کاهش نرخ جمعیت خانوارها در تهران/ کاهش سن مهاجرت تحصیلی به نوجوانی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سال 1395، بعد متوسط خانوار در شهر تهران سه نفر در خانوار بوده که نسبت به سال 1390، معادل 0.1 نفر در خانوار کاهش دارد. این در حالی است که خانوارهای مناطق 19 و 7 با بعد متوسط 3.3 . 2.7 نفر در خانوار به ترتیب بزرگ‌ ترین و کوچک ‌ترین بعد خانوار را در این سال در بین مناطق شهر تهران داشتند.

همچنین در بازه زمانی یاد شده دو میلیون و 911 هزار و 65 خانوار در شهر تهران ثبت اطلاعات داشتند که از این تعداد دو میلیون و 903 هزار و 435 خانوار (99.7 درصد) از نوع خانوار معمولی ساکن بوده‌اند. میزان رشد متوسط سالانه‌ ی تعداد خانوارهای معمولی ساکن شهر تهران در سال‌های 1395-1390 برابر 2.32 درصد در سال است. با توجه به آن که رشد متوسط سالانه جمعیت شهر در همین دوره 1.29 درصد بوده، بنابراین تعداد خانوارهای معمولی ساکن با آهنگی سریع‌ تر از جمعیت افزایش داشتند که نتیجه آن کاهش بعد متوسط خانوار است.

ناهید خداکرمی ، عضو و رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران در خصوص کاهش بُعد خانوارها در تهران به خبرنگار اجتماعی رکنا اظهار داشت: از سال 1380 همکاران ما در رشته تخصصی مامایی به صورت مکرر در مورد کاهش نرخ باروری هشدار داده اند و از سال 1390 نیز به طور جدی تری بحث کاهش نرخ باروری و تغییر ترکیب جمعیتی کشور مورد توجه قرار گرفت، با این حال آن گونه که باید و شاید به ابعاد آن توجه نشد. کاهش نرخ نفرات خانوارها یک هشدار برای ماست که به حرکت جمعیتی کشور خصوصاً در شهر تهران توجه کنیم. اکنون بیشترین توجه مجلس و سایر نهادهای سیاست گذار این است که باروری را افزایش دهند، در صورتی که کاهش نرخ باروری یک مشکل چند بعدی است و تنها یکی از علل کاهش نرخ تعداد جمعیت خانوارهاست و از سایر علل این موضوع غافل شده ایم.

مهاجرت پیش از ورود به دانشگاه از علل کاهش جمعیت خانوارهاست

خداکرمی با تاکید بر اینکه یکی از علل کاهش نرخ جمعیت خانوارها مهاجرت است، افزود: اگر دانشجویی در گذشته در مقطع کارشناسی ارشد به فکر مهاجرت به خارج از کشورهای بود، اکنون با وضعیتی روبرو هستیم که نوجوانان و جوانان از دوره متوسطه و یا در بدو ورود به دانشگاه به فکر مهاجرت می افتند یا در حین تحصیل اقدام به مهاجرت می کنند، به عبارتی متاسفانه نخبگان جامعه در حال خروج از کشور هستند که مهم ترین آسیب آن ایجاد اختلال در ترکیب جمعیتی است. بحث دیگر در خصوص کاهش نرخ جمعیت خانوارها به فرهنگ زندگی خانواده ها بر می گردد که در این حوزه نیز شاهد تغییراتی هستیم، اکنون افزایش سن ازدواج و نرخ طلاق، باعث شده که خانواده های تک نفره و دو نفره ما نیز افزایش پیدا کنند و زوج های جوان نیز بنا به دلایل متعدد که اغلب اجتماعی است، میل و انگیزه ای برای فرزندآوری ندارند، بررسی ها نشان می دهد عدم تمایل به فرزندآوری به معضلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی جغرافیایی مرتبط است.

جبران معضل کاهش نرخ جمعیت خانواده ها به دو دهه زمان نیازمند است

رئیس انجمن علمی مامایی ایران با فاجعه بار خواندن کاهش نرخ باروری در کشور، در خصوص دلایل دیگر در نزول نرخ جمعیت خانوارها افزود: کاهش نرخ فاجعه بار باروری، یک تهدید جدی است که در آینده ما را با بحران جمعیتی و رفاه اجتماعی مواجه خواهد کرد، علاوه بر این کاهش ازدواج، افزایش طلاق و عدم تمایل زوج ها به فرزندآوری و مهمتر از همه این موارد، مهاجرت ها چه از روستاها به حاشیه شهرها و چه شهرها به خارج از کشور باعث شده تا نرخ بُعد خانوارهای ما کاهش یابد و این روند در حال گسترش است، همچنین با شرایط فعلی که هیچ اثری از اصلاحات ساختاری و بنیادین در برخی قوانین و رویکرد های حاکمیت دیده نمی شود توقف این مسئله مشکل است. لازم به ذکر است که وضعیت امروز جمعیت کشور بر اثر یک روند تدریجی در طی 30 سال ایجاد شده است، بنابراین بازگشت به وضعیت مطلوب به صورت مقطعی و ناگهانی میسر نخواهد بود و جبران این معضل و حتی توقف آن ممکن است بیش از دو دهه طول بکشد.

علت تمایل شدید جوانان به مهاجرت باید بررسی شود

ناهید خداکرمی در پایان و توصیه به سیاست گذاران مربوطه در موضوع کاهش نرخ جمعیت گفت: اگر سیاست گزاران و برنامه ریزان کشور نگاهی به آینده نداشته باشند، احتمال اینکه هرروز با کاهش بیشتر نرخ بُعد خانوارها مواجه باشیم، افزایش خواهد یافت، پس می طلبد تا به همه ابعاد وضعیت جمعیتی و وضعیت خانواده ها توجه شود. در مورد مهاجرت ها نیز باید گفت در این سال ها تعداد خانواده هایی که در خارج از ایران و به خصوص کشورهای همسایه همچون امارات، ترکیه و کشورهای دیگر مثل گرجستان، خانه خریدند و بخشی از سرمایه و اعضای خانواده شان را به خارج از کشور منتقل کردند چشمگیر است. بنابراین اگر علت تمایل شدید به مهاجرت در نسل جدید بررسی نشود و مشکلات اجتماعی کشور حل نگردد، هر روز با کاهش نرخ ازدواج، باروری و نرخ جمعیت خانوارها مواجه خواهیم بود.  آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.

خبرنگار: مهدی برازنده