چرا کودکان بدون اجازه به وسایل دیگران دست می زنند
رکنا : برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان باعث نگرانی و خجالت زدگی والدین میشود چراکه آنها میترسند که این رفتار باعث دزدی در بزرگسالی شود. باید بدانید که بچهها به طور غریزی کنجکاوند و با تقلید کردن، همانند سازی یا یادگیری مشاهدهای سعی میکنند رفتارهایی مشابه بزرگترها انجام دهند، پس به سمت وسایل دیگران میروند و میخواهند مثل آنها از وسایل استفاده کنند.
به گزارش رکنا ، برای حل این موضوع ابتدا والدین باید به علت رفتار پی برده و سپس با بهره بردن از درمانهای رفتاری، به اصلاح رفتار کودک بپردازند. ممکن است با وجود تلاشها، تغییری در کودکتان ایجاد نشده باشد که احتمال دارد ناشی از ناسازگاریهای کودک باشد. در این صورت دریافت مشاوره کودک انتخاب مناسبی است.
علت برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان
1- کودکان از بزرگترها تقلید میکنند
تقلید کردن یکی از اصلیترین روشهای یادگیری در کودک نوپا است. تقلید بین سنین 1 تا 3 سالگی بیشتر میشود و کودک علاوه بر اطرافیان از شخصیتهای کارتونی هم تقلید میکند که پیش زمینه بسیاری از کارهایی است که فرزندتان انجام میدهد. وقتی شما کاری انجام میدهید او هم میخواهد همان کار را تکرار کند؛ پس کیف شما را برمیدارد و آن را با خودش حمل میکند یا کلاه پدرش را سرش میگذارد.
2- همانند سازی از علل برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان
بین تقلید و همانند سازی تفاوت وجود دارد. تقلید صرفا تکرار رفتارهای خاص است ولی در همانند سازی کودک با شما یا کسی که مورد توجه اوست ارتباط عاطفی عمیقی برقرار میکند. کودک در جریان رشد خود یک سری الگوهای رفتاری را یاد میگیرد، در ابتدا این الگوها شباهت زیادی با رفتارهای پدر و مادرش دارد و هنگامی که بزرگتر میشود به افراد بزرگسال دیگر هم تعمیم میدهد. شاید متوجه شده باشید که کودکتان در راه رفتن، حرف زدن و بسیاری کارهای دیگر میخواهد مثل شما عمل کند. در واقع او دارد با شما همانند سازی میکند. بچهها با این روش احساس توانمندی میکنند، به عنوان مثال یک پسر بچه کوچک قدرت پدرش را به رخ دیگران میکشد.
3- الگویابی جنسیتی
کودک شما بعد از سنین 18 ماهگی در مورد هویت جنسی خودش به تدریج آگاهتر میشود و خصوصیات شخصیتی زنانه یا مردانه را درونی میکند و بعد از حدود 4 سالگی بیشتر به وسایلی که متعلق به جنسیت خودش است علاقه نشان میدهد. از طریق مشاهده دیگران نقشهایی که متناسب با جنسیتش است و کارهایی که از او انتظار میرود را، تکرار میکند. مثلا دخترها بیشتر به لوازم آرایشی مادرشان علاقه نشان میدهند.
4- یادگیری مشاهدهای از علل برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان
این یادگیری در هر دورهای از زندگی ممکن است رخ دهد با این حال در کودکی رایج تر میباشد. کودک از بزرگترها یا همسالان خود یاد میگیرد که در فرایند اجتماعی شدنش نقش مهمی دارد چون با مشاهده تعاملات شما با همسرتان یا دیگران این روابط را میآموزد. به عنوان مثال کودک وقتی میبیند همسالانشان با موبایل، تبلت یا دیگر وسایل والدینشان بازی میکنند او هم جذب این وسایل میشود.
5- کنجکاوی
یکی دیگر از دلایل برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان کنجکاوی ذاتی است که نسبت به گفتار و رفتار والدین خود دارند. بچهها با یادگیری رفتارهای جدید، اجتماعی میشوند. از آنجا که کودک اولین و بیشترین روابطش با پدر و مادر است در ابتدا شما الگوی او هستید پس به وسایلی که استفاده میکنید علاقه نشان میدهد.
6- آگاهی از شباهتها از علل برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان
کودک به تدریج میفهمد به چه کسانی شباهت دارد یا به کدام گروه خاص تعلق دارد. بنابراین از همجنسان خود تقلید میکند تا در آن گروه جایگاهی پیدا کند. وقتی کودک در الگویابی جنسیتی پیشرفت میکند بیشتر با والد همجنس خود همانند سازی میکند. به همین دلیل دختر بچه مادر خود را الگو قرار داده و با برداشتن لوازم آرایشی او و آرایش کردن خودش یا عروسکش این اشتیاق را نشان میدهد.
پسر بچه نیز به شباهت خودش با پدرش پی میبرد و بیشتر به وسایلی مانند ماشین علاقه نشان میدهد. با این حال بسیاری از ویژگیهای والدین مانند علاقه به مطالعه، تکنولوژی، ورزش و ... ارتباطی با الگویابی جنسیتی ندارند. پس کودک میخواهد خودش را با خصوصیات الگو همانند کند چون کودک فکر میکند با همانند سازی با الگو میتواند جایگاه او را داشته باشد، بنابراین خود را شبیه کسی میکند که دوستش دارد.
7- علاقه به ارتباط با بزرگترها
بچهها دوست دارند با بزرگترها و دیگران رابطه داشته باشند و شبیه آنها شوند؛ پس میبینند چطور میتوانند مثل شما باشند. البته این مسئله فرصت خوبی برای یاد گرفتن خیلی از چیزهاست. مثلا اگر ببیند شما مشغول خواندن روزنامه هستید به سمت آن جذب میشود و حالت شما را میگیرد و وانمود میکند که روزنامه میخواند یا اگر شما را در حال سیگار کشیدن ببیند میخواهد همین کار را انجام دهد.
کودکان جذب وسایل چه کسانی می شوند؟
اگر دقت کرده باشید متوجه خواهید شد، هنگامی که صمیمی و مهربان هستید کودکان بیشتر جذب شما و وسایلتان میشوند. در واقع زمانی که رابطه محبت آمیز و صمیمی با کودک برقرار میکنید بیشتر دوست دارد با شما همانند سازی کند و به وسایلی که استفاده میکنید دست بزند. همچنین شما به عنوان والدی که بیشترین کنترل را در محیط کودک دارید بیشتر در معرض همانند سازی کودک قرار میگیرید. به طور کلی کسانی که میتوانند کودک را شاد کنند یا احساس ترس و خشم در او ایجاد کنند بیشتر مورد توجه کودکان قرار میگیرند که باعث میشود بیشتر با آنها همانند سازی کنند.
چطور به کودکمان یاد دهیم از برداشتن وسایل دیگران بپرهیزد؟
پیشگیری با آموزش اولیه
بهتر است از همان سنین کم درباره دست زدن کودک به وسایل دیگران آموزش داده شود. به او بگویید برای دست زدن به وسایل دیگران باید اجازه بگیرد. برای یادگیری بیشتر میتوانید از شیوههای تشویق کودکان استفاده کنید. البته منظور این نیست که به کودک خود باج بدهید بلکه به صورت کلامی او را تشویق کنید و به او بگویید چرا این کار خوب است.
حفظ آرامش راهکاری برای عدم برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان
هر زمان که متوجه برداشتن وسایل دیگران توسط کودک شدید، سعی کنید خونسردی خودتان را حفظ کنید. رفتارهای بیش از حد سخت گیرانه مخصوصا تنبیه بدنی باعث میشود کودکتان بعدها برای اجتناب از تنبیه به شما دروغ بگوید. متناسب با سن کودک در مورد رفتارش به او توضیح دهید "این کار تو، منو ناراحت میکند چون به حقوق دیگران احترام نمیگذاری". یعنی اشتباهش را به شیوهای که برایش قابل درک است توضیح دهید.
محروم کردن
اگر دست زدن کودک به وسایل بزرگترها دوباره تکرار شد، میتوانید با اقتدار و بدون هیچ تنبیه بدنی او را از فعالیت مورد علاقهاش محروم کنید. مثلا به مدت یک ساعت حق دیدن برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را نداشته باشد یا از بازی کردن محروم شود.
جبران اشتباه توسط کودک
میتوانید شرایطی را فراهم کنید که کودک اشتباهش را جبران کند بدون این که او را سرزنش و تحقیر کنید یا برچسب دزدی به او بزنید. به عنوان مثال با کودکتان صحبت کنید و بگویید که بهتر است وسیله هر کسی را که برداشته به او بگوید و از او عذر خواهی کند. البته کودک را مجبور نکنید و فقط برایش توضیح دهید این راه خوبی برای جبران است تا خودش این کار را انجام دهد.
پیدا کردن علت
سهل گیری زیاد در مورد دست زدن به وسایل دیگران بعدها مشکلاتی ایجاد میکند چون این رفتار او تکرار و به یک عادت تبدیل میشود. بررسی کنید که دلیل انجام این کار در کودکتان چیست. به عنوان مثال ممکن است کودکتان وسیلهای بخواهد یا به چیزی احتیاج داشته باشد. همچنین ببینید آیا او مشکلی دارد که در او استرس و اضطراب ایجاد کند و به این نحو واکنش نشان میدهد؟
الگوی مناسبی برای کودک باشید
کودکان خیلی رفتارها را از شما یاد میگیرند. بسیار اهمیت دارد که سخن و رفتارتان یکی باشد پس خودتان هم وقتی میخواهید به وسایل دیگران دست بزنید اجازه بگیرید و حتی هنگام برداشتن یا استفاده از وسایل کودکتان از او هم اجازه بگیرید.
افزایش مسئولیت پذیری راهکاری برای عدم برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان
سعی کنید میزان مسئولیت کودک را افزایش دهید و وسایلی را به او بسپارید تا از آنها نگهداری کند و اجازه ندهد کسی به آنها دست بزند. این روش دو فایده مهم دارد اول اینکه کودک مسئولیت پذیری را یاد میگیرد و دوم متوجه میشود که نباید خودش و دیگران به وسایل اطرافیان دست بزنند.
سوالات متداول
داشتن خواهر و یا برادر بزرگتر چه نقشی میتواند در مسئله برداشتن وسایل دیگران توسط کودکان داشته باشد؟
معمولا کودکان کوچکتر، خواهر و برادر بزرگتر خود را الگو قرار میدهند و از آنان تقلید میکنند پس لازم است که تربیت و شیوههای آموزشی شما در فرزندان اول به درستی انجام شده باشد و در صورت وجود مشکلاتی از این دست اصلاح رفتار ابتدا از منبع تقلید که همان خواهر یا برادر بزرگتر است انجام گیرد.
برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
ارسال نظر