اهدای پلاکت خون چیست؟

به گزارش رکنا , کسانی واجد شرایط اهدای پلاکت خون هستند که شرایط اهداى خون کامل را داشته و ازلحاظ سلامتى هم در صحت کامل باشند میتواند پلاکت خون اهدا کنند.

سن بالاى ١٨ سال و وزن بالاى ٥٠ کیلو گرم از جمله شرایطی است که برای اهداکنندگان پلاکت خون ضروری است.

همچنین از آخرین اهداى خون فرد اهدا کننده، ٨هفته گذشته باشد و عدم مصرف آسپیرین و داروهایى چون پیرو کسیکام و ایبوبروفن در ٤٨ساعت گذشته قبل از اهداى پلاک خون باشد.

 هر چند وقت یک بار می توان پلاکت خون اهدا کرد ؟

بدن انسان سالم به سرعت پلاکت ها را جایگزین مى کند و هر ٤٨ساعت یک بار مى توان اهداى پلاکت کرد به شرطى که بیشتر از ٢بار در هفته و ٢٤بار در یک سال نشود.

فرد اهدا کننده پس از ثبت نام توسط پزشک مورد معاینه خواهد شد و در صورت داشتن شرایط اهدا از او آزمایش خون به عمل خواهد آمد.

 بعد از داشتن نتایج آزمایش (اجزای خون و تعداد پلاکت ها) نرمال باشد، از اهدا کننده پلاکت فرزیس انجام خواهد شد و مدت زمان انجام پلاکت فرزیس از شروع تا پایان حدود یک الى یک ونیم ساعت طول خواهد کشید.

اهدا کنندگان توسط پزشک معاینه شده و در صورت واجد شرایط بودن و نرمال بودن آزمایش CBC و شمارش پلاکتهاى فرد اقدام به پلاکت فرزیس خواهد شد.

در روش پلاکت فرزیس یا اهدای پلاکت ،پلاکت خون اهدا کننده توسط ست استریل و یکبار مصرف جدا شده و سایر اجزای خون به بدن اهدا کننده برمی گردد.

اهدای پلاکت برای بیماران مبتلا به سرطان خون ،کم خونی ناشی از نقص عملکرد مغز استخوان ،بیمارانی که پیوند مغز و استخوان انجام دادند و یا تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند، بیمارانی که شیمی درمانی یا رادیوتراپی می شوندو بیمارانی که عمل جراحی بزرگ مانند قلب باز دارند ،بیمارانی که دارای مقاومت پلاکتی هستند مفید است.

توضیحات تکمیلی

هم اکنون در ۳۱ مرکز استان کشور امکان اهدای خون به روش آفرزیس وجود دارد.

پلاکت چیست؟

امروزه مصرف پلاکت در کشور با توجه به افزایش سن و گسترش روز افزون مراکز خون و آنکولوژی و تشخیص به موقع بیماری های خونی، افزایش چشمگیری داشته باشد.

مقدار پلاکت در هر میلی متر مکعب از خون دست کم ۱۵۰ هزار سلول و حداکثر ۴۰۰ هزار سلول پلاکت است که در عمل انعقاد خون نقش دارند و در جلوگیری از خونریزی رگها به وسیله تشکیل توده پلاکتی به ترمیم جداره عروق کمک می‌کنند.

 با تزریق هر واحد پلاکت میزان پلاکت‌های بدن بیمارتقریبا ۱۰ هزار عدد در هر میلی‌متر مکعب افزایش می‌یابد.

امکان نگهداری پلاکت در خارج از بدن و درون کیسه‌های نگهداری تا ۳ روز است و این فرآورده حیاتی باید در دمای ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد (دمای اتاق) نگهداری شود.

پلاکت رندوم چیست؟

 بیشتر پلاکتی که در حال حاضر در کشور تهیه و تولید می شود، پلاکت رندوم (Random) است و باید در همان ۶ ساعت اولیه پس از اهدای خون از دیگر سلولها و بخش های خون جدا شود و هر شش واحد آن که توسط شش نفر از اهدا کنندگان خون تهیه می شود یک دُز درمانی است.

پلاکت آفرزیس هدف پیش رو

در روش آفرزیس پلاکت از خون جدا شده و سایر اجزای خون همزمان به بدن اهداکننده باز می‌شود.

در تهیه پلاکت به روش آفرزیس خون اهداکننده توسط ست یک بار مصرف جدا و وارد دستگاه تمام اتوماتیکی می شود که می تواند ترکیبات خون را از هم جدا کند. در هر بار اهدای پلاکت به روش آفرزیس به اندازه ۶ تا ۸ واحد اهدای خون به روش معمول پلاکت جمع آوری می شود.

تفاوت این روش دریافت پلاکت با استخراج پلاکت از کیسه‌های خون اهدایی در این است که منشأ پلاکت، یک شخص است و با میزان بیشتری پلاکت اهدا می‌شود.

طول عمر پلاکت چقدر است؟

 طول عمر پلاکت ۳ تا ۵ روز است. در این روش هم پلاکت‌ها بهتر حفظ می‌شوند و هم این که به هنگام ورود به بدن گیرنده تنوع آنتی‌ژن کمتری دارد و از نظر ترمیم و اصلاح کمبود پلاکت موفق‌تر عمل می کند. پلاکتی که تنها از یک اهدا کننده دریافت می شود، احتمال واکنش بدن بیمار به پلاکت را نسبت به دریافت پروتئین های متعدد از اهداکنندگان مختلف کاهش می‌دهد.

مصارف درمانی پلاکت

هر واحد پلاکت ارزش درمانی ۶ تا ۸ واحد پلاکت رندوم را دارد. به همین دلیل پزشکان معالج نیز از این محصول رضایت بیشتری دارند.

بیماران مبتلا به سرطان خون، بیماران مبتلا به کم خونی ناشی از عملکرد مغز استخوان، بیمارانی که پیوند مغز استخوان انجام داده یا تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند و بیماران تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی از جمله مصرف کنندگان اصلی این فرآورده حیات بخش هستند.

 افرادی که بیماری‌های خونریزی دهنده یا اختلالات انعقادی دارند، بیمارانی که به تزریق پلاکت خون کامل پاسخ نمی دهند یا دارای مقاوت پلاکتی هستند و بیمارانی که اعمال جراحی بزرگ مانند جراحی قلب باز دارند از مصرف کنندگان پلاکت آفرزیس هستند.

شرایط اهدای پلاکت مستقیم

شرایط اهدای پلاکت به روش آفرزیس همان شرایط اهدای خون است و افراد از سن ۱۸ تا ۶۰ سال می توانند پلاکت اهدا کنند. وزن بالای ۵۰ کیلوگرم و همچنین اهداکنندگان پلاکت سه روز قبل از اهدا، نباید آسپرین مصرف کنند، چون آسپرین و مصرف آن فعالت پلاکت در بدن را مختل می کند.

برای اهدای پلاکت باید تعداد پلاکت های موجود در هر میکرولیتر زیر ۱۵۰ هزار عدد نباشد.

در حال حاضر در کشور ما پلاکت به صورت رندوم از خون اهدا کنندگان، به شیوه آفرزیس، اشعه دیده و کم لکوسیت تهیه می شود.

پلاکت اشعه دیده در بیمارانی که پیوند مغز استخوان شده اند و برخی از سرطانهای خون مورد استفاده قرار می گیرد و هم اکنون در شهرهای مشهد، تهران، ساری، تبریز، اصفهان، شیراز، اهواز و کرمانشاه انجام می شود.

اهداکنندگان خون پس از انجام مراحل پذیرش، معاینه و مشاوره و آزمایش‌هایی نظیر شمارش سلول های خون، تعیین گروه خون، هپاتیت C و B، ایدز و سیفلیس طی یک فرآیند یک ساعته پلاکت اهدا خواهند کرد. پلاکت اهدایی در روش پلاکت فرزیس معمولا ۲ تا ۳ روز بعد از اهدا در بدن جایگزین می شود.

اهدا کنندگان پلاکت نباید ۳ روز قبل از اهدا آسپرین مصرف کنند؛ زیرا این دارو فعالیت پلاکت در بدن را مختل می کند.

با افزایش سن جمعیت در کشور نیاز و مصرف پلاکت رشد بیشتری یافته، از همه اهداکنندگان خون خواست با هدف تامین این فرآورده که نقش مهمی در کیفیت درمان بیماران دارد پیش قدم شوند.

 در روش پلاکت فرزیس تمامی کیسه ها و سوزنها کاملا استریل و یک بار مصرف هستند و خون اهدا کننده در هیچ مرحله ای با دستگاه تماس ندارد و انتقال بیماریهای عفونی از طریق این دستگاه محال است و ا هدا کنندگان می‌توانند با خیال راحت به اهدای این ماده حیات بخش اقدام کنند.

گفتنی است؛ هر اهدا کننده می‌تواند با این روش ۲ بار در هفته و حداکثر ۲۴ بار در سال پلاکت اهدا کنند؛ با این شرط که بین دفعات اهدا دست کم ۴۸ ساعت فاصله داشته باشد.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.