قتل291 ایرانی طی هفت ماه / راه های نجات از حلقه این قاتل خاموش

به گزارش خبرنگار اجتماعی  رکنا، بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی از مرگ و میر ناشی از گازگرفتگی در هفت ماهه سال جاری ۲۹۱ نفر از هموطنان مان توسط گاز منواکسید کربن جان خود را از دست دادند. بنابراین با توجه به نزدیک شدن به فصول سرد سال و نیاز بیش از پیش به استفاده از وسایل گرمایشی به نظر می رسد اگر به نکات ایمنی و نحوه صحیح استفاده از وسایل گرمایشی توجه نشود با آمار تلفات قابل توجهی مواجه خواهیم بود.

پرویز رزمیان فر، کارشناس ایمنی در خصوص لزوم رعایت نکات ایمنی در فصول سرد سال به خبرنگار اجتماعی رکنا اظهار داشت: جنس گاز منواکسید کربن به گونه ای است که خصوصیات ظاهری اش نمایان نیست و همین موضوع باعث شده افراد نتوانند بر اساس رنگ، بو و سایر مشخصات این گاز آن را بشناسند، این موضوع بسیار خطرناک است و لازم است اگر در محیطی از وسایل گازسوز استفاده می شود، یکسری ضوابط و شرایط را رعایت کنیم تا از انتشار منواکسید کربن جلوگیری به عمل آید و از نظر روانی نیز آرامش بیشتری داشه باشیم.

لزوم وجود تهویه در محیط هایی که از وسایل گازسوز استفاده می شود

رزمیان فر با اشاره به اینکه به فصول سرد سال نزدیک شده ایم، تاکید کرد: وقتی فصل زمستان فرا می رسد و هوا رو به سردی می رود باید محل لوله بخاری، آبگرمکن های معمولی و دیواری داخل محیط مسکونی بررسی شود، محلی که وسیله گرمایشی در آنجا نصب می شود بایستی حتماً تهویه داشته باشد، باید توجه داشت به ازای هر یک لیتر گازی وارد دستگاهی گازسوز مثل بخاری می شود، حدود ده لیتر هوا مصرف می شود، گاز از طریق شلنگ وارد دستگاه گازسوز می شود اما هوای محیط می سوزد، بنابراین همواره باید جایگزینی برای هوای تازه محیط داشه باشیم. باید سعی کنیم در چنین فضاهایی که از بخاری و آبگرمکن استفاده می شود، حتماً از شرایط تهویه، بازبودن پنجره، آب بندی کامل درزها و پنجره ها اطمینان حاصل کنیم.

بستن دریچه کولر فقط در صورت داشتن دستگاه گرمایشی غیرگازسوز مجاز است

کارشناس ایمنی در رابطه با اقداماتی مثل پوشاندن دریچه های کولر و خطرات ناشی از آن در محیط های کوچک نیز ابراز داشت: در بسیاری موارد پیشنهاد می شود با سرد شدن هوا بهتر است دریچه های کولر را ببندیم، در حالی که بسته شدن دریچه کولر بیشتر برای فضاهایی پیشنهاد می شود که از دستگاه های غیر گازسوز استفاده می کنند، مثلاً سیستم گرمایش ممکن است در آن محل شوفاژ یا رادیاتور باشد ولی در محیط هایی که از بخاری استفاده می شود، نبستن دریچه کولر ارحج تر است چون می تواند جابجایی هوا را در خود داشته باشد. لازم به ذکر است وسیله گازسوزی که استفاده می شود باید از نظر لوله بخاری، خروجی مستقل و ایمنی داشته باشد، ضمناً خود وسیله مذکور را هم می توانیم آزمایش کنیم، یعنی زمانی که بخاری را روشن می کنیم تا وقتی که مقداری گرم می شود، بایستی وقتی دست به دودکش بخاری می زنیم کاملاً گرم شده باشد، این موضوع نشان دهنده آن است که گازی که از بخاری تولید می شود از طریق دودکش تخلیه می گردد اما اگر دودکش سرد باشد نشان دهنده این است که عمل تخلیه احتراق به خوبی انجام نمی شود.

لزوم استفاده از دستگاه کاشف گاز

رزمیان فر در هشداری دیگر در خصوص عدم استفاده از حمام و بخاری به طور همزمان در شرایطی خاص گفت: باید در نظر بگیریم که در اگر خانه ای هم بخاری بود و هم آبگرمکن، وقتی همزمان در این شرایط از حمام نیز استفاده شود با خطر مرگ و خفگی مواجه خواهیم شد. زمانی که بخاری ما روشن است و روی شعله مشخصی قرار دارد و محیط را گرم می کند، زمانی که حمام می رویم و آّب گرم را باز می کنیم، شعله آب گرمکن دیواری به شدت بالا می رود و موجب می شود که منبع آب گرم شود و مصرف گاز در این شرایط بالا رود، در نتیجه این فرایند، سوختن اکسیژن محیط بیشتر می شود و چون بخاری روشن است، آبگرمکن به طور همزمان روی مدار می آید و در نتیجه بیشترین سوختن هوای محیط را داریم، این باعث می شود کسی که داخل حمام است دچار گازگرفتگی شود، بنابراین اگر در این شرایط می خواهیم حمام برویم، شعله بخاری را روی شمعک قرار دهیم و نفر دومی در محیط باشد که اگر اتفاقی افتاد سریعاً اقداماتی را انجام دهد. اگر فرد در وضعیت گازگرفتگی قرار گرفت و دچار سرگیجه، سردرد و حالت تهوع قرار گرفت، این موارد از نشانه های گازگرفتگی است، پس بهتر است درها و پنجره ها را باز کند و دستگاه های گازسوز را خاموش نماید تا وقتی وضعیت و علائم گازگرفتگی را از دست داد به دنبال علت این اتفاق بگردد. توصیه می شود مردم یکسری دستگاه ها به نام کاشف گاز را که دارای سنسور و هشدار دهنده هستند در محل کار و زندگی خود نصب کنند، این دستگاه قبل از اینکه وضعیت به حد خطرناک خود برسد اعلان می دهد و فرد متوجه می شود که در محیط گاز نشتی پیدا کرده است.

ترجیحاً از لوله های حلبی و فلزی استفاده کنید

پرویز زرمیان فر در خصوص اقدامات صورت گرفته توسط نهادهای گوناگون برای جلوگیری از گازگرفتگی افزود: اکنون دستگاه های مختلفی مثل سازمان آتش نشانی تبلیغات گسترده ای مبنی بر چگونگی دستوالعمل استفاده مردم از دستگاه های گازسوز را داشته اند، با این حال مصرف کننده نیز باید به شیوه مصرف دستگاه های گازسوز دقت داشته باشد و مسئولیت عواقب استفاده نادرست از آن ها را بپذیرد. مصرف کنندگان همچنین باید از استاندارد محصولی که خریداری می کنند آگاه باشند و در موقع نصب وسایل گرمایشی و گازسوز از افراد متخصص در این کار استفاده کنند، وقتی هم که دستگاه گازسوز را نصب کردند دقت کنند که دستگاه شان نشتی نداشته باشد. همچنین توصیه می شود برای خروجی هایی که در آبگرمکن ها و بخاری ها استفاده می کنند به جای لوله های آکاردئونی و آلومینیومی از لوله های حلبی و فلزی استفاده کنند، زیرا لوله های آکادئونی و آلومینیومی قابل تایید و اعتماد نیستند.

بر اساس آمارهای موجود در هفت ماهه سال جاری ۲۹۱ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات ۲۴۵ نفر بود ، ۱۸.۸ درصد افزایش یافته است.

همچنین در این مدت استان های تهران با ۵۰، آذربایجان شرقی با ۲۲ و فارس با ۱۹ فوتی بیشترین آمار تلفات مسمومیت با گاز را داشته اند. استان های البرز، خراسان رضوی و مرکزی نیز هرکدام با ۱۸ فوتی در رتبه بعدی آمار مسمومیت با گاز قرار می گیرند.

این در حالیست که بر اساس آمارهای موجود تلفات گازگرفتگی در سایر استان ها کمتر از ۱۵ نفر و در تعدادی از استان ها نیز صفر گزارش شده است.

با توجه به افزایش آمار مسمومیت با گاز منوکسید کربن در نیمه دوم سال، در مهر ماه نیز شاهد افزایش این آمار در کشور بوده ایم. در این ماه ۳۷ نفر بر اثر گازگرفتگی جان خود را از دست داده اند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۴ نفر بیشتر شده است.

همه سوخت های گیاهی و یا سوخت های با منشا گیاهی و فسیلی می توانند منبع تولید گاز منواکسید کربن باشند. اجزای گیاهان مثل چوب، خاشاک، علوفه، پنبه و ...، مواد گیاهی که تغییراتی در آن ها ایجاد شده است مثل زغال، زغال سنگ و یا فضولات حیوانات گیاهخوار، پارچه های نخی و سوخت های فسیلی مثل نفت، بنزین، گازوئیل، گاز طبیعی و هر ماده ای که از این مواد تهیه می شود مانند لاستیک، پلاستیک، قیر، پارچه های پلاستیکی می توانند در شرایطی که اکسیژن کافی در هوا وجود نداشته باشد، به صورت ناقص بسوزند و گاز زغال و یا همان منواکسید کربن تولید کنند.

گاز زغال گازی است بی بو، بی رنگ، بی مزه و سبک تر از هوا، این گاز بسیار سمی و مرگ آور است. غلظت نیم تا یک درصد آن در هوای تنفسی در مدت ۱۵ دقیقه باعث مرگ می شود.

اگر غلظت این گاز در هوای تنفسی زیاد باشد می تواند خیلی سریع باعث مرگ شود و حتی در غلظت های بالا می تواند باعث مرگ آنی شود. نکته مهم آن است که با توجه به بدون بو و رنگ بودن گاز منواکسید کربن، تا زمانی که انسان تحت تأثیر گاز منواکسید کربن قرار نگیرید و ‌آثار مسمومیت در وی ظاهر نشود متوجه وجود گاز منواکسید کربن در هوا نمی شود.

مهم ترین نکته در جلوگیری از تولید گاز منواکسید کربن، رساندن هوای کافی(اکسیژن کافی) به ماده سوختنی است. اگر به ماده سوختی هوای کافی برسد، گاز منواکسید کربن تولید نخواهد کرد. بنابراین تهویه هوا مهم ترین نکته در پیشگیری از تولید گاز منواکسید کربن است.

باید توجه داشت که برای فرستادن هوای داغ به بیرون از فضای مسکونی باید جهت عمودی در مسیر حرکت هوای داغ ایجاد کنیم. اگر در مسیر هوای داغ قسمتی از مسیر افقی بود ضروری است سه برابر طول آن مسیر افقی، مسیری عمودی وجود داشته باشد. به عبارتی اگر در مجموع در مسیر لوله دودکش یک متر مسیر افقی وجود داشت، باید سه متر مسیر عمودی وجود نیز داشته باشد. اگر مسیر عمودی کافی در دودکش وجود نداشته باشد تمایل مثبتی به خروج هوا از آن فضا وجود نخواهد داشت. نکته مهم دیگر اینکه اگر درمسیر حرکت هوای داغ حتی یک مسیر کوتاه در جهت پایین وجود داشته باشد هوای گرم به بیرون نخواهد رفت. اگر در انتهای مسیر خروج هوای داغ، فشار مثبت ناشی از وزش باد ایجاد گردد هوای داغ به بیرون نخواهد رفت و به همین دلیل است که باید در انتهای دودکش کلاهک های مخصوص وجود داشته باشد تا جریان باد از خروج هوای داغ پیشگیری نکند.

همانقدر که وجود دود کش برای وسیله حرارتی لازم است وجود منفذ و دریچه ای برای ورود هوا به فضای مسکونی که وسیله حرارتی در آن قرار دارد، لازم است. اگر هوا نتواند داخل شود واضح است که به بیرون هم نخواهد رفت و این یعنی اختلال در تهویه و اختلال در تهویه یعنی شرایط برای تولید منواکسید کربن فراهم شده است.

داغ بودن لوله دودکش در فاصله قابل توجهی دورتر از خود وسیله حرارتی، نشان دهنده جریان هوای داغ در آن خواهد بود.

ابتدایی ترین و بهترین اقدام در برخورد با شخص دچار گاز گرفتگی، خارج کردن او از محیطی است که در آن مسمومیت رخ داده است و سپس انتقال سریع و بلافاصله وی به مراکز درمانی برای تجویز اکسیژن و سایر اقدامات لازم اما بسیار مهم است که به هنگام ورود به فضایی که در آن منواکسید کربن وجود دارد و شخصی مسموم و بیهوش شده است این توجه و دقت را داشته باشیم که خودمان دچار گاز گرفتگی و مسمومیت نشویم. بهتر است تا حد امکان نفس خودمان را حبس کنیم، در ها و پنجره ها را باز کنیم، دوباره به بیرون از آن فضا برگردیم نفس تازه کنیم و مجدد برای کمک وارد شویم و اگر لازم بود چندین بار برای نفس تازه کردن، از آن محیط خارج شویم و مراجعت کنیم.   آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.

خبرنگار: مهدی برازنده