مکارم شیرازی : اسطوره نسازیم، فیلمی مثل "سرقت پول" برایمان اسطوره میسازد / جوانان نیاز به آرامش دارند تا سمت مخدر و خطا نروند

عاشورا / به گزارش خبرنگار اجتماعی  رکنا، حجت الاسلام محی الدین مکارم شیرازی که در حوزه علمیه به تدریس می پردازد، اسطوره سازی را امری بسیار مهم خواند و  توضیح داد که چرا عاشورا و امام حسین (ع) می تواند نمونه عالی اسطوره سازی برای جوانان باشد.

مکارم شیرازی در ابتدای گفت و گو با خبرنگار رکنا و در توضیح اهمیت تفکر، گفت: دین اسلام و خصوصا مکتب تشیع، بیشتر از همه ادیان، به تفکر تاکید کرده است. در بسیاری از موقعیت ها می گوید اگر دیدی عقلانی نیست و وجدانت به تو می گوید خطا است، توقف کن. قرآن مکررا با بیان های مختلف برای شما جایگاه عقل و تفکر را تبیین می کند. تا جایی که در روز قیامت، از قول افرادی که به راه صحیح نرفته اند، نقل می شود که می گویند اگر ما به  حرف پیامبران گوش داده بودیم یا خودمان فکر کرده بودیم، می توانستیم بفهمیم. پس کسی که به راه خطا رفته، نه عقلش را به راه انداخته نه گوشش را و تابع هوا و هوس شده است.

در کنار تفکر و تامل به ورودی ها دقت کنید

او ادامه داد: در کنار این عقل باید یک ورودی درست هم باشد. عقل مثل کارخانه می ماند، شما مواد اولیه وارد می کنید و محصول می دهد. عقل چیزهای اولیه را می فهمد و چیزهایی را هم از طریق دیدن، شنیدن و لمس کردن دریافت می کند. سپس عقل در همه این دریافتی ها تامل کرده  و به نتیجه می رسد. پس اگر شما ورودی خراب و فاسدی داشته باشید، مشخص نیست که خروجی درستی به شما بدهد. لذا تاکید می شود در کنار تفکر و تامل، به ورودی ها دقت کنید. هرچیزی را از دریچه وارد نکنید، به هر چیزی نگاه نکنید، از هرچیزی نتیجه نگیرید.

این استاد حوزه علمیه افزود: دوم اینکه وقتی ورودی خوب و تفکر داشته باشید، حالا در چیز دیگری باید دقت کرد. هر کارخانه یک آزمایشگاه دارد. آزمایشگاه هم ماده ورودی را در نظر می گیرد، هم فرآیند تولید را تست می کند و هم به محصول با یک سری آزمایش، مهر استاندارد می زند و به بازار می فرستد. در کارخانه عقل ما هم همین است. ورودی، فرآیند تعقل و نتیجه گیری شما باید تست بشود. این محک، قرآن و روایات است. این به معنای بستن چشم، گوش و عقل نیست. اتفاقا آن چیزی که روایات به شما می گوید، ذهن هم همین را می فهمد.

حجت الاسلام محی الدین مکارم شیرازی در توضیح اهمیت مراجعه به متخصص، اظهار داشت: مساله بعد، CPU عقل است که تا حدی کشش دارد و در مقابل واقعیت هایی که بالاتر از قدرت عقل ما هستند، تسلیم می شویم. بعضی معارف را تعبد می کنیم و می پذیریم و به خدا اعتماد می کنیم. دقیقا مثل زمانی که در رشته ای به سراغ متخصصش می رویم. این هم امری عقلانی است.

خدا برای ما اسطوره واقعی ساخته است

وی گفت: خدا و اولیای او برای محک عقل، کلماتی را گفتند و اعمالی انجام دادند که به آن سیره می گوییم. سیره یعنی منش و نوع رفتارهای یک شخص. عقل، ذهن، طبع و میل انسان با این شخص تنظیم می شود. به این افراد اسوه و اسطوره می گویند.

مکارم شیرازی ادامه داد: در علم روانشناسی اسطوره سازی را یکی از راه های سمت و سو دادن به علائق و روان افراد است. اگر شما اسطوره سازی نکنید، دیگری برای شما، خانواده و جامعه تان اسطوره سازی می کند. حتی اگر کسی برای فرد اسطوره سازی نکند، خودش برای خودش اسطوره سازی می کند. در صدها سال پیش که دعواهای تمدن ها و شرق و غرب به این شکل نبوده، انسان ها برای خود اسطوره سازی می کردند. اسطوره هایی مثل شخصیت نیرومند، شخصیت کامل، شخصیت متفکر. سپس سعی می کردند به آن شخصیت نزدیک شوند.

وی اظهار داشت: خدا برای ما اسطوره واقعی ساخته است. که جنس آدم می تواند به اینجا هم برسد. برای مثال یکی می گوید فلان ماشین با n سرعت می تواند حرکت کند، پس ماشین ساخت بشر تا این سرعت می تواند حرکت کند. البته اولیای خدا را نباید با ماشین مقایسه کرد ولی برای ملموس شدن ماجرا این مثال مفید است. ماشین من نمی تواند با آن سرعت برود ولی من به نسبت ماشین خودم اعتماد به نفس پیدا می کنم. که این ماشین هم توان و قدرت حرکت دارد.

حجت الاسلام محی الدین مکارم شیرازی افزود: از نوع بشر، کسی توانسته به جایگاه پیامبری برسد. پس او کمال، نگاه و بزرگی و رشد را داشته است. هر انسانی حتما نمی تواند مثل پیامبر شود اما می تواند در مسیر قرار بگیرد و از جسم، روح، میل و عزم خود بالاترین بهره را ببرم؛ هرچند نسبت به پیامبر ناچیز باشد. این مساله به انسان اعتماد به نفس و انگیزه می دهد. حالا خدا اسطوره سازی می کند و از انسان ها می خواهد، به این اسطوره نگاه کنید. البته اسطوره هم می تواند خوب باشد و هم بد. یعنی در کنار قله خوبی، قله بدی را هم نشان می دهد.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به کربلا، گفت: در صحرای کربلا خدا اسطوره بسیار زیبایی را نقش داده است، یک طرف اسطوره کمال، یک طرف اسطوره خفت و خواری. یک طرف با وعده مال و به طمع، در مقابل سیدالشهدا ایستاده است و طرف دیگر از همه چیز خود در زندگی گذشته است تا در کنار امام حسین (ع) بایستد.

اگر ما اسطوره نسازیم، فیلمی مثل money heist (سرقت پول) اسطوره می شوند

او با اشاره به اسطوره های غیرواقعی، اظهار داشت: اگر ما اسطوره نسازیم، هالیوود، شخصیت های خیالی و غیرخیالی و حتی فیلمی مثل money heist (سرقت پول) که یک نفر طرح یک دزدی کم نقص را می ریزد، تبدیل به اسطوره می شوند. حالا جوان این حرف ها را می پذیرد؟ بستگی به بیان ما دارد. دلیل اینکه برخی افراد موضوعاتی مانند کربلا را نمی پذیرند، این است که با نحوه درست به او گفته نشده است.

او افزود: اول اینکه هر آدمی تا احساس نیاز به چیزی نکند، چشم و گوشش نسبت به آن چیز باز نمی شود. انسان سیر دهان به غذا باز نمی کند، حتی اگر بهترین غذا باشد. جوان ما باید بفهمد چه چیزی را از دست داده و چه کمبودی دارد. الآن جوان ما سرخوش یک سری خوشی ها و خوش گذرانی هاست.

وی ادامه داد: ذهن جوان ما ثبات پیدا نکرده است. چیزهایی در ماهواره، فضای مجازی و جاهای دیگر، ذهن او را مختل می کند و دیگر ما در جا انداختن فرهنگ عاشورا به هدف مطلوب نمی رسیم. البته فرهنگ امام حسین عمیق است و این فرد هم بهره ای از عاشورا می برد. اما در این جوان دیگر تربیتی مانند آزاده های مدافعان حرم، را نخواهیم دید.

دنیای درست برای جوانان درست کنیم

مکارم شیرازی در توضیح چگونگی روایت کربلا، گفت: اول اینکه باید قبول کنیم جامعه ای که هوای غبار آلود و مغشوش دارد، خروجی کاملی به ما نمی دهد. دوم اینکه جوان باید احساس کند که خوبی هایی را ندارد. چیزهایی مثل استقلال و آزادی و آزادگی که در حال از دست دادن مفهوم خود هستند و ترجیح افراد به سمت خوشی خود می رود. اگر ما خوبی ها را بتوانیم بفهمانیم و وجدان را بیدار کنیم، جوان ما خوبی ها را می فهمد. خوبی ها را باید با بیان زیبا و شیوا عرضه کرد. این عرضه می تواند از یک رسانه خوب، شعر خوب، فیلم خوب و یا یک گفتار و سخنرانی خوب باشد. بعد از شناساندن خوبی ها، باید تابلوی کربلا را جلوی چشم فرد گذاشت.

او با اشاره به تفاوت دنیای جوانان، گفت: اگر می گویند دنیای جوان متفاوت است، به این دلیل است که این دنیا را برای او ساخته اند و ما هم گوشه ای ایستاده ایم و نگاه کرده ایم. بیاییم دنیای درست برای جوانان درست کنیم. وقتی با منطق درست، وجدان جوان را تحریک کنیم، می فهمد که دنیا ساختگی و دکور است.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار رکنا در مورد محتواهایی از عاشورا که برای ساختن دنیای جوانان می توان از آنها استفاده کرد، گفت: فرض کنید صحنه ای را می خواهند فیلمبرداری کنند، در هر زاویه ای که دوربین قرار بگیرد، مطالبی از آن صحنه آشکار می شود. باید صحنه ها را از همه منظره ها دید. باید هر صحنه را از مناظر مختلف نگاه کرد. مثلا می توان دوربین را در لشگر سیدالشهدا گذاشت و نگاه کرد، می توان در لشگر عمرسعد گذاشت و همچنین در جایی که هر دو لشگر را باهم دید.

بعضی به سادگی می گویند دعوای کربلا ، دعوای قدرت بود

مکارم شیرازی گفت: البته باید مراقب پیش فرض ها بود. برای مثال برخی به سادگی می گویند دعوای کربلا، دعوای قدرت بود. سیدالشهدا و یزید دنبال خود بودند و نتیجه به این ختم شد. اما نگاهی که ما آن را فریاد می زنیم این است که مساله کربلا، عدالت و حق مردم بود. سیدالشهدا از خون خود گذشت تا در جامعه حکومتی حق، درست و عادل سرکار باشد. در نتیجه این دو نگاه، نتایج متفاوتی می گیریم. پس باید مراقب بود پیش ذهنیت و پیش رایی برای ما درست نکنند. کلمات امام حسین (ع) را بخوانیم تا بفهمیم در کربلا چه خبر بوده است.

او در توضیح اینکه چطور باید این مساله را برای جوانان روایت کرد، گفت: اگر فقط بگوییم حماسه ها و ایثارهایی در کربلا بوده که تو آن ها را اسطوره خودت قرار می دهی. یعنی آهن را گداخته می کنیم ولی به آن شکل ندادیم. چکشی که برای شکل دادن باید استفاده کرد، چکش درس گرفتن از کربلاست.

حجت الاسلام محی الدین مکارم شیرازی ادامه داد: باید دید جوان ما الآن به چه نیاز دارد. جوان ما نیاز به آرامش دارد تا به سراغ رفاقت های خطا، مواد مخدر و تحریک احساسات جنسی می رود. اینها نه تنها به او آرامش نمی دهند، بلکه مشکلات او را دوچندان می کنند. حسین (ع) به تو آرامش می دهد و دلت را به جایی وصل می کند که با وجود سختی ها، آرامش پیدا می کنی. بعد از تیر خوردن حضرت علی اصغر، امام حسین می گوید اینکه می بینم خدا ما را نگاه می کند، مصیبت را بر من آسان و قابل تحمل می کند.

او با ذکر یک مثال، گفت: فرض کنید فردی در حال بازی کردن و گذراندن مراحل سخت باشد. اگر بداند آخر بازی جایزه می گیرد، سختی های بازی برایش آسان می شود. در دنیا هم همین است. اعتقاد به قیامت سختی های دنیا را برای ما آسان می کند. اگر در دنیا هرچقدر سختی مضاعفی می کشیم، به همان میزان اعتقادمان به قیامت کم است. امام حسین قیامت را به کربلا می آورد. او می گوید فاصله من تا شهادت یک ضربه شمشیر است. برای همین سیدالشهدا به راحتی به میانه میدان می رود و حاضر است آن سختی ها را تحمل کند. چون یک قدم آن طرف تر را اوج آسایش، راحتی، حق و عدالت می داند که آن هم دست خداست. حالا اگر جوان این نگاه را داشته باشد، در دنیا بی تاب نمی شود و سعی و کوشش می کند.

باید چشم جوان را به واقعیت ها و ماوراء دنیا باز کنیم

وی با اشاره به برنامه عصر جدید، اظهار داشت: وقتی فردی در برنامه عصر جدید شرکت می کند، کاری به برنده شدن یا نشدن ندارد. چون مادرش اجرایش را می بیند، می خواهد بهترین اجرا را داشته باشد. حالا وقتی در دنیا در این امتحان تصمیمی می گیریم، دلمان بخواهد خدا وقتی به ما نگاه می کند، خوشش بیاید.

مکارم شیرازی ادامه داد: پس اول باید اسطوره ها را به جوان نشان داد که بفهمد می تواند بالا برود. دوما اینکه دل او را به شور کربلا گرم کنیم و او را با امام حسین(ع) مرتبط کنیم. سوم اینکه به او بفهمانیم نیاز به آرامش دارد و باید به آرامش امام حسین(ع) در کربلا نگاه کند. به او بفهمانیم که اگر نیاز به پشتوانه دارد، به پشتوانه امام حسین در کربلا نگاه کند. یعنی باید چشم جوان را به واقعیت ها و ماوراء دنیا باز کنیم. یعنی باید ترسیم درست از واقعیت و ماوراء دنیا را که همان قدرت خداست را به جوان نشان داد. با به دست آوردن این ایمان، جوان بیمه می شود و دیگر مشکلات امروز را نخواهد داشت.

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.