کرونا خانواده ها را اندازه 30 سال کنار هم کشاند/ خطرات زندانی بودن نوجوانان در آپارتمان ها

آپارتمان نشینی در دهه های اخیر به دلیل افزایش جمعیت و مدرن شدن زندگی ها به موضوعی عادی تبدیل شده است و امروزه کمتر خانواده ای پیدا می شود که در آپارتمان زندگی نکند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، آپارتمان نشینی بنا به گفته کارشناسان موجب محدودیت های متعددی شده که یکی از آن ها کم شدن جمعیت خانواده ها و تشویق کودکان و نوجوانان برای تخلیه هیجانات شان در فضای مجازی بوده است.

دکتر منصوره شهریاری احمدی، روان شناس و مشاور کودک، نوجوان و خانواده در خصوص معضلات سبک زندگی آپارتمانی در خانواده های ایرانی به خبرنگار اجتماعی رکنا اظهار داشت: زندگی آپارتمان نشینی در حداقل سه دهه اخیر گسترش یافته و خانه ها کوچکتر شده است. زمانی خانواده ها به صورت جمعی و هسته ای یعنی زن و شوهر با فرزندان گسترده بودند، خانواده ها پرجمعیت بودند و تعداد بچه ها زیادتر بود و تعدادی از فرزندان که ازدواج می کردند در همان خانه پدری می ماندند، بنابراین ارتباطات و گفت و گوها بین اعضای خانواده بیشتر بود و به تبع آن تفریح و سرگرمی بیشتری در خانه وجود داشت. با این حال به مرور زمان افراد بر اساس تبلیغات سبک معماری و سبک زندگی جدید که مبتنی بر آپارتمان نشینی بود خانه های خود را به فروش رساندند. جامعه ایرانی براساس فرهنگ زندگی که از اروپا و آمریکا رسیده بود، آپارتمان نشینی را به عنوان یک فرهنگ شیک پذیرفتند و آن را جایگزین خانه نشینی نمودند. اگرچه در ابتدای آپارتمان نشینی، افراد در آپارتمان های بزرگ زندگی می کردند و فضای خوبی در اختیار خانواده ها قرار گرفته بود اما با توجه به گران شدن هزینه های زندگی به مرور زمان مخصوصاً در چند سال اخیر مردم به دلیل محدودیت مالی، در آپارتمان های دارای طبقات و واحدهای متعدد زندگی خود را شروع کردند.

نوجوانان در آپارتمان ها حس زندانی بودن می کنند

شهریاری در تشریح عوارض زندگی های آپارتمانی در خانواده ها افزود: اکنون شاهدیم که 40 خانواده در یک مجتمع زندگی می کنند و این موضوع خانواده ها را از چند بُعد تحت فشار قرار داده است. افراد در بعد فرهنگی با اثرات منفی روبرو شدند و به دلیل اینکه زندگی در آپارتمان ها محدودیت های رفت و آمدی دارد، کودکان و نوجوانان بسیار محدود شدند و بازی کردن، راه رفتن، گفت و گوهای میان فردی افراد بسیار محدود و اثرات منفی به بار آورد. علاوه بر این کوچه ها نیز به تبع آپارتمان نشینی کوچکتر شد و مانند گذشته که کودکان فرصت داشتند تا در محله خودشان مثلاً فوتبال بازی کنند تحت تاثیر قرار گرفت. خانواده ها اکنون کمتر بچه هایشان را به بیرون از خانه می فرستند، زیرا به دلایل تربیتی و فرهنگی اعتماد کمی دارند. همه این موارد دست به دست هم دادند تا حس زندانی بودن به کودکان و نوجوانان دست دهد.

کاهش فرزندآوری از تبعات آپارتمان نشینی

این روان شناس و مشاور خانواده در خصوص معایب ساختمان نشینی ها و آسیب های بوجود آمده در کودکان و نوجوانان اظهار داشت: پیش از کرونا کودکان با حضور در مدارس تخلیه هیجانی داشتند و از این طریق خانواده ها نیز خیال شان راحت بود و ضمناً دوری از فضای خانه نیز برای دانش آموزان مفرح و نشاط آور بود. به طور کلی فضای خانه و آپارتمان ها باز هم برای کودکان و نوجوانانی که از مدرسه باز می گشتند، سخت و مانند زندان بود. یکی از اجبارهایی که آپارتمان نشینی به خانواده ها تحمیل کرد آن بود که خانواده ها مجبور شدند به سمت کم جمعیت شدن بروند. با این حال علی رغم اختصاص مشوق ها برای فرزند آوری، خانواده ها به واسطه آپارتمان نشین شدن، امکان فرزندآوری کمتری پیدا کردند. اکنون اگر در یک آپارتمان که 20 خانواده زندگی می کند، هرکدامشان 3 الی 4 بچه داشته باشد، دیگر امکان زندگی کردن در آن آپارتمان نیست.

نیاز جدی کودکان و نوجوانان به تخلیه هیجانات

دکتر شهریاری با تاکید بر تغییر سبک زندگی خانواده ها در دهه های اخیر با آپارتمان نشین شدن مردم ابراز داشت: در حال حاضر پدر و مادر به دلیل مشکلات اقتصادی، مجبورند اکثر اوقات روزانه را سر کار باشند و فرزندان نیز به مدرسه بروند، زمانی هم که خانواده به خانه می رسند، فرصت گفت و گو با هم ندارند و مهارت های ارتباطی از این طریق تحت الشعاع قرار می گیرد. با این حال شیوع کرونا در جامعه، این موضوع را نورعلی نور کرده و تاثیرات در قرنطینه ماندن نیز آسیب های متعددی از نظر روانی برای برخی از خانواده ها به ارمغان آورده است. باید توجه داشت که کودکان و نوجوانان نیاز جدی به برون ریزی هیجانات خود دارند، زیرا زمانی می توان تجربه های جدید را امتحان کرد که هیجانات مان تخلیه شده باشد.

تغییر الگوهای ارتباطی با آپارتمان نشینی خانواده ها

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه زندگی شهری و آپارتمان نشینی الگوهای ارتباطی افراد را تحت تاثیر قرار داده است، افزود: قبل از شیوع کرونا مردم آماده نبودند و گمان نمی کردند در دوران قرنطینه مجبور باشند تا زمانی طولانی در کنار سایر اعضای خانواده به معاشرت با یکدیگر بپردازند. با این حال ارتباط داشتن با اعضای خانواده در خانه های 60 متری بسیار سخت است و خانواده ها پس از شیوع کرونا با غافلگیری و بی برنامگی شدیدی در مواجهه با وضعیتی مثل در قرنطینه ماندن مواجه شدند. اکنون که در آستانه سالگرد یک سالگی شیوع کرونا در کشور هستیم، مادران خانه دار در شرایط کرونایی کمتر از سایر اعضای خانواده و نوجوانان نیز بیش از همه با آسیب های روانی حاصل از قرنطینه و در خانه ماندن مواجه شدند.

عوارض در خانه ماندن و اعتیاد نوجوانان به فضای مجازی

منصوره شهریاری در ادامه با اشاره با اثرات منفی آپارتمان نشینی و شیوع کرونا ابراز داشت: در ابتدای همه گیری کرونا، خانواده ها که مجبور به خانه نشینی شدند، ما روان شناسان از این موضوع استقبال کردیم و به مردم پیشنهاد می دادیم که مثلاً در خانه هایشان به گفت و گو و یادآوری خاطرات و آلبوم های گذشته بپردازند و سعی کنند تا هرچه بیشتر شادابی خود را حفظ کنند. با این حال با ادامه دار شدن بیماری کرونا دیگر توصیه های این چنینی کارایی نداشتند و روابط افراد با یکدیگر سنگین تر شد، خانواده ها رفته رفته به این نتیجه رسیدند که تا چه زمانی می توانند درکنار یکدیگر باشند و به خاطره گفتن و بذله گویی ادامه دهند. با این وجود، فضایی ایجاد شد که برخی والدین فرصت پیدا کردند تا به محل کار خود بروند و از فضای سنگین قرنطینه و در خانه ماندن خلاص شوند اما نوجوانان مجبورند که همچنان در خانه باشند و این موضوع به نوبه خود باعث بوجود آمدن مشکلاتی شده است. یکی از عوارض در خانه ماندن در نوجوانان، اعتیاد شدید به ماندن در فضای مجازی و تشویق آن ها به سمت کلاس های مجازی و درس خواندن با تلفن همراه است.

روابط والد فرزندی و ارتباط با همسالان تغییر یافته است

شهریاری تاکید کرد: سبک رابطه ها، گفت و گوها و روابط والد فرزندی و ارتباط با همسالان در نتیجه در خانه ماندن با توجه به آپارتمان نشین شدن خانواده ها تغییر یافت. افراد نیازمندند که از انتقال احساسات و دلگرمی و همدلی تاشی از ابراز احساسات یکدیگر استفاده کنند ولی اکنون شرایط به گونه ای شده است که همه این موارد به سمت فضای مجازی رفته و حتی تهیه مایحتاج زندگی مان نیز بواسطه فضای مجازی صورت می گیرد. اکنون سبک زندگی ها بسیار تغییر یافته و کسانی که حتی شیوه استفاده از تلفن های هوشمند را نمی دانستند نیز بواسطه کرونا استفاده از این ابزار را یاد گرفته اند. در دوران پسا کرونا معلوم نیست چه اتفاقی برای نوجوانان می افتد، اکنون بسیاری از نوجوانان و به واسطه خسته شدن از در خانه ماندن، حتی صبح ها هم در پارک ها تجمع می کنند و این موضوع به نوبه خود با توجه به اینکه روابط و دوستی های کنترل شده ای نیست، می تواند آسیب ها و معضلات دیگری را بوجود آورد.

فرهنگ آپارتمان نشینی به معنای محدود کردن زندگی است

این استاد دانشگاه با بیان اینکه سبک زندگی آپارتمان نشینی تنها عامل بوجود آمدن معضلات اجتماعی نیست، ادامه داد: سالیان سال است که خانواده ها به سبک آپارتمان نشینی عادت کرده اند، اما شخصاً به عنوان یک شهروند، مادر و روان شناس، سبک زندگی آپارتمانی را نمی پسندم، با این حال سعی می کنم مثلاً شیطنت های کودکان ساکن در طبقه بالای خود، دود سیگار همسایه، سروصدای آسانسور و مهمان های همسایه مان را تحمل کنم. با این حال ترجیح می دهم تا مثل دوران کودکی در یک خانه دارای حیاط زندگی می کردم تا هرگاه بخواهم بتوانم در آن نفس بکشم. به طور کلی سال هاست که شعار فرهنگ آپارتمان نشینی در جامعه سر داده می شود اما معنای این فرهنگ، آن است که خود را هرچه بیشتر محدود کنیم.

آپارتمان نشینی یکسری رفتارها را تبدیل به هنجار کرده است

منصوره شهریاری تاکید کرد: طی سال های گذشته با توجه به علاقه به مدرن شدن، سبک زندگی خود را تغییر داده ایم و تغییراتی که اکنون در خانواده های آپارتمان نشین می بینید، تبدیل به هنجار شده است. در ایام کرونا این موضوعات و تغییرات را بیشتر لمس کردیم، مثلاً در تعدادی از خانواده ها دیده می شود که برای کودک و نوجوان خود تبلت و تلفن هوشمند خریده اند تا در اتاق شخصی خود به آن مشغول باشند و مزاحم سایر اعضای خانواده نشوند. بنابراین تفریحات، خرید کردن و سینما رفتن در خانواده ها با شیوع کرونا محدود شد و زمانی که اعضای خانواده مدتی در کنار هم جمع شدند، دریافتند که اصلاً بلد نیستند با هم ارتباط برقرار کنند و در این میان بسیاری از کودکان و نوجوانان که فضای مدرسه را دوست داشتند از آن محروم شدند. متاسفانه تعدادی از نوجوانان و کودکان مان امسال از حضور در مدرسه امتناع کردند. بنابراین انگیزه های مردم نیز تغییر یافته و از نظر انگیزشی سبک زندگی مردم عوض شده است.

نوجوانان بیشترین آسیب را در آپارتمان ها در دوران شیوع کرونا دیده اند

شهریاری احمدی با تاکید بر این که در چند وقت اخیر همه افراد جامعه اندکی افسردگی و کاهش مسائل خُلقی را تجربه کردند، افزود: همه افراد اُفت خُلقی را تجربه کرده اند و در یکسال اخیر در حد 30 سال بعضی از خانواده ها در کنار هم بودند، به همین دلیل خلاقیت افراد، جذابیتی که محیط خانواده داشت و به طور کلی ارتباطات ما تحت تاثیر قرار گرفتند. زمانی که کودکان به مدرسه می رفتند، نوعی تنوع به حساب می آمد، در حالی که کودکان از فرط بی انگیزگی صبح ها از زیر لحاف در کلاس درس حاضر می شوند! وقتی مدرسه ها باز بودند، روزمرگی افراد و خانواده ها کمتر بود و سبک زندگی در بعد اعضای خانواده تغییر پیدا کرد. بنا به مشاهدات و اخبار موجود، در حال حاضر نوجوانان و کودکانی که به ویژه در سنین بلوغ به سر می برند در معرض از آسیب های زیادی هستند و از شرایط کنونی رنج می برند و رفتارهای ناهنجاری از خود بروز می دهند.

نوجوانان را درک کنید و آن ها را تنها نگذارید

دکتر منصوره شهریاری احمدی در پایان تاکید کرد: نمی توانیم همه مسائل را به آپارتمان نشینی ربط دهیم و بوجود آمدن کرونا را در شرایط کنونی باید با مسئله آپارتمان نشینی تفکیک کنیم. در پایان به خانواده ها و مسئولین توصیه می کنیم که وقت بیشتری برای درک کردن نوجوانان بگذارند و آن ها را تنها نگذارند. نوجوانان، مردان و زنان آینده ی این سرزمین هستند و اگر آن ها آسیب ببینند، آینده ی جامعه آسیب خواهد دید.  آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.