رکنا گزارش می دهد؛
جام زرین هخامنشی و ظرافتی که از ساخت آن بی اطلاع هستید! / به ایرانی بودن افتخار کنید !
رکنا: یکی از شاهکارهای به نمایش درآمده در موزه ملی ایران در قالب شاهکارهای زرین هنر ایران، تکوک زرین هخامنشی است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، جام زرین هخامنشی منسوب به همدان با ارتفاع 19/5 و ضخامت 12/8 سانتی متر و وزن 892 گرم از دو بخش جامی قیف مانند و بدنه شیر بالدار تشکیل شده است. جام با شیارهای افقی و گل لوتوس و نخل و پیچکی تزیین شده که در جلوی بدنه به یک شیر بالدار متصل می شوند. شیر به صورت نشسته با دست های به جلو و بال های شیارداری در دو طرف ساخته شده است. دهن شیر باز و دندان ها و زبان آن قابل مشاهده است. پنجه های شیر به سمت جلو قرار دارد. بال ها تو خالی و از دو ورقه زرین به هم لحیم شده، ساخته شده اند، بال ها دارای دو ردیف پرهای ریز ظریف و سه ردیف پرهای بلند هلالی هستند.
در دهان باز شده شیر، زبان نصب شده و در پشت آن سوراخ آبریز وجود دارد که دیده نمی شود. این شی زرین احتمالا متعلق به ظروف تشریفاتی شاهانه بوده و استفاده از تکوک هایی به اشکال مختلف از هزاره اول پیش از میلاد تا دوران اسلامی در شرق نزدیک رواج داشته است.
این شی تاریخی که گفته می شود متعلق به سده پنجم پیش از میلاد است در موزه ملی ایران نگه داری می شود.
این شیء از کاوشهای علمی به دست نیامده بلکه از شهر همدان مرکز حکومت مادها خریداری شده است. این شهر از سوی هخامنشیان نیز به عنوان پایتخت تابستانی و خزانه این سلسله انتخاب شده است. جام مورد اشاره ترکیبی از قسمتی از بدنه یک شیر بالدار با بدنه استوانه است که تقریبا مخروطی شکل و مزین به خطوط شیاری شکل است.
تزیینات قسمت بالای لوله استوانه ای شکل این تکوک، نواری است که با غنچههای گل لوتوس ترکیب شده است. دهان شیر باز بوده و زبان جانور از آن بیرون زده است در زیر چشمان تقریبا برجسته جانور دو چین خوردگی وجود دارد در حالی که آثار چروک در روی پیشانی آن نیز دیده میشود یال جانور دور سر، گردن و سینه آن را پوشانده است پنجههای جلویی به صورت طبیعی در روی زمین قرار گرفتند و انحنای بالهای بزرگ جانور با سه ردیف نقش با سه ردیف نقش به شکل پرتزیین شده اند و انحنای قسمت پایانی آنان به طرف جلو است شکل تقریبا غیر طبیعی پوزه این شیر در روی دستبند طلایی زیویه در شمال غرب ایران و متعلق به سدههای هشتم و هفتم پیش از میلاد نیز دیده میشود. نقش این شیر را میتوان با آجرهای لعابدار شوش و نقوش برجسته سنگی تخت جمشید مقایسه کرد.
عضلات پنجهها به شکل معروف به شکل لاله شباهت دارند این شکل اغلب ترکیبی است از خطوط منحنی و عناصر تقریباً مستطیل شکل به ویژه تزیینات هندسی هخامنشی که متاثر از هنر استپهای اوراسیا است. نقش بالهای بلند با سطح صدفی شکل در هنر قدیمی تر لرستان نیز دیده شده است، که شباهت زیادی به شکلهای متعارف هنر فینیقی غربی دارد. نوار بالایی دهانه ظرف با برگهای نخل و گونه لوتوس مصری تزیین شده که در دوره هخامنشی برای تزیین ظروف سیمین سوری، آناتولی آنفوراهای دستهدار جانوری در بلغارستان نیز استفاده می شده.
نقش شیاریهای افقی نیز در هنر آشوری نو و لیدی در سدههای ششم و پنجم پیش از میلاد رایج بوده است. این گروه از ظروف که از فلز و گل پخته ساخته میشد، اگرچه در تمام سطح امپراطوری بسیار رایج بود؛ اما در میان اشیای اهدایی نمایندگان ملل به شاهان در تخت جمشید دیده نشده است. به علت شاخی شکل بودن نمونه موجود که از نمونه تکوکهای استثنایی و پیچیده محسوب میشود قسمت بدن و سر آن باعث ثابت ماندن جانور در روی کف مسطحی میشده است. این شی شبیه خنجری که به نمایش گذاشته شده است و به احتمال ساخت کارگاههای سلطنتی بوده و به همراه اشیای شان زا و آثار معماری یادمانی تخت جمشید نمایش دهنده اتحاد مفاهیم هنری هخامنشی در نمایش دادن جنبههای طبیعی سبکهای هنری در مقایسه با سبک خمیری اوایل سد پنجم پیش از میلاد است.
در پایان باید اشاره کرد که در موزه متروپولیتن نیویورک نیز دو شیء دیگر شبیه این جام و نگهداری میشود که گفته شده آن ها نیز در همدان پیدا شدهاند.
ارسال نظر