نابودی خطرناک میگوهای آب شور دریاچه ارومیه / هفت میلیون نفر در اطراف دریاچه ارومیه در خطر بیماریهای تنفسی و گوارشی

رکنا:این اظهار نظر در حالی مطرح شده که حجم دریاچه ارومیه طی بیست و پنج سال گذشته به‌طور چشمگیری کاهش یافته و همین موضوع باعث شده تا  نمک‌ها   بیشتر در دریاچه  ته نشین شود و شوری را به بیش از 300 گرم در لیتر یا 8 برابر نمک معمولی آب دریا افزایش دهد.تنوع زیستی آبزیان به دلیل شوری دریاچه محدود شده است و دریاچه ارومیه دیگر قابل زیست برای  گونه ای ماهی یا نرم تن و گیاهی به جز فیتوپلانکتون  نیست.  تالاب های اطراف دریاچه زیستگاه   انواع گونه های گیاهی مقاوم به نمک است.    

میگوی آب شور، آرتمیا اورمیانا مهم‌ترین آبزی دریاچه ارومیه

مهدی زارع استاد تمام دانشگاه زمین شناسی در اینباره به خبرنگار محیط زیست رکنا گفت:رشد فیتوپلانکتون در بستر دریاچه قابل توجه است ،  مهم‌ترین موجود آبزی موجود در این دریاچه، گونه‌ای از میگوی آب شور، آرتمیا اورمیانا urmiana است.  این گونه کلان زئوپلانکتون حلقه کلیدی در زنجیره غذایی دریاچه است که جلبک ها را مصرف می کند و به نوبه خود توسط چندین گونه پرنده از جمله جمعیت فلامینگوهای مهاجر دریاچه مصرف می شود.  

او در ادامه گفت:جمعیت متنوع پرندگان دریاچه ارومیه و تالاب های مرتبط با آن در یک سری بررسی ها در دهه پنجاه شمسی ثبت شد که فهرست قابل توجهی از گونه ها را نشان داد. محققان بر این باورند که غلظت کلرید سدیم بیش از 320 گرم در لیتر برای میگوی آب شور دریاچه کشنده است.  به نظر می رسد شرایط بهینه برای آرتمیا اورمیانا  در غلظت نمک بسیار کمتر از 200 گرم در لیتر باشد و از آنجایی که شوری بسیار بالاتر از این سطح است، اثر منفی اندازه گیری شده روی نرخ رشد، تولید مثل و مرگ و میر این گونه گزارش شده است.

چرا میگوهای دریاچه ارومیه مهمند

این پژوهشگر در ادامه با توجه به اهمیت این گونه آبزی در حفظ تنوع زیستی دریاپه می گوید: میگوهای آب نمک دریاچه تنها رابط بین تولید  جلبک های دریاچه و جمعیت پرندگان مهاجر متنوعی هستند که از این میگوها تغذیه می کنند یا می کردند. از آنجایی که میگوهای آب نمک این پیوند حیاتی در اکوسیستم را برقرار می کنند، نابودی آنها منجر به از بین رفتن احتمالی بسیاری از جمعیت پرندگان مهاجر دریاچه ارومیه شده و بر ناپایداری کل اکوسیستم اثر گذاشته است. 

 استاد مهدی زارع  تاکید می کند:با کاهش سطح دریاچه، بستر دریاچه در معرض پوششی از نمک‌ها، عمدتاً کلرید سدیم، باقی می‌ماند که یک بیابان نمکی بزرگ در مساحت  بیشتر از 400 کیلومتر مربع  ایجاد می‌کند که فعلا به صورت فصلی و ماههای خشک سال بخشهای جنوبی دریاچه به این صورت درمی آید.

مرگ دریاچه آرال و تغییرات اکوسیستم

او در ادامه با اشاره با اثر مخرب نمکزار شدن دریاچه ارومیه می افزاید: این نمکزارها برای  کشاورزی مخربند  و از رشد بیشتر پوشش گیاهی طبیعی جلوگیری می کنند.  نمک‌ها همچنین مستعد  پراکنده شدن با  «طوفان‌های نمکی» هستند که صحنه های هولناکی درست می کنند  مشابه  آنچه در نتیجه خشک شدن دریای آرال در 1200 کیلومتری شمال شرقی دریاچه ارومیه ایجاد شده‌ است  . 

این استاد دانشگاه ادامه داد:پراکنده شدن نمک از دریای آرال با مرگ و میر گیاهان و کاهش رشد گیاهی، کاهش عملکرد محصول، اثرات نامطلوب بر حیوانات وحشی و اهلی، بیماری‌های تنفسی، مشکلات چشمی، و سرطان گلو و مری مرتبط بوده است .

هشدار بیماریهای گوارشی و تنفسی اطراف دریاچه ارمیه

او با اعلام اینکه هفت میلیون نفر در اطراف دریاچه ارومیه در خطر بیماریهای تنفسی و گوارشی هستند ادامه داد: گزارشهای  دانشگاههای علوم پزشکی که در دو استان پیرامون دریاچه فعالند طی یک دهه گذشته نشان از آثار مخرب گسترده این طوفانهای نمک بر سلامت ساکنان پیرامون دریاچه ارومیه دارد.بر اساس تجربه طوفان‌های نمک دریای آرال، این احتمال وجود دارد که بسیاری از حدود هفت میلیون نفری که در محیط پیرامون  دریاچه ارومیه و عمدتا در استانهای آذربایجان شرقی و غربی  زندگی می‌کنندبه تدریج و طی سالهای آینده در اثر این طوفان‌های نمکی  مشکلات دستگاه تنفسی و گوارشی مختلفی پیدا کنند. 

ایجاد حساسیت برای مردم

مهدی زارع با این هشدار بیان کرد:بنابراین ساماندهی و احیای دریاچه ارومیه برنامه ای ملی است که با ارسال خبرهای گاه مثبت از سوی بعضی مدیران قابلیت  پرداختن به صورت جدی  کم اثر می شود.دولت چهاردهم باید با توجه علمی به موضوع به دور از هر نوع رویکردی شعاری با مساله دریاچه ارومیه  مواجهه جدی و اساسی داشته باشد،مشارکت اجتماعی ساکنان پیرامون دریاچه ارومیه از مبانی هر طرح احیای موفق تر خواهد بود.