرو، اکتشاف معادن، ساخت کارخانجات و صنایع و سایر حوزه‌های کاری وزارت کشور تشکیل دهیم؟ آیا چنین رویکردی به سنگین‌تر شدن بدنه دولت نخواهد انجامید؟

آیا تجربه گذشته وزارت مسکن و شهرسازی و وزارت راه و ترابری زمانی که منفک بودند، نشان‌دهنده مشکلات و چالش‌های اساسی در زمینه مسکن و شهرسازی، از جمله توسعه ناموزون تهران و سایر کلانشهرها و حمل و نقل نبوده است؟

آیا منطقی نیست که دلایل مهاجرت جمعیت به مناطق خاص بررسی شده و با توزیع و پخش عادلانه مراکز اشتغال‌زایی و امکانات، از خالی شدن روستاها و شهرها و کاهش تقاضای مسکن در برخی استان‌ها جلوگیری کنیم؟

آیا درست است که برای هر مشکل و چالش کشور، یک وزارتخانه جداگانه تشکیل دهیم؟ اگر مشکل مسکن داریم، باید وزارتخانه‌ای خاص برای مسکن داشته باشیم؟ پس آیا نباید وزارتخانه‌های آب، خودرو، آلودگی هوا، اکتشاف معادن، برق، گاز و... را هم تشکیل دهیم؟

آیا تفکیک وزارت راه و شهرسازی تنها به معنای اضافه شدن یک وزیر به ساختار وزارتخانه است؟ آیا پرسنل اضافی و کمبود منابع مالی، اداری، ستادی و مدیریتی در این فرآیند مد نظر قرار نگرفته است؟ آیا به درستی توقف و بلاتکلیفی‌هایی که در پی این تفکیک پیش خواهد آمد، در شرایط کنونی ارزیابی شده است؟

آیا مشکلات در احداث جاده‌ها و راه‌آهن‌ها به دلیل ادغام وزارت راه و شهرسازی بوده یا به علت کمبود منابع مالی و اعتبارات است؟ آیا مشکل مسکن ریشه در تامین منابع مالی و تورم دارد یا ناشی از ادغام وزارت مسکن و شهرسازی با وزارت راه و ترابری است؟

پیشنهاد به نمایندگان محترم مجلس

پیشنهاد می‌شود که با توجه به مشکلات فراوانی که تفکیک وزارت راه و شهرسازی در پی خواهد داشت، و با در نظر گرفتن زمان نامناسب کنونی که هنوز آغاز به کار دولت سیزدهم است، و همچنین با توجه به شرایط خاص سیاسی – اقتصادی کنونی، فرصت کافی به ساختار فعلی داده شود تا فعالیت‌های آن ادامه یابد. سپس با ارزیابی دقیق و کارشناسانه فعالیت‌های انجام شده، تصمیم‌گیری لازم صورت گیرد.

با آرزوی موفقیت و سلامت،
دکتر علی بیت‌اللهی
14/02/2025