⁦⁩عزت نفس چیست؟

عزت نفس دو جنبه دارد که به یک دیگر وابسته هستند:

۱- احساس من نسبت به خودم، دوست داشتن خودم، یعنی من چقدر خودم را می‌پذیرم، با خودم راحت هستم، خودم را ارزشمند می‌دانم و نسبت به آنچه هستم، حس خوبی دارم.

۲-نگرش و ارزیابی خودم نسبت به توانمندی‌ها و شایستگی‌هایم، یعنی آیا من احساس می‌کنم کارهایی را که انجام می‌دهم، به خوبی انجام می‌دهم، آیا این حس را دارم که اگر چیزی برایم مهم باشد و برایش تلاش کنم به آن می‌رسم.

⁦اثرات کمبود عزت نفس در زندگی چیست؟

زندگی کردن با عزت نفس پایین منجر به مشکلات فردی مانند افسردگی و اضطراب و مشکلات میان فردی و ارتباطی می‌شود.

شخص با عزت نفس پایین، ممکن است از عادات زیانباری مانند سیگار کشیدن یا اعتیاد به الکل یا بی بند و باری های جنسی و باورها و رفتارهای خود تخریب گر، به عنوان راهی برای انطباق با مسائل استفاده کند.

عزت نفس پایین، می تواند ریشه بسیاری از مشکلات باشد، مانند:

۱-مشکل در تصمیم گیری‌ها:

کمبود عزت نفس باعث می شود برای دانش، تجربه و الگوهای ارزشی خودمان اعتبار کمتری قائل باشیم و برای دیگران سهمی بیش از آنچه باید در تصمیم‌گیری‌های شخصی خود قائل شویم و نتوانیم تصمیم گیری و انتخاب های درستی داشته باشیم.

۲-افراط و تفریط در انتقادپذیری:

بسیاری از ما به دلیل عزت نفس پایین، نقد‌های صحیح دیگران را نمی‌پذیریم و بسیاری دیگر، به دلیل عزت نفس پایین، جرات رد کردن نقدهای ناصحیح را نداریم و ممکن است تحت تاثیر آنها قرار بگیریم.

۳-فشار مقایسه خود با دیگران:

کمبود عزت نفس باعث می‌شود به جای مقایسه‌ی وضعیت امروز خودمان با گذشته‌ی خودمان، به صورت دائمی مشغول مقایسه‌ی خودمان با اطرافیان باشیم. برای استعدادها و توانمندی‌های خودمان ارزش کمتری قائل باشیم و بیشتر ببینیم جامعه به چه استعدادها و توانمندی‌هایی، تمایل دارد.

۴-مشکل در توسعه مهارت ها:

بسیاری از مهارت‌هایی که ما در آنها قوی نیستیم یا برای بهبودشان تلاش کرده‌ایم اما موفق نبوده‌ایم، یا انگیزه برای مهارت آموزی های جدید و بهبود فردی نداریم، معمولا می تواند با عزت نفس پایین مرتبط باشد.

مریم احمدی منش، عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران ادامه اضافه کرد:

⁦⁩عزت نفس بالا دستاورد های خیلی خوبی را برای فرد دارد:

۱-تاب آوری، بهبود و ترمیم خویشتن:

عزت نفس به ما کمک می کند در مواجهه با ضربه‌ها و فشارهای بیرونی، بتوانیم خودمان را حفظ و آسیب‌هایمان را ترمیم کنیم. وقتی با تنش زیاد و جدی مواجه می‌شویم، باید ضمن مدیریت استرس و تنش‌های وارد شده دوباره روحیه و حال و هوای خود را به شرایط عادی بازگردانیم. مثلاً وقتی از یک رابطه عاطفی خارج می‌شویم، دوباره به روند عادی زندگی برگردیم و برای تجربه‌‌های بعدی آماده شویم؛ وقتی در شغل، درس و یا رسیدن به اهداف خود شکست می‌خوریم، بتوانیم آن هدف را از راههای دیگر یا به شکل دیگری پیگیری کنیم.

۲- تمایل به خودشکوفایی:

با داشتن عزت نفس، می توانیم احساس کنیم توانمندی‌ها و استعدادهای بالقوه‌ای داریم و علاقمند باشیم آنها را بالفعل کنیم و به انسانی ارزشمندتر و توانمندتر تبدیل شویم و برای تحقق اهداف ارزشمند خود، تلاش و برنامه ریزی کنیم.

مریم احمدی منش، در ادامه به راهکارهایی برای افزایش عزت نفس اشاره نمود:

۱-در هر لحظه، خودآگاهی را تجربه کنیم.

گفتگوی درونی در هر موقعیتی همراه ماست و می‌تواند حس و حال ما را بسیار بدتر و یا خیلی بهتر کند. برای این کار فقط کافیست هنگام این گفتگوها همانند یک ناظر باشید و نشانه های خودتخریبی را شناسایی کنید و آنها را به چالش بکشید. نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید و در جهت بهبود ضعف‌های خود برآیید.

۲-با خودمان مهربان باشیم.

در زمان‌هایی که احساس می‌کنیم رفتاری خودمنتقدانه و خودسرزنش گرانه در پیش گرفته‌ایم، با خودمان مهربان و ملایم باشیم. به این فکر کنیم که در چنین موقعیتی با دوستانمان چگونه رفتار می‌کردیم و به آنها چه می گفتیم، چون ما اغلب به دیگران توصیه‌های بهتری می‌کنیم تا به خودمان.

۳-جراتمند و قاطع باشیم‌.

شهامت ابراز وجود و نشان دادن توانمندی های خود را داشته باشیم، به نظرات و نیازهای دیگران و همینطور خودمان احترام بگذاریم و «نه گفتن» را بیاموزیم. افرادی با عزت نفس پایین اغلب احساس می‌کنند که مجبورند همیشه به دیگران بگویند «بله»، حتی وقت‌هایی که واقعاً تمایلی به این کار ندارند.

۴-خودمان باشیم و خود با تمام وجود بپذیریم.

وقتی از قضاوت اطرافیان هراس نداشته باشیم و خود را با وجود تمام محدودیت ها و نقص ها بپذیریم، انرژی کمتری صرف «پرسونا یا نقاب شخصیتی» می کنیم.

۵-مسئولیت پذیر باشیم.

گاهی بصورت داوطلبانه مسئولیت برخی کارها را به عهده بگیریم حتی اگر فکر می کنیم ممکن است در انجام آن، عالی ظاهر نشویم. افرادی که عزت نفس پایینی دارند، از قبول مسئولیت سرباز می‌زنند، زیرا از شکست هراس دارند.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.